Nagrody Smoka Smoków dla Witolda Giersza i Daniela Szczechury

Podwójne nagrody wręczono z okazji jubileuszu 70-lecia polskiej animacji i 20. edycji nagrody Smoka Smoków, przyznawanej za wyjątkowy wkład w rozwój światowej kinematografii.

"Podwójna okazja rocznicowa: 70-lecie polskiej animacji i 20. edycja Smoka Smoków, skłoniły Radę Programową do odstąpienia od dotychczasowych zwyczajów i wyjątkowego podwojenia tej szczególnej nagrody. Niezmiernie trudno byłoby rozstrzygnąć, któremu z dwóch znakomitych nestorów naszego filmu animowanego należy się ona bardziej, toteż przyznaliśmy ją Witoldowi Gierszowi i Danielowi Szczechurze ex aequo" - uzasadnił nominację przewodniczący Rady Programowej Krakowskiej Fundacji Filmowej, będącej organizatorem festiwalu, prof. Tadeusz Lubelski.

Jak podkreślił, mimo że laureaci różnią się jako artyści, to jednak bardzo wiele ich łączy. "Zarówno Witold Giersz, jak i Daniel Szczechura są wybitnymi reprezentantami formacji, która otrzymała potem nazwę polskiej szkoły animacji, będącej jednym z ważniejszych nurtów polskiej kinematografii okresu PRL-u" - powiedział prof. Lubelski. Jako cechy charakterystyczne tej animacji wskazał jej "antydisneyowski charakter" i "autorskie traktowanie animacji połączone z próbą poszerzenia jej możliwości i horyzontów".

"I tak się szczęśliwie składa, że nasi laureaci są liderami dwóch skrzydeł tej polskiej szkoły animacji. Witold Giersz jest twórcą odmiany, którą sam nazwał ruchomym malarstwem, skupionej na poszukiwaniach plastycznych, na traktowaniu filmu animowanego jako sposobu uprawiania malarstwa. Natomiast Daniel Szczechura jest wybitnym przedstawicielem odmiany nazywanej groteską filozoficzną, a jego filmy w gruncie rzeczy często miały charakter satyry politycznej, nieraz ostrej, nie pozbawionej refleksji filozoficznej" - wskazał Tadeusz Lubelski.

Laureaci wspólnie odebrali statuetki Smoka Smoków. "Mieliśmy już dwa razy okazję stawać na podium i odbierać razem międzynarodowe nagrody i zawsze nam się udawało dwie pierwsze nagrody otrzymywać. Do trzech razy sztuka" - powiedział Witold Giersz. "Bardzo się cieszę Danku, że jesteśmy tu razem, bo mogło być inaczej - że ty byłbyś tu sam" - powiedział do drugiego laureata. Z kolei Daniel Szczechura przyznał, że "zastanawiał się, co powiedzieć, ale nic nie wymyślił". Publiczność nagrodziła laureatów brawami i śmiechem.

Witold Giersz i Daniel Szczechura byli wielokrotnie wyróżniani na najważniejszych festiwalach na świecie. Na Krakowskim Festiwalu Filmowym najwyższe laury otrzymali po 7 razy, Witold Giersz już podczas pierwszej edycji w 1961 r., rok później ten laur po raz pierwszy przypadł Danielowi Szczechurze.

Witold Giersz (ur. 1927 r.) - polski reżyser, animator, autor projektów plastycznych, scenarzysta filmów animowanych, laureat wielu nagród na światowych festiwalach filmowych. Jak scharakteryzował artystę Jerzy Armata, członek Rady Programowej i autor monografii poświęconych nagrodzonym twórcom: "Witold Giersz bardzo szybko wypracował sobie własny charakter filmowego pisma. Ze względu na rolę koloru, a także sposoby nakładania barw oraz ich ożywiania(...) często nazywany bywa malarzem ekranu, a jego animacje - ruchomym malarstwem".

Daniel Szczechura (ur. 1930 r.) - reżyser i scenarzysta filmów animowanych, scenograf i pedagog, jest laureatem wielu nagród krajowych i zagranicznych za filmy i całokształt twórczości. Według reż. Jerzego Kuci, laureata nagrody Smoka Smoków z 2009 r., "Daniel Szczechura swoją działalnością artystyczną był przez lata energią napędową polskiego filmu animowanego. Jego twórczość przyczyniła się w znacznym stopniu do powstania zjawiska artystycznego nazywanego "polską szkołą filmu animowanego", co jest naszym istotnym wkładem w światowy dorobek tej dyscypliny sztuki".

Nagroda Smoka Smoków przyznawana jest przez Radę Programową Krakowskiej Fundacji Filmowej od 1998 r. za szczególne osiągnięcia w dziedzinie filmu dokumentalnego i animowanego. Jej laureatami byli m.in.: Werner Herzog, Kazimierz Karabasz, Bohdan Kosiński, Bogdan Dziworski, Allan King, Albert Maysles, Jonas Mekas, Helena Trestikova, Stephen i Timothy Quay, Raoul Servais, Jerzy Kucia i Paul Driessen.

Krakowski Festiwal Filmowy jest najstarszym filmowym festiwalem w Polsce i jednym z najstarszych w Europie. Historia imprezy sięga roku 1961, kiedy to jeszcze jako Ogólnopolski Festiwal Filmów Krótkometrażowych prezentował dokonania rodzimej kinematografii.