Nieznane kino z Kosowa

Kino realizowane w najmłodszym państwie Europy - Kosowie, jest u nas kompletnie nieznane. Tymczasem działa tam aktywnie spore środowisko filmowe, odbywają się festiwale i działają filmowe uczelnie. Jeden z najważniejszych festiwali w Kosowie i na Bałkanach w ogóle - Dokufest z miasta Prizren, wspólnie z toruńskim Tofifest przygotował specjalny przegląd najciekawszych kosowskich krótkich metraży i dokumentów.

W Toruniu wyświetlone zostaną filmy takich reżyserów jak Bujar Alimani, Blerta Basholli, Burim Haliti, Burbuqe Berisha, Ilir Harxhi, Ilir Kabashii, Visar Krusha. DokuFest i Tofifest podpisały umowę o kompleksowej współpracy, która zaowocuje kolejnymi przeglądami w najbliższych latach.

Wśród filmów jakie zobaczymy w Toruniu szczególnie należy polecić kilka tytułów. "Gjakova 726" w reżyserii dwójki młodych twórców - Blerty Basholli i Artana Kornicy to filmowa "pamiątka" z wojny w Kosowie. Zwięzła i wzruszająca opowieść o rozpadzie rodziny, umieszczona na kanwie wydarzeń z 1999 w Gjakovie, najbardziej zniszczonym przez wojnę mieście w Kosowie. Film to także osobista opowieść pochodzących z tego miasta filmowców o tragedii kosowskich rodzin i wspomnienie zbrodni wojennych w Kosowie w 1999 roku.

Z kolei "Harmonika / The Accordion" opowiada o 85-letnim mistrzu gry na akordeonie - kosowskim Romie, dla którego historia Bałkanów to otwarta księga. W filmie opowiada on o wydarzeniach politycznych i społecznych, których był świadkiem - od czasów II Wojny Światowej, aż po czasy obecne.

W zupełnie inny świat przenosi nas "Vdekja Solemne / The Solemn Death" Ilira Kabashiego. Film mówi w zabawnie ironiczny sposób o trudnym życiu kosowskich filmowców. Besim Topi, młody filmowiec z Kosowa, stara się zdobyć pieniądze na realizację swojego filmu dyplomowego. Gdy wszyscy mu odmawiają upija się i idzie na dworzec kolejowy. Spotyka tam młodą kobietę, która postanowiła rzucić się pod pociąg. Pijany postanawia solidarnie umrzeć razem z nią.

Będzie też film o tolerancji - problemy kosowskich homoseksualistów poruszy "Tre minuta vetmi / 3 minutes of solitude" w reżyserii Visara Krusha.

O problemach znanych nam z początku lat 90-tych XX wieku zaś mówi albańsko - kosowski "Shkallet / Stairs" Ilira Harxhiego. Dziki, pozbawiony kontroli biznes, który szalał u nas 20 lat temu tak samo poczynał sobie w zrzucającej komunistyczne brzemię Albanii. Akcja "Shkallët" dzieje się właśnie w okresie przemian ustrojowych na początku lat 90-tych. Opowiada o człowieku, któremu zależy tylko na pieniądzach. Buduje on 12-piętrowy blok nie dbając o żadne przepisy bezpieczeństwa.

Przegląd kosowski, nie jest jedynym organizowanym, przez festiwal partnerski. W ramach pasma "Festiwale Świata" swój przegląd pokaże też Festival De Cine De Pamplona - festiwal z hiszpańskiej Pampeluny, partnerującej Toruniowi w staraniach o miano Europejskiej Stolicy Kultury w 2016 roku..

Tegoroczny Tofifest zaczyna się już 26 czerwca, a zakończy 3 lipca. Podczas festiwalu wyświetlone zostanie 200 filmów w kilkunastu sekcjach. Specjalnego Złotego Anioła Tofifest odbierze Janusz Gajos, a na festiwalu pojawia się retrospektywy Michaela Haneke, Barbary Sass i szwajcarskiego mistrza -Alaina Tannera. Kino Szwajcarii będzie gościem specjalnym imprezy.

W trzech konkursach wystartują festiwalowych premierowe filmy z kilkunastu krajów świata, a całej imprezie towarzyszyć będzie pasmo muzyczne "NRD loves Tofifest", pokazy ulicznych żonglerów i kuglarzy, warsztaty i wystawy - tym prezentacja billboardu "Ukryte" w najdłużej działającej nieprzerwanie galerii streetartowej w Europie - Galerii Rusz.