István Szabó - urodził się w 1938 w Budapeszcie. Reżyser, scenarzysta, aktor, producent. Eksperymentator i wizjoner kina. Jeden z czołowych przedstawicieli średniego pokolenia węgierskich twórców filmowych o międzynarodowym uznaniu. Jego twórczość stanowi pomost pomiędzy obrazami starych mistrzów: Miklósa Jancsó, Károlya Makka, Zoltána Fábri, Andrása Kovácsa, a młodymi przedstawicielami węgierskiej kinematografii : Pétera Gothára, Gyuli Gazdaga czy Istvána Dárdayego. Szkołę filmową w Budapeszcie Szabó ukończył w 1961 roku i początkowo jawił się jako zwolennik kina autorskiego, filmowy eksperymentator, wizjoner opowiadający za pomocą wizualnych metafor o skomplikowanej historii swojego kraju. Jego krótkometrażowy film Koncert, zrealizowany zaraz po skończeniu studiów nagrodzony został przez węgierskich krytyków. Inne jego krótkie metraże zdobywały nagrody na międzynarodowych festiwalach filmowych. Obraz pod tytułem Ty (Te) nagrodzony został na MFF w Cannes w 1966 roku, natomiast film Budapest, za co go kocham (Budapest, amiért szeretem) zdobył Grand Prix na MFF w Oberhausen. Debiutancki film fabularny Wiek marzeń (Álmodozások kora), zrealizowany w 1964 roku nagrodzony został na MFF w Locarno. Dwa kolejne obrazy, skupiające się na wspomnieniach z dzieciństwa i poruszające problem wchodzenia w dorosłość Ja, twój syn (1966) i Film o miłości (1970) były również wielokrotnie nagradzane. I choć filmy z pierwszej fazy twórczości przynosiły mu nagrody na festiwalach, trudno było z nimi przedrzeć się do świadomości zagranicznego widza. Zmienił to Mefisto z 1981roku, który nie dość, że zgromadził ponad 20 nagród, włączając między innymi Oscara za najlepszy film zagraniczny, to dzięki nowemu, przystępniejszemu stylowi opowiadania cieszył się powodzeniem widowni. Szabó zrezygnował z formalnych eksperymentów na rzecz bardziej realistycznej konwencji. Także tematyka jego dzieł stała się bardziej uniwersalna. Najczęściej opowiadały one o nieustannych zmaganiach jednostki z bezlitosnymi mechanizmami historii. To sprawiło, że jego filmy oprócz nagród na festiwalach zdobyły również szerszą widownię, także na Zachodzie. Wielkim atutem Mefisto była bez wątpienia kreacja Klausa-Marii Brandauera, który wystąpił w dwóch kolejnych filmach węgierskiego reżysera: Pułkownik Redl i Hanussen. Oba tytuły spotkały się z entuzjastycznym przyjęciem krytyków oraz publiczności. Zebrały wiele nominacji i nagród na międzynarodowych festiwalach i konkursach. Były to miedzy innymi nagroda canneńskiego jury i dwie nominacje Amerykańskiej Akademii Filmowej dla filmu Pułkownik Redl. Po sukcesach na arenie międzynarodowej Szabó powrócił w 1991 roku do węgierskich tematów w Kochanej Emmie, drogiej Böbe - gorzkiej refleksji o przemianach, jakie dokonały się w jego ojczyźnie przez ostatnie 40 lat niełaskawej historii. Film ten zdobył Srebrnego Niedźwiedzia na festiwalu w Berlinie. Jednym z ostatnich jego filmów jest Kropla słońca nakręcona w 1999. Ta epicka, trzygodzinna, saga rodziny Sonnenscheinów, pokazująca jej losy na przestrzeni całego, niepokojonego totalitaryzmami, XX wieku jest doskonałym podsumowaniem kariery Istvána Szabó. Obecnie István Szabó pracuje nad pierwszym w swojej karierze filmem komediowym z udziałem Jeremy Ironsa.
Filmografia:
1959 - A hetedik napon / Siódmego dnia (etiuda szkolna, dok.)
1960 - Herkulesfürdei emlék / Wspomnienia z łaźni Herkulesa (etiuda szkolna, dok.) 1960 - Ruth Freidenheim (etiuda szkolna, dok.)
1960 - Koncert / Koncert (film dyplomowy, dok.)
1961 - Variációk egy témára / Wariacje na jeden temat (dok.)
1962 - Te / Ty (dok.)
1964 - Wiek marzeń
1966 - Ja, twój syn / Apa
1967 - Kegyelet / Pietyzm (dok.)
1970 - Film o miłości / Szerelmesfilm
1971 - Álom a házról / Sen o domu (dok.)
1971 - Budapest, amiért szeretem / Budapeszt, dlaczego go kocham (dok.)
1973 - Ulica Strażacka 25 / Tűzoltó utca 25.
1973 - Osbemutató / Premiera
1976 - Budapesztańskie opowieści
1977 - Várostérkép - Budapest / Plan miasta - Budapeszt (dok.)
1978 - Helyszinek vasárnap / Niedzielne miejsca (dok.)
1979 - Zaufać / Bizalom
1979 - Der grune Vogel / Zielony ptak
1981 - Mefisto
1982 - Katzenspiel / Kocie zabawy
1982 - Levél apámhoz / List do ojca (dok.)
1983 - Bali
1984 - Pułkownik Redl / Redl ezredes
1988 - Hanussen 1990 - Schadzka z Wenus / Találkozás Vénusszal
1991 - Kochana Emmo, droga Böbe / Édes Emma, drága Böbe. Vázlatok, aktok
1995 - Offenbach's Geheimnis / Tajemnice Offenbacha
1996 - Steading The Boat (dok.)
1999 - Kropla słońca / A napfény íze
2001 - Taking sides
2002 - Ten Minutes After (nowela w 10 minut później: wiolonczela / Ten Minutes Older: The Cello)
