Uratował 669 dzieci. Co warto wiedzieć o bohaterze filmu "Jedno życie"?

Nicholas Winton - skromny, nie zabiegający o rozgłos i niczym specjalnie nie wyróżniający się urzędnik z Londynu - dziś jest na ustach całego świata. Tuż przed wybuchem drugiej wojny światowej dokonał czegoś imponującego. To głównie dzięki niemu aż 669 dzieci uniknęło tragicznego losu i zyskało szansę na drugie życie w Wielkiej Brytanii. Trudno w to uwierzyć, ale aż do końca lat 80. XX wieku nawet jego najbliżsi nie zdawali sobie sprawy, czego dokonał w przeszłości. Na szczęście jego historia w końcu ujrzała światło dzienne.

31 maja na ekrany polskich kin trafi film opowiadający o Nicholasie Wintonie. W produkcji "Jedno życie" głównego bohatera gra dwóch aktorów - w młodszego wcielił się Johnny Flynn, a w scenach współczesnych, starszego już mężczyznę kreuje wybitny aktor Anthony Hopkins. Zobacz zwiastun!

Z jakimi faktami z życia Nicholasa Wintona warto się zapoznać przed obejrzeniem w kinie filmu "Jedno życie"?

Nicholas Winton urodził się 19 maja 1909 roku w Londynie (jest właśnie 125. rocznica jego urodzin). Zmarł 1 lipca 2015 roku w Slough, w wieku 106 lat.

Momentem zwrotnym w życiu londyńskiego maklera giełdowego był wyjazd wraz z przyjacielem Martinem Blake’em, nauczycielem w szkole Westminster School i członkiem British Committee for Refugees from Czechoslovakia, do Pragi, w roku 1938, tuż przed wybuchem wojny. Po przyjeździe razem z Doreen Wariner odwiedzili obóz, w którym przebywały żydowskie rodziny z dziećmi z regionu Sudetów. To wstrząsające doświadczenie całkowicie odmieniło życie Nicholasa Wintona.

Postanowił zrobić wszystko, by ocalić dzieci i znaleźć dla nich schronienie i drugi dom w Wielkiej Brytanii w rodzinach zastępczych. Po powrocie do Londynu Nicholas Winton przekonał przedstawicieli brytyjskich władz, aby wspomogli go w tym ryzykownym przedsięwzięciu. Pierwsze grupka 20 maluchów dostało się na terytorium Wielkiej Brytanii drogą powietrzną. Potem dzieci podróżowały przez Niemcy do Anglii pociągami.

Czytaj również:
Przez lata nikt o tym nie wiedział. Zagrała rolę życia?

Jak czytamy na stronie aboutholocaust.org: "Pierwszy transport z Pragi wyleciał 14 marca 1939 roku. (...) Od marca do sierpnia Winton wraz z przyjaciółmi zorganizowali dalszych siedem transportów kolejowych. Ostatni transport wyjechał z Pragi 2 sierpnia 1939 roku, miesiąc przed wybuchem wojny".

Dzięki wysiłkom bohaterów uratowano 669 dzieci. Ostatni pociąg z 250 osobami miał wyruszyć z Pragi 1 września 1939 roku - to się nie udało. Nicholas Winton do końca życia nie mógł sobie darować, że tej ostatniej grupy nie udało mu się uratować.

W czasie wojny Nicholas Winton służył w Siłach Powietrznych Wielkiej Brytanii. Po jej zakończeniu wrócił do pracy jako urzędnik państwowy, ale wciąż angażował się w wiele inicjatyw charytatywnych, szczególnie na terenie swojego rodzinnego miasteczka Maidenhead, niedaleko Londynu. Robił to jednak dyskretnie, nie dbając o rozgłos. Pragnął zachować anonimowość.

Dopiero w 1988 roku, po namowach żony Grete, która odnalazła na strychu tajemniczy notatnik zawierający zapiski i dokumenty z tamtego okresu, zdecydował się ujawnić swą historię. Stał się znany dzięki programowi BBC "Dzieci Nicka", w którym spotkał się przed kamerami z ocalonymi przez siebie osobami.

O jego życiu powstał dokument "Nicholas Winton - The Power of Good", który w 2002 roku zdobył nagrodę Emmy.

To ówczesny premier Anglii Tony Blair po raz pierwszy publicznie nazwał Wintona "brytyjskim Schindlerem". W 2003 roku bohater otrzymał tytuł szlachecki od królowej Elżbiety II. Pytany o decyzję o ratowaniu tak wielu osób odparł, że "coś trzeba było zrobić". Winton został również uhonorowany najwyższym odznaczeniem państwowym w Czechach - Orderem Białego Lwa. Co więcej, czeski rząd zgłosił go jako kandydata do Pokojowej Nagrody Nobla. Warto też odnotować, że na dworcu kolejowym w centrum Pragi postawiono mu pomnik. Z kolei w Londynie na stacji Liverpool Street, jest z kolei pomnik upamiętniający uratowane przez niego dzieci.

Nicholas Winton do dnia swojej śmierci pozostał skromny, nie szczycił się swymi dokonaniami i nigdy nie godził się, by nazywano go bohaterem. Odszedł mając 106 lat. Ze swoją żoną, która zmarła w 1999 roku, mieli troje dzieci: Barbarę, Nicka i Robin. Niestety, nie dożył chwili, gdy w 2022 roku w Pradze i Wielkiej Brytanii ruszyły zdjęcia do filmu "Jedno życie".

Film "Jedno życie" w reżyserii Jamesa Hawesa ("Czarne lustro") traf na ekrany polskich kin 31 maja. Dystrybutorem tytułu w Polsce jest Monolith Films.