Poznaliśmy program pierwszej edycji Timeless Film Festival Warsaw

8 kwietnia 2024 o godz. 19:30 w Filharmonii Narodowej festiwal otworzy seans "Męczeństwa Joanny d’Arc" ("La Passion de Jeanne d’Arc", reż. Carl Th. Dreyer, Francja 1929), któremu towarzyszyć będzie symfonia napisana specjalnie dla festiwalu przez Stefana Wesołowskiego i wykonana przez Orkiestrę i Chór Filharmonii Narodowej.

9 kwietnia w Filharmonii Narodowej odbędzie się także pokaz arcydzieła "Furman śmierci" Victora Sjöströma ("Körkarlen", Szwecja 1921) z wizjonerskimi, niepokojącymi obrazami, którego interpretację na organy przygotowała szwedzka organistka i artystka dźwiękowa Ellen Arkbro. Będzie to pierwsza od dekad okazja do obejrzenia w Warszawie filmu niemego z muzyką organową na żywo.

Na finał festiwalu, 15 kwietnia o godz. 19:30, muzykę Pawła Mykietyna z filmu "Io" Jerzego Skolimowskiego w Filharmonii Narodowej wykona Sinfonia Varsovia.

Te trzy wydarzenia są częścią koncertów filmowych, podczas których wystąpią także: belgijski kompozytor Wim Mertens (koncert muzyki filmowej), japońska multiinstrumentalistka Eiko Ishibashi, wiolonczelistka Dobrawa Czocher, holenderski lutnista i gitarzysta Jozef Van Wissem oraz zespoły Małe Instrumenty i XYLOS. 

Flagową i największą retrospektywą podczas wydarzenia pozostaje przegląd twórczości wizjonerskiego duetu brytyjskiego kina: Michaela Powella i Emerica Pressburgera. Choć ich dorobek należy do ścisłego kanonu światowego kina, w Polsce są mało znani, a ich filmy trudno dostępne. W programie znalazło się dziesięć najważniejszych dzieł twórców: od wyspiarskiego "Na krańcu świata" ("The Edge of the World", Wielka Brytania 1937), przez spektakularne "Życie i śmierć pułkownika Blimpa" ("The Life and Death of Colonel Blimp", Wielka Brytania 1943), po szczytowe osiągnięcie Łuczników, "Czerwone trzewiki" ("The Red Shoes", Wielka Brytania 1948). 

Przeglądowi towarzyszyć będzie również wystawa zdjęć portretowych Freda Danielsa, fotosisty duetu i jednego z mistrzów brytyjskiej fotografii. Kuratorzy wystawy, Nigel Arthur (BFI) i Eva Reeves, zaprezentują kilkadziesiąt prac zrealizowanych na planach filmowych Powella & Pressburgera, wprowadzających w estetykę i atmosferę kina połowy zeszłego wieku fotosów. 

Podczas Timeless Film Festival Warsaw będzie można również obejrzeć filmy jedynej reżyserki pracującej w zdominowanym przez mężczyzn Nowym Hollywood. Geniuszka komedii Elaine May to odkrycie festiwalu i doskonała okazja, by spojrzeć na amerykańskie kino kobiecym okiem. Owo szorstkie kino lat 70. balansujemy przepastnymi widowiskami prosto spod ręki mistrza kina kostiumowego – podczas festiwalu będzie można zobaczyć wszystkie filmy historyczne Luchina Viscontiego.

Z przyjemnością wracamy także do rodzimego kina: program Timeless FFW zawiera bogatą reprezentację polskich produkcji. Począwszy od rewizyty na poły modernistycznych filmów Stanisława Różewicza, przez twórczość polskich dokumentalistów i dokumentalistek, po sekcję Terytoria klasyki: Kino polskie, w ramach której przypomnimy zarówno żelazne klasyki, jak i perły pozostające na marginesach kart historii. 

Bliźniaczą sekcją, która z pewnością spodoba się kinofilom i kinofilkom, są Terytoria klasyki: Kino światowe – wyjątkowy i niezwykle bogaty przegląd 24 filmów z różnych zakątków świata, niesłusznie spychanych często na boczny tor. Wśród nich są takie dzieła jak rewolucyjny, brazylijski "Pixote" Héctora Babenki (1980), na wskroś feministyczne "Milczenie wokół Krystyny M. Marleen Gorris" ("De stilte rond Christine M"., Holandia 1982), późno nowofalową "Miłość szaloną" Jacques Rivette ("L'Amour Fou", Francja 1969) czy oniryczne "Obcy i mgła" Bahrama Beyzaiego ("Gharibeh va meh", Iran, 1974).

Na dłużej zatrzymamy się w kraju kwitnącej wiśni, której poświęcone są dwa festiwalowe przeglądy. Z jednej strony Japonia 1954: Rok cudów, w ramach której zaprezentujemy owoce obfitującego w arcydzieła roku 1954, z drugiej – W krainie Ghibli, zestaw kultowych animacji legendarnego Studia Ghibli. Festiwal składa także hołd Wimowi Wendersowi – filmowemu nomadzie, autorowi wybitnych filmów: "Paryż, Teksas" ("Paris, Teksas"; USA/Niemcy 1984) i "Nieba nad Berlinem" ("Der Himmel über Berlin"; Niemcy 1987). Podobnym artystą, funkcjonującym pomiędzy światami, jest Piotr Kamler – twórca animacji, który stworzył we Francji niezwykłe miniatury, zwieńczone pełnometrażowym "Chronopolis", projektem wizyjnym i niemal metafizycznym. 

Dla fanów i fanek ekscentrycznych przygód i estetycznych podróży przygotowaliśmy sekcje wykraczające poza realistyczną konwencję. Musicale przez dekady pozwolą rozgościć się w technikolorowych światach, z kolei Klasyka o północy, klasyczne nocne seanse, zapewnią godne zwieńczenie każdego festiwalowego dnia. Dla tych, którzy lubią łączyć kropki i znajdować nieoczywiste połączenia, przygotowaliśmy zestawy Double Features – filmy, które na różne sposoby ze sobą rozmawiają, najczęściej otwierając na nieortodoksyjnie pisaną historię kina. Tę zresztą można też poznać od kulis: w ramach Dokumentów o kinie zaprezentujemy zestaw, który składa się – jak mawiał klasyk – z filmów o filmie w ramach filmu.

Wisienką na ponadczasowym torcie jest sekcja Pokazy specjalne, w ramach której celebrujemy okrągłe rocznice, prezentujemy wyjątkowe znaleziska, dajemy szansę, by doświadczyć czegoś niepowtarzalnego. Można będzie zatem po raz kolejny odbyć debatę nad hamburgerami z bohaterami "Pulp Fiction" (reż. Quentin Tarantino, USA 1994), zobaczyć "The Afterlight" (reż. Charlie Shackleton, Wielka Brytania 2021), które istnieje wyłącznie na jednej kopii filmowej taśmy czy potupać nóżką w rytm nieśmiertelnych przebojów Talking Heads na pokazie "Stop Making Sense" (reż. Jonathan Demme, USA 1984).

Timeless Film Festival Warsaw dedykowany jest pamięci Profesora Aleksandra Jackiewicza – krytyka, teoretyka i historyka filmu, którego działalność i myślenie o kinie wpłynęło na całe pokolenia polskich kinomanów i kinomanek.