Trzy kultowe seriale na DVD

Nakręcony w 1977 roku przez Ryszarda Bera serial "Lalka" jest najlepszą i najwierniejszą ekranizacją powieści Bolesława Prusa - dzieła uznawanego przez krytyków i literaturoznawców za najwybitniejszą polską powieść wszech czasów.

- To powieść stworzona na serial - mówi o "Lalce" reżyser Ryszard Ber, który w 1977 roku rozpoczął zdjęcia do drugiej już ekranizacji dzieła Bolesława Prusa. Pierwszej - w formie produkcji kinowej - dokonał w 1968 roku Wojciech Jerzy Has w rolach głównych obsadzając Mariusza Dmochowskiego (Wokulski), Beatę Tyszkiewicz (Łęcka) i Tadeusza Fijewskiego (Rzecki). Rozpoczynając prace nad projektem Ber miał świadomość tego, że jego serial będzie porównywany ze świetnie przyjętym filmem Hasa. Na szczęście, z postawionego przed sobą zadania wywiązał się znakomicie.

Znacznie bardziej wierny powieściowemu oryginałowi niż film z 1968 roku serial został bardzo dobrze przyjęty przez widzów i krytyków, a odtwórcy głównych ról: Jerzy Kamas i Małgorzata Braunek stali się po jego premierze jednymi z najpopularniejszych rodzimych aktorów. Entuzjastycznie oceniona została kreacja Bronisława Pawlika w roli subiekta Rzeckiego. Zdaniem wielu, to najlepsza rola w karierze aktora.

Swój sukces "Lalka" w dużej mierze zawdzięczała znakomitej obsadzie. Obok Jerzego Kamasa, Małgorzaty Braunek i Bronisława Pawlika w serialu wystąpili m.in.: Alina Janowska, Jan Englert, Mieczysław Czechowicz, Stefan Friedmann, Emil Karewicz, Wojciech Pokora, Czesław Wołłejko, Danuta Szaflarska, Olgierd Łukaszewicz, Andrzej Zaorski, Gustaw Lutkiewicz, Piotr Fronczewski, Zdzisław Wardejn, Zdzisław Maklakiewicz, Roman Wilhelmi, Jerzy Turek i Wirgiliusz Gryń.

Okrzyknięty przez krytyków "polskim Fanfanem Tulipanem" oraz pierwszą rodzimą produkcją spod znaku "płaszcza i szpady" serial "Czarne chmury" to awanturniczo-przygodowa opowieść dla widzów w każdym wieku. Scenariusz, choć inspirowany wydarzeniami autentycznymi, nie jest bezwzględnie wierny historycznym realiom, a najważniejsze są w nim pościgi, zasadzki, pojedynki oraz, oczywiście, miłość.

Reżyserem serialu jest Andrzej Konic - jeden z najlepszych rodzimych twórców telewizyjnych współtwórca m.in. kultowej "Stawki większej niż życie", wydanego niedawno przez Galapagos Films na DVD "Życia na gorąco" z Leszkiem Teleszyńskim czy popularnego "Pogranicza w ogniu" z Cezarym Pazurą i Olafem Lubaszenko.

Cykl powstał na podstawie scenariusza Antoniego Guzińskiego i Ryszarda Pietruskiego, a w jego obsadzie znaleźli się najlepsi i najpopularniejsi polscy aktorzy. W postać pułkownika Dowgirda wcielił się Leonard Pietraszak ("40-latek", "Vabank") dla którego była to pierwsza duża rola w produkcji telewizyjnej. Jego wiernego sługę Kacpra zagrał Ryszard Pietruski ("Rejs", "Brunet wieczorową porą") a w postać demonicznego margrabi Karola von Ansbacha brawurowo wcielił się Edmund Fetting.

Obok nich w serialu wystąpili m.in. Janusz Zakrzeński (namiestnik Erick von Hollstein), Włodzimierz Press (Dionizy), Karol Strasburger (Paweł Odrowąż), Mieczysław Stoor (wachmistrz Sitarz), Stanisław Niwiński (rotmistrz Zaremba), Zygmunt Kęstowicz (Niemirycz), Anna Seniuk (Magda Domaradzka), Elżbieta Starostecka (Anna Ostrowska), Emil Karewicz (hrabia Pac) i Jerzy Turek (Błażej).

Realizowana w latach 1965-1966 "Wojna domowa" w reżyserii Jerzego Gruzy to dziś jeden z najpopularniejszych polskich seriali komediowych. Licząca ponad 40 lat produkcja oparła się próbie czasu i cały czas bawi coraz to nowe pokolenia widzów.

"Wojna domowa" to opowieść o dorastaniu i rodzicielskich problemach opowiedziana z dystansem i przymrużeniem oka. Głównymi bohaterami serialu są 16-letni Paweł (Krzysztof Musiał) i 15-letnia Anula (Elżbieta Góralczyk) oraz ich rodziny i opiekunowie. Problemy nastolatków są punktem wyjścia fabuły każdego z odcinków serialu w zabawny sposób komentujących polską rzeczywistość połowy lat 60. ubiegłego wieku.

"Wojna domowa" wnosiła do naszej rzeczywistości delikatny absurd, surrealizm i luz, które nie były mile widziane. Decyzję o produkcji wydał w telewizji traktowany marginalnie dział dziecięco-młodzieżowy, tymczasem okazało się, że odbiór jest zaskakująco szeroki - mówi o serialu jego reżyser Jerzy Gruza w wywiadzie udzielonym dziennikowi "Rzeczpospolita" w 2009 roku.

Na planie "Wojny domowej" spotkała się plejada wybitnych polskich aktorów. W rolach Pawła i Anuli wystąpili debiutanci: Krzysztof Musiał - prywatnie syn wielkiego Tadeusza Janczara oraz wyłoniona w castingu Elżbieta Góralczyk. Obok nich w serialu niezapomniane kreacje stworzyli: Irena Kwiatkowska i Kazimierz Rudzki w rolach rodziców Pawła oraz Alina Janowska i Andrzej Szczepkowski jako ciotka i wujek Anuli.

Na trwałe w pamięci widzów zapisał się również Jarema Stępowski, który wcielił się w postać pojawiającego się w każdym odcinku nieznajomego zbierającego suchy chleb dla konia. Jego kreacja tak spodobała się widzom, że powtórzył ją jeszcze w nakręconej w 1966 roku komedii "Mocne uderzenie" Jerzego Passendorfera.

- - - - - - - - - - - - - - - - -

DVD z każdym z seriali wzbogacone są o dodatkowe materiały. "Lalka" zawiera reportaż z planu filmowego, '"Wojnie domowej" towarzyszy " rozmowa z reżyserem i scenarzystą Jerzym Gruzą o pracy na planie serialu, natomiast wydawnictwo z serialem"Czarne chmury" zawiera trzy reportaże: wspomnienia Leonarda Pietraszaka z pracy na planie serialu, fragment realizacji filmu w reżyserii Andrzeja Konica oraz wypowiedzi Janusza Zakrzeńskiego, opowiadającego o pracy nad serialem.