Stylowa komedia kostiumowa, awanturniczy film "płaszcza i szpady", fantastyczna baśń z duchami, wisielcami, opętanymi księżniczkami. Jego autorzy, scenarzysta Tadeusz Kwiatkowski i reżyser Wojciech Jerzy Has starali się pozostać wierni powieści Jana Potockiego. Realizatorzy zachowali szkatułkową konstrukcję powieści, w której każda kolejna opowieść wywodzi się z poprzedniej. Łączy je postać bohatera, kapitana Alfonsa van Wordena (Zbigniew Cybulski) z gwardii króla Hiszpanii, podróżującego poprzez wzgórza Kastylii do Madrytu i popadającego w najrozmaitsze tarapaty. Dzięki tej podróży poznajemy zadziwiające sceny z osiemnastowiecznej Hiszpanii, gdzie współistnieją ze sobą pozostałości rozmaitych cywilizacji. Nade wszystko jednak widowisko Hasa wciąga atmosferą magiczności. Opowieść zaczyna się w Saragossie, gdzie podczas wojen napoleońskich oficerowie francuscy i hiszpańscy pogrążają się w lekturze znalezionego tam rękopisu. Posługując się epizodyczną formą opowiadania, Has przechodzi swobodnie od tragizmu do sarkazmu i komizmu, od realności do fantazji. Jest to również film o przypadkowości ludzkiego losu.
