"Po drugiej stronie dnia": Ten film ma zwrócić uwagę na ludzi w kryzysie psychicznym

Teatr Exit powstał w 2016 roku jako inicjatywa Katolickiego Stowarzyszenia Osób Niepełnosprawnych i ich Przyjaciół - "Klika". Spotykają się w nim dwa światy - osoby z niepełnosprawnościami, cierpiące na rozmaite choroby fizyczne i umysłowe oraz artyści o uznanym dorobku.

We wtorek w warszawskim Kinie Kultura odbędzie się pokaz filmu "Po drugiej stronie dnia", który powstał, by zwrócić uwagę na ludzi w kryzysie psychicznym. Scenariusz filmu oparty jest na relacjach byłych pacjentów Szpitala im. dr. Józefa Babińskiego w Krakowie.

Reżysera i twórcę Teatru Exit Macieja Sikorskiego zainspirowała wystawa "Uważaj na Głowę", którą w latach 2015-2016 przygotowały w szpitalu osoby z doświadczeniem kryzysów psychicznych. Wystawa miała na celu ułatwienie zrozumienia ich samych i ich problemów, a także sytuacji po opuszczeniu szpitala. Twórcy wystawy opowiedzieli o swoim chorowaniu, leczeniu i trudnym procesie zdrowienia. Film jest artystyczną interpretacją tej uniwersalnej opowieści.

Jak czytamy w informacji prasowej przygotowanej przez organizatorów wydarzenia, scenariusz został oparty na motywach "Boskiej komedii" Dantego, wędrówki przez "piekło" choroby i "czyściec" leczenia ku "światłu" zdrowienia.

"Teksty nie są jednak zaczerpnięte od Dantego, ale z cytatów z opowieści o chorowaniu, leczeniu i zdrowieniu i wierszy poetów 'z tamtej strony dnia', jak niekiedy nazywa się autorów mających za sobą doświadczenie kryzysu psychicznego" - podkreślają twórcy filmu.

Na zaproszenie do tego przedsięwzięcia odpowiedzieli m.in. - gwiazda opery Rafał Siwek, aktor Michał Koterski, współtwórcy wystawy "Uważaj na głowę" - Mateusz Biernat i Paweł Podgórski oraz aktorzy Teatru Exit.

Film od momentu powstania prezentowany jest wyłącznie na pokazach, którym towarzyszy spotkanie i rozmowa z twórcami. Prezentacje filmu odbywają się w miejscach, gdzie temat filmu może być pogłębiony spotkaniem z grupami ludzi, dla których przedstawiane treści mogą być potrzebne. Były to m.in placówki zajmujące się pomocą osobom w kryzysach - np. Centra Zdrowia Psychicznego, Dom Pod Fontanną w Warszawie, Szpital im dr Babińskiego w Krakowie. Spotkania odbywały się również na uniwersytetach ze studentami psychologii i filozofii oraz uczniami liceów.

Podczas tych spotkań poruszano głównie tematy związane z reformą systemu opieki psychiatrycznej, roli asystentów zdrowienia, możliwymi formami wsparcia dla osób w kryzysie.

Film prezentowany był również na Węgrzech. W tej chwili w przygotowaniu są wersje językowe: włoska, niemiecka i szwedzka. Projekt jest finansowany ze środków otrzymanych przez PFRON.

Maciej Sikorski na początku maja w rozmowie z PAP powiedział, że Teatr Exit jest teatrem wędrownym, dlatego spektakle grane są w całej Polsce, ale także za granicą. "Podstawowy zespół aktorski to osoby z niepełnosprawnościami. W tej chwili jest to sześć osób. Do podstawowego zespołu dołączani są artyści - zawodowi aktorzy oraz muzycy, bo w naszych spektaklach jest dużo muzyki na żywo" - mówił Sikorski.

Obsadę teatru tworzą zarówno osoby z niepełnosprawnością fizyczną, jak i intelektualną. Repertuar teatru w większości opiera się na tytułach biblijnych, takich jak adaptacja Księgi Wyjścia, Księgi Rodzaju, czy Pieśni nad Pieśniami.

"To, że eksploatujemy treści biblijne wynika z tego, że tam odnalazłem tworzywo do scenariuszy takich, jak lubię. Teksty starotestamentowe wydają się idealnym tworzywem zarówno dla osób wierzących - katolików, żydów, muzułmanów, jak i niewierzących" - wskazał Sikorski. Podkreślił, że historie postaci biblijnych powiedzą coś każdemu człowiekowi.

W 2022 r. "Teatr Exit" zagrał blisko 60 spektakli w Polsce i za granicą.