Kino w PRL - PRL w kinie

Filmy uczestniczące w Przeglądzie będą wyświetlane raz w miesiącu w stołecznej Kinotece w okresie od października br. do marca roku 2010. Wstęp nakreślający tło historyczne związane z prezentowanym filmem wygłosi przed każdym spotkaniem prof. Jerzy Eisler z Instytutu Historii PAN, obrazom będą towarzyszyły także fragmenty kronik filmowych z omawianego okresu. Przegląd adresowany jest przede wszystkim do młodzieży szkół ponadgimnazjalnych.

"Układając program Przeglądu staraliśmy się wybrać filmy, które mogą być pomocne dla uczniów wybierających tematy związane z kulturą i historią do ustnej prezentacji maturalnej z języka polskiego. Mamy nadzieję, że spotka się on również z zainteresowaniem nauczycieli oraz studentów kierunków humanistycznych. Wierzymy, że Przegląd nie tylko przybliży znaczące filmy, będące świadectwem peerelowskiej rzeczywistości, ale także ułatwi zrozumienie najnowszej historii Polski" - czytamy w komunikacie prasowym przysłanym.

Pierwszym z prezentowanych filmów będzie "Hubal" Bohdana Poręby, który będzie można obejrzeć już 20 października. To epicki obraz zmagań oddziału majora Henryka Dobrzańskiego "Hubala", który po kampanii wrześniowej 1939 r. nie złożył broni i do wiosny 1940 r. walczył z Niemcami dowodząc oddziałem ułanów. Postać Dobrzańskiego przez kilkanaście powojennych lat stanowiła tabu, dopiero po opublikowaniu w 1959 r. "Hubalczyków" Melchiora Wańkowicza przywrócona została zbiorowej pamięci.

Kolejnym obrazem, który zostanie wyświetlony 17 listopada, będzie "Jarzębina Czerwona" Ewy i Czesława Petelskich. To epopeja wojenna ukazująca przebieg i znaczenie jednej z największych i najkrwawszych bitew regularnych oddziałów polskich w czasie II wojny - walk 1. Armii Wojska Polskiego o Kołobrzeg w marcu 1945 r. na przykładzie losów zwykłych żołnierzy.

Jako trzeci 15 grudnia zostanie zaprezentowany "Człowiek z marmuru" Andrzeja Wajdy, pierwszy polski film fabularny ukazujący prawdę o systemie totalitarnym, opowieść o człowieku zniszczonym przez historię, a równocześnie zapis powstawania filmu w realiach lat 70. Film opowiada o studentce szkoły filmowej Agnieszce próbującej zrealizować film dyplomowy o Mateuszu Birkucie, murarzu z Nowej Huty, robotniku i przodowniku pracy, strąconym z piedestału i zapomnianym. Podczas pracy Agnieszka odkrywa ponurą prawdę o latach stalinowskich i dalszych losach Birkuta.

Nowy rok otworzy 19 stycznia "Przypadek" Krzysztofa Kieślowskiego", film z nurtu "kina moralnego niepokoju", w którym tło akcji stanowi historia Polski od zakończenia II wojny do początku lat 80., narodzin "Solidarności" i walki komunistycznego reżimu z opozycją. Na przykładzie życiorysu głównego bohatera, reżyser analizuje rolę przypadku i determinizmu jako czynników kształtujących los człowieka.

Następnym z wyświetlanych filmów będą "Psy" Władysława Pasikowskiego, które będzie można obejrzeć 23 lutego. To określany już mianem kultowego obraz opowiadający o przemianach roku 1989 na przykładzie losów byłego esbeka Franz Maurera, który razem z grupą funkcjonariuszy zostaje po weryfikacji przeniesiony do policji, gdzie rozpoczyna walkę ze światem przestępczym. W trakcie jednej z akcji ginie jego trzech kolegów, a Franz świadom, że tak otwarcie przeciw policji mogli się zwrócić tylko jego byli koledzy po fachu, postanawia się zemścić.

Przegląd zakończy 23 marca pokaz filmu "Życie na podsłuchu" Floriana Henckela von Donnersmarcka. Obraz na przykładzie historii kapitana Stasi Gerda Wieslera, który otrzymuje zadanie "rozpracowania" znanego dramaturga Georga Dreymana, ukazuje różne elementy totalitarnej rzeczywistości. Z jednej strony pełną kontrolę partii nad życiem społecznym, z drugiej bezbronność jednostki wobec komunistycznego systemu. Reżyser nie prezentuje jednak historii w konwencji czarno-białego podziału na ofiary i zbrodniarzy, lecz ukazuje złożoność tych postaw.

Wstęp na wszystkie pokazy będzie bezpłatny, po wcześniejszym zgłoszeniu.