Popisowe role legend kina. Kultowy film "Żądło" ma już 50 lat
To jeden z najlepszych filmów w historii kina. Mija 50 lat od premiery kultowej już dzisiaj produkcji "Żądło", z popisowymi kreacjami Roberta Redforda i Paula Newmana. "To najbardziej przyjemny film w historii Oscarów" - pisał o zdobywcy siedmiu złotych statuetek jeden z recenzentów.
Wielu krytyków uważa amerykańskie filmy z lat 70. XX wieku za najlepsze czasy w historii kina. To wówczas powstały takie tytuły, jak: majstersztyk Francisa Forda Coppoli - pierwsza i druga część "Ojca chrzestnego" (1972-74), "Chinatown" (1974) Romana Polańskiego, "Lot nad kukułczym gniazdem" (1975) Milosa Formana, "Taksówkarz" (1976) Martina Scorsese i "Łowca jeleni" (1978) Michaela Cimino. Kolejny znakomity film Coppoli - "Czas Apokalipsy" (1979). Lekką ręką można dodać jeszcze co najmniej kilka innych. Niemal z pewnością znajdzie się wśród nich również nagrodzony siedmioma Oscarami film "Żądło" (1973) w reż. George’a Roya Hilla.
25 grudnia 1973 roku odbyła się światowa premiera filmu "Żądło", z brawurowymi kreacjami Roberta Redforda i Paula Newmana oraz znakomitą muzyką Scotta Joplina. Mija 50 lat od tego dnia.
Chicago, przedwojenna Ameryka lat 30, XX wieku. Przed groźnym gangsterem Doylem Lonneganem (Robert Shaw) drży całe Illinois. Pewnego dnia Lonnegan wysyła swojego człowieka z misją dostarczenia w umówione miejsce pokaźnej sumy pieniędzy. Kurier jednak pada ofiarą kradzieży, za którą stoją Johnny Hooker (Robert Redford) i Luther Coleman (Robert Earl Jones). W akcie zemsty Lonnegan wydaje na obu wyrok. Coleman ginie. Hookerowi udaje się uniknąć śmierci. Teraz jednak to on chce się zemścić i prosi o pomoc przyjaciela zabitego wspólnika, Henry’ego Gondorffa (Paul Newman).
Film otrzymał Oscary za reżyserię, scenariusz oryginalny, scenografię, kostiumy, montaż, muzykę. Amerykańska Akademia Filmowa nagrodziła również "Żądło" za najlepszy film.
"Nakręcony u szczytu hollywoodzkiej nowej fali, nie jest może przepełniony tematyką amerykańskiego społeczeństwa, która ciążyła na filmach Coppoli czy Cimino, ani osnutym cynizmem, który sprawił, że Coenowie i Alejandro Gonzalez Inarritu stali się uwielbiani w późniejszej erze kina. Ale 'Żądło' jest najbardziej przyjemnym filmem w historii Oscarów" - recenzował kilka lat temu w "The Guardian" Andrew Pulver.
"Kiedy pojawiło się 'Żądło', widzowie wypełniali kina, prawie bili się o bilety. To był łobuzerski, staromodny film sensacyjny, niezwykle pomysłowy. Był to hit sam w sobie" - pisał Thomas Vinciguerra z "New York Timesa".
Oscarowy przebój dobrze przyjęto również w Polsce. "Dlaczego Żądło odniosło tak wielki sukces?" - zastanawiał się na łamach "Filmu" Aleksander Ledóchowski, wyliczając jednocześnie atuty produkcji: "aktorstwo Newmana, Redforda i Shawa; zręczna atrakcyjna fabuła; precyzyjna, zarazem stylowa realizacja". "Najbardziej ujmuje lekkość, wdzięk i trafność filmu" - podsumował recenzent.
Niewiele zabrakło, by Robert Redford nie wcielił się w postać Hookera. Aktor początkowo ją odrzucił. Wybór padł więc na Jacka Nicholsona, który również odmówił, podobnie Warren Beatty. Na szczęście ostatecznie Hillowi udało się namówić Redforda. Nie bez znaczenia była obecność w obsadzie Newmana.
"Spotkaliśmy się w 1968 roku, bo mieliśmy razem zagrać w 'Butch Cassidy i Sundance Kid'. Paul był już gwiazdą, ja - mało znanymaktorem. A gdy studio nie zgodziło się na obsadzenie mnie w roli głównej, Paul wstawił się za mną" - opowiadał aktor w wywiadzie, jakiego udzielił Barbarze Hollender.
"Niewielu ludzi zdobyłoby się na taki gest w stosunku do osoby, której niemal nie zna. Tak narodziła się nasza przyjaźń" - dodał Redford.
Inspiracją do napisania scenariusza filmu "Żądło" były dla Davida S. Warda prawdziwe oszusta braci Freda i Charleya Gondorffów, które opisał i udokumentował w 1940 roku David Maurer w książce "The Big Con: The Story of the Confidence Man".
