Jan Englert

Jan Englert to jeden z najwybitniejszych polskich aktorów. Niezwykle utalentowany i obdarzony hollywoodzką urodą stworzył kilkaset ról filmowych i teatralnych, za które nagrodzono go licznymi nagrodami. Od lat z sukcesami realizuje się jako reżyser i wykładowca Akademii Teatralnej oraz dyrektor artystyczny Teatru Narodowego w Warszawie.
Urodził się 11 maja 1943 roku Warszawie. Jego młodszy brat Maciej Englert również jest aktorem i reżyserem teatralnym. Po rozwodzie rodziców jego wychowaniem zajęła się matka i dziadkowie. Ojciec był właściwie nieobecny w jego życiu. Zajęty działalnością konspiracyjną, za którą trafił do więzienia miał przed nim wiele sekretów, których aktor nie odkrył do dziś.W wieku 13 lat zagrał w filmie Andrzeja Wajdy “Kanał". Postanowił wówczas porzucić plany o zostaniu piłkarzem na rzecz kariery aktorskiej. Po liceum rozpoczął studia na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie, którą ukończył w 1964 roku. 
W tym samym roku związał się z Teatrem Polskim w Warszawie, na którego deskach zadebiutował w sztuce “Ballada polska". Występował również Teatrze Telewizji, Teatrze Współczesnym i Teatrze Narodowym.
Zagrał ponad 150 ról teatralnych. Wśród najważniejszych i cieszących sią największym uznaniem krytków są m.in. rola Leona Węgorzewskiego w "Matce" Witkacego, Konrada w "Wyzwoleniu" Stanisława Wyspiańskiego, Gustawa w "Ślubach panieńskich" Aleksandra Fredry, Bartodzieja w "Portrecie" Sławomira Mrożka, Ryszarda III i Króla Leara w sztukach Williama Szekspira, Gajewa w "Wiśniowym sadzie" Czechowa, Łatkę w "Dożywociu" Fredry czy Sira w "Garderobianym" Harwooda.
Od końca lat 70. Jan Englert z sukcesami zajął się również reżyserią. W swoim dorobku ma takie tytuły jak; “Bezimienne dzieło", “Oni", “Kordian", “Zmowa świętoszków", “Juliusz Cezar", “Hamlet" oraz “Dziady". 
W latach 80. objął stanowisko wiceprezesa Związku Artystów Scen Polskich. W 1989 roku otrzymał tytuł profesora warszawskiej Akademii Teatralnej, w której pełnił również funkcję dziekana, rektora, a od 2002 również wykładowcy. W latach 1992-1993 był członkiem Rady ds. Kultury przy Prezydencie RP, a w 2003 roku został dyrektorem artystycznym Teatru Narodowego w Warszawie.

Intensywna praca w teatrze nie przeszkodziła Janowi Englertowi w rozwijaniu kariery filmowej i telewizyjnej. Wcielił się w postać Erwina Malinioka w filmach “Sól ziemi czarnej" i “Perła w koronie", które wchodzą w skład tryptyku śląskiego Kazimierza Kutza oraz Marcina Śniadowskiego w kinowej i serialowej adaptacji powieści “Noce i dnie".W kolejnych latach zagrał w takich filmach jak: “Akcja pod Arsenałem", “Ojciec królowej", “Komedia małżeńska", “Szczur", “Kiler", “Ciemna strona Wenus", “Złoto dezerterów", “Kilerów 2-óch", “Katyń", “Lejdis", “Tajemnice Westerplatte" czy “Bogowie".
Na swoim koncie ma również niezapomniane role w najlepszych polskich serialach: “Kolumbowie", “Polskie drogi", “Lalka", “Rodzina Połanieckich".W 1980 roku dołączył do obsady serialu “Dom", a w 1989 pojawił się w serialu “Modrzejewska". Na uwagę zasługują też jego kreacje w takich produkcjach jak: “Matki, żony i kochanki", “Miasteczko", “Oficerowie", “Czas honoru", “Układ warszawski", Przepis na życie", “Diagnoza" czy “Chyłka. Oskarżenie". 

Przez całą swoją karierę Jan Englert został uhonorowany wieloma nagrodami, zarówno za dokonania teatralne, jak i filmowe.Na swoim koncie ma m.in. statuetkę Złotej Maski oraz Złotego Hipolita, Nagrodę im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego, tytuł Człowieka Teatru, Nagrodę Specjalną miesięcznika "Teatr", Nagrodę Specjalną im. Stefana Treugutta "za całokształt twórczości", którą przyznała mu Polska Sekcja Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Teatralnych (AICT).
Uhonorowany nagrodą ministra kultury i sztuki II stopnia za wybitne kreacje aktorskie, Wielką Nagrodą Aktorską, Nagrodą im. Cypriana Kamila Norwida, nagrodą GUSTAW przyznawaną przez ZASP - Stowarzyszenie Polskich Artystów Teatru, Filmu, Radia i Telewizji, Super Wiktorem, Nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za całokształt twórczości.
W 2019 otrzymał doktorat honoris causa Państwowej Akademii Sztuki Teatralnej i Filmowej w Sofii. Odebrał Plakietę Honorową "Świętych Cyryla i Metodego" z rąk prezydenta Rumena Radewa oraz nagrodę "Złota lipa" za wybitny wkład w rozwój kinematografii na 7. Międzynarodowym Festiwalu Nowego Kina Europejskiego "Złota lipa" w Starej Zagorze.
Jan Englert został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze - Gloria Artis".

W wieku osiemnastu lat poślubił aktorkę Barbarę Sołtysik. Doczekali się trójki dzieci: syna Tomasza Englerta oraz bliźniaczek - Małgorzaty i Katarzyny Englert.Aktor nie był przykładnym mężem i wdawał się w liczne romanse. Najpoważniejszym z nich był z aktorką poznaną na planie filmu “Ojciec królowej" - Dorotą Pomykałą. Przez prawie 10 lat Jan Englert żył i prowadził dwa domy - jeden w Warszawie razem z żoną i dziećmi oraz drugi w Krakowie z Pomykałą.  Na początku lat 80. aktor postanowił zakończyć związek z Dorotą i skupić na rodzinie. Do Barbary Sołtysik cały czas jednak docierały informacje o nowych romansach Englerta. Wybaczała mu je, ponieważ zawsze wracał do domu, aż do momentu kiedy nie zakochał się w swojej studentce Beacie Ścibakównej. Rozwiedli się w 1994 roku, po prawie trzech dekadach małżeństwa.W 1998 roku Jan i Beata wzięli ślub, a dwa lata później urodziła im się córka - Helena Englert.
W 2021 roku aktor ujawnił, że zmaga się z tętniakiem aorty, jednak ze względu na wiek, lekarze nie zdecydowali się na operację. Zalecili jednak regularne wizyty u specjalistów.Mimo choroby Jan Englert nie narzeka na swój stan zdrowia. Pozostaje aktywny zawodowo i planuje kolejne projekty teatralne i filmowe.