2026 Rokiem Andrzeja Wajdy. Jak głosowali polscy senatorowie?
Rok 2026 będzie Rokiem Andrzeja Wajdy. Senat podjął w środę uchwałę, w której napisano, że "nie wyobraża sobie polskiej kultury bez dzieł i osoby tego wybitnego artysty". Za uchwałą opowiedziało się jednogłośnie 85 senatorów.
"Senat RP uznaje, że tworzymy swą teraźniejszość i przyszłość 'stojąc na ramionach gigantów' i nie wyobraża sobie polskiej kultury bez dzieł i osoby tego wybitnego artysty. Dlatego - w uznaniu jego twórczości i dokonań - ustanawia rok 2026 Rokiem Andrzeja Wajdy" - głosi uchwała.
W 2026 roku przypada 100. rocznica urodzin i 10. rocznica śmierci Andrzeja Wajdy - jednego z najwybitniejszych polskich reżyserów, współtwórcy polskiej szkoły filmowej oraz kina moralnego niepokoju. Artysty zajmującego się też reżyserią teatralną, szczególnie związanego z krakowskim Teatrem Starym i warszawskim Teatrem Powszechnym.
W latach 1946-1949 Andrzej Wajda studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, następnie, w latach 1949-1953, reżyserię w Łodzi, a pierwsze kroki w zawodzie stawiał u boku Aleksandra Forda przy realizacji filmu "Piątka z ulicy Barskiej".
W latach 1972-1983 pełnił funkcję kierownika artystycznego Zespołu Filmowego X, a od 1978 do 1983 roku - prezesa Stowarzyszenia Filmowców Polskich. Był również członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, Europejskiej Akademii Filmowej i francuskiej Akademii Sztuk Pięknych.
"Andrzej Wajda - reżyser niezwykle płodny i wszechstronny - miał w swoim bogatym dorobku filmy psychologiczne, historyczne, polityczne oraz adaptacje dzieł literatury pięknej. W każdym z tych gatunków stworzył obrazy, które trwale zapisały się w historii polskiego kina. W dowód uznania wybitnych zasług został doktorem honoris causa kilku uniwersytetów, kawalerem - między innymi - Orderu Orła Białego i francuskiego Orderu Narodowego Legii Honorowej oraz otrzymał niezliczone prestiżowe nagrody i wyróżnienia polskie i zagraniczne, wśród których poczesne miejsce zajmuje canneńska Złota Palma dla filmu 'Człowiek z żelaza'. Cztery jego filmy otrzymały oscarowe nominacje, a kiedy w 2000 roku odbierał tę najważniejszą z nagród - Oscara za całokształt dokonań - filmowy świat oklaskiwał pięć dekad Jego wybitnych osiągnięć reżyserskich" - zwrócono uwagę w Senacie.
Senatorowie zaznaczyli, że reżyseria filmowa, teatralna i telewizyjna to najważniejszy, ale nie jedyny obszar dokonań Andrzeja Wajdy. "Jako Mistrz i Mentor uformował on bowiem całe generacje ludzi, którzy z jego praktyki artystycznej i postawy wobec świata czerpali wzorce i twórcze inspiracje" - napisano.
W uchwale podkreślono, że Wajda "był także wyjątkowym artystą - obywatelem".
