Prawdziwe historie na wielkim ekranie! Polskie produkcje biograficzne, które warto znać
Twórcy filmowych biografii dbają o najmniejsze detale, by jak najpełniej przybliżyć życiorysy głównych bohaterów. Niebanalny sposób przedstawiania historii o wyjątkowych postaciach od lat dostarcza widzom wielu wrażeń. W polskim kinie pojawia się coraz więcej dzieł z tego gatunku. Którym filmom warto się przyjrzeć?
"Skazany na bluesa" (reż. Jan Kidawa-Błoński, 2005)
Film o Ryszardzie Riedlu. Historia legendarnego wokalisty zespołu Dżem pokazuje burzliwe życie artysty, którego piosenki do dzisiaj są ważne dla milionów Polaków. Reżyser zobrazował losy muzyka, pokazał sceny z koncertów kultowego zespołu, a także siłę nałogu, niszczącego artystę. Połączenie wszystkich warstw fabuły dało nie tylko opowieść o życiu wokalisty, ale również wizję tego, co dzieje się z człowiekiem, pokonanym przez uzależnienie. Głównego bohatera przejmująco i przekonująco zagrał Tomasz Kot.
"Sztuka kochania. Historia Michaliny Wisłockiej" (reż. Maria Sadowska, 2017)
Słynna seksuolog Michalina Wisłocka zrewolucjonizowała podejście do intymności w czasach PRL-u. Tym dziełem Maria Sadowska udowodniła, że można opowieść o ważnych kwestiach związanych z seksem, podać widzowi ze smakiem. W tytułową bohaterkę wcieliła się Magdalena Boczarska i "skradła całe show", przeobrażając się z młodziutkiej i ambitnej lekarki w kobietę dojrzałą i zdeterminowaną, by dzięki swej książce "Sztuka kochania", zmienić zaściankowe postrzeganie seksualności w Polsce. Produkcja Sadowskiej to film o kobiecej sile i odwadze, dzięki której świat mężczyzn otworzył się na potrzeby płci pięknej.
"Bogowie" (reż. Łukasz Palkowski, 2014)
Kolejna wybitna rola Tomasz Kota. "Bogowie" to świetnie poprowadzona historia o legendarnym, polskim kardiochirurgu prof. Zbigniewie Relidze. Dla niego zawód lekarza był powołaniem. W 1985 roku zespół lekarzy pod jego kierownictwem przeprowadził pierwszy udany zabieg przeszczepu serca w Polsce. Tomasz Kot tak autentycznie autentycznie wcielił się w Religę, że po seansie, żona profesora przyznała, że momentami odnosiła wrażenie, iż patrzy na własnego męża. Dzieło Łukasza Palkowskiego to przede wszystkim portret niesamowitego człowieka, pełnego pasji, determinacji i poświęcenia.
"Papusza" (reż. Joanna Kos-Krauze i Krzysztof Krauze, 2013)
Czarno-białe dzieło duetu reżyserskiego Joanny-Kos Krauze i Krzysztofa Krauze wprowadza widza w świat romskiej tradycji. Ich obyczaje obserwujemy za pośrednictwem Jerzego Ficowskiego (Antoni Pawlicki), który dołącza do taboru Dionizego Wajsa (Zbigniew Waleryś) i zaprzyjaźnia się z Bronisławą "Papuszą" Wajs (Jowita Budnik). Mężczyzna odkrywa w niej talent poetycki i namawia do wydania wierszy. Pod wpływem Ficowskiego Papusza porzuca koczowniczy tryb życia i poświęca się literaturze. Poetka opisywała m.in. dzieje i obyczaje Cyganów. W efekcie, oskarżona o zdradę tajemnic, została wykluczona z cygańskiej społeczności. Film zdobył kilkanaście nagród w kraju i za granicą.
"Ostatnia Rodzina" (reż. Jan P. Matuszyński, 2016)
To rozgrywająca się na przestrzeni 28 lat historia słynnej rodziny Beksińskich. Opowieść Jana P. Matuszyńskiego pokazuje, jak pewne zdarzenia z biegiem lat doprowadziły do sytuacji, z którą bezskutecznie próbowali poradzić sobie domownicy. Na szczególną uwagę zasługują aktorzy, którzy wcielają się w głównych bohaterów opowieści. Dawida Ogrodnika w roli Tomasza Beksińskiego ogląda się z zapartym tchem. Znakomicie wypadali również Andrzej Seweryn w roli wybitnego malarza Zdzisława Beksińskiego, Aleksandra Konieczna jako Zofia Beksińska oraz Andrzej Chyra w roli marszanda Piotra Dmochowskiego. Film zdobył wiele nagród w kraju i na świecie.
"Najlepszy" (reż. Łukasz Palkowski, 2017)
Jerzy Górski w 1990 roku ustanowił rekord świata w triathlonowych mistrzostwach świata, zdobywając tytuł mistrza na dystansie Double Ironman. Reżyser przedstawił życie człowieka, borykającego się z wieloma demonami. Sport stał się dla bohatera lekiem, pozwalającym mu pokonać uzależnienie od narkotyków. Jego walkę ogląda się z zapartym tchem. "Najlepszy" obnaża oblicze narkomanii, pokazuje też przebieg terapii, stosowanej w Monarze (innowacyjnym ośrodku leczenia uzależnień), prowadzonym przez Marka Kotańskiego. Bez niego, Górskiemu nie udałoby się zmierzyć z uzależnieniem. Łukasz Palkowski przybliżył widzom mało znaną postać utytułowanego sportowca. Głównego bohatera zagrał Jakub Gierszał.
"Ikar. Legenda Mietka Kosza" (reż. Maciej Pieprzyca, 2019)
To film oparty na biografii tragicznie zmarłego w wieku 29 lat pianisty Mieczysława Kosza. Reżyser Maciej Pieprzyca przybliża widzowi historię niezwykłego muzyka, mało znanej legendy polskiego jazzu. W niewidomego pianistę wciela się Dawid Ogrodnik i nadaje on tej postaci autentyczności oraz tragizmu. Droga ku sukcesom okazała się niezwykle trudna dla niepełnosprawnego artysty w Polsce lat 60. i 70. XX wieku. Geniusz tego bohatera i wielkie problemy, z jakim się zmagał, pokazuje blask i cienie, jakie niesie za sobą sława.
"Mój biegun" (reż. Marcin Głowacki, 2013)
"Mój biegun" opowiada niezwykłą historię Jana Meli - pierwszej niepełnosprawnej osoby, której udało się zdobyć dwa Bieguny. Widz poznaje kulisy tragicznego wypadku, który skazał młodego chłopaka na amputację lewego podudzia i prawego przedramienia. Po tym zdarzeniu, rozpoczyna się żmudna praca rodziny nad odnalezieniem się Jaśka w nowych realiach. W głównej roli wystąpił młodziutki wówczas Maciej Musiał, a partnerowali mu Bartłomiej Topa i Magdalena Walach. Film momentami zbyt mocno ucieka w kierunku łzawej opowieści, ale ze względu na poruszoną w nim tematykę trudno przejść obok niego obojętnie.
"Piłsudski" (reż. Michał Rosa, 2019)
Reżyser Michał Rosa postanowił pokazać, jak powstała legenda marszałka Józefa Piłsudskiego. Na pierwszy plan nie wysuwają się jego osiągnięcia, tylko historia budowania charakteru. Widz obserwuje podejmowane przez bohatera decyzje i konsekwencje z nimi związane. "Piłsudski" to także obraz walki o niepodległą Polskę oraz inna definicja działań i poświęceń w imię ojczyzny. Dzieło zapada w pamięć dzięki Borysowi Szycowi, który wcielił się w tytułowego bohatera. Ta żywa lekcja historii proponuje pożyteczną naukę podaną w przyswajalny sposób.
"Baczyński" (reż. Kordian Piwowarski, 2013)
"Baczyński" w reżyserii Kordiana Piwowarskiego pozwolił odtworzyć klimat poezji tego wielkiego poety. Sposób prowadzenia narracji przypomina dokument, a jednak wplecenie wierszy nadało podniosłego tonu całej produkcji. Zaproponowana formuła odbiega od prezentowania standardowych biografii, ale dzięki temu widz dogłębnie poznaje postać poety, któremu przyszło żyć w czasach wojny. Cały seans to solidna dawka emocjonalna, która sprawia, że chcemy poznać jeszcze bliżej, znaną przecież ze szkoły, twórczość Krzysztofa Kamila Baczyńskiego - w tej roli Mateusz Kościukiewicz.
Autorka tekstu: Aleksandra Góra
