Kazimierz Karabasz nie żyje

Kazimierz Karabasz urodził się w 1930 r. w Bydgoszczy. W 1955 ukończył Wydział Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej w Łodzi, w 1982 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1992 r. zwyczajnego sztuki filmowej. W latach 1982-1987 był wykładowcą, profesorem i dziekanem Wydziału Reżyserii, a od 2000 kierownikiem Zakładu Filmu Dokumentalnego łódzkiej Szkoły Filmowej. Był nauczycielem wielu pokoleń filmowców m.in. Krzysztofa Kieślowskiego, Marcela Łozińskiego, Wojciecha Wiszniewskiego.

Karabasz był też niepodważalnym autorytetem w świecie dokumentalnego kina, twórcą tzw. polskiej szkoły dokumentu. Do historii kina przeszła m.in. zrealizowana w latach 50. tzw. czarna seria, czyli kilkanaście filmów dokumentalnych pokazujących wstydliwie skrywane fragmenty polskiej rzeczywistości tego okresu. 

W kolejnej dekadzie powstały jego najbardziej znaczące utwory i wykrystalizowała się autorska metoda kręcenia dokumentów, wykorzystywana potem przez innych reżyserów w kraju i za granicą. Jak podkreślają eksperci, bez "Muzykantów", "Ludzi w drodze", "Węzła", "Na progu" i "Roku Franka" film dokumentalny wyglądałby zupełnie inaczej.

Karabasz traktował swoich bohaterów w sposób szczególny - zawsze z cierpliwością, uczciwie, z olbrzymim szacunkiem. Za swoje filmy odbierał wielokrotnie prestiżowe nagrody filmowe, m.in. Grand Prix Festiwalu w Lipsku, Złote Lwy na MFFKiD w Wenecji, nagrodę główną MFFK w Oberhausen czy Golden Gate Award MFF w San Francisco.

Kazimierz Karabasz był również autorem książek o warsztacie dokumentalisty: "Cierpliwe oko", "Bez fikcji", "Odczytać czas", "Rozmowa o dokumencie".

W czerwcu 2017 roku Karabasz został uhonorowany tytułem doktora honoris causa Szkoły Filmowej w Łodzi. Po raz pierwszy w historii łódzkiej uczelni uczczono w ten sposób dokumentalistę. Kilka lat wcześniej odsłonięto gwiazdę reżysera w łódzkiej Alei Gwiazd na ul. Piotrkowskiej.

Karabasz traktował bohaterów z uwagą, delikatnością i szacunkiem. Reprezentuje w sferze etyki dokumentalisty rygoryzm i bezkompromisowość wyrażające się w postawie przyjmującej prymat dobra bohatera nad celami i interesami autorskimi twórcy. Karabasz, który wchodzi do grona naszych honorowych doktorów, wnosi coś niezmiernie ważnego, za co jesteśmy mu wdzięczni - powagę oraz odpowiedzialność. A w sferze tematu - pochwałę codzienności - podkreślił w laudacji promotor dr hab. Andrzej Sapija, prodziekan Wydziału Reżyserii Filmowej i Telewizyjnej łódzkiej uczelni.

Prof. dr hab. Kazimierz Karabasz uważany jest za niepodważalny autorytet w świecie dokumentalnego kina i za twórcę tzw. polskiej szkoły dokumentu. Był nauczycielem wybitnych filmowców, m.in. Krzysztofa Kieślowskiego, Marcela Łozińskiego, Wojciecha Wiszniewskiego, a dla obecnych studentów jest klasykiem dokumentu i niedoścignionym wzorem. Wpatrzony w bohaterów swoich filmów - zawsze pokazuje ich z cierpliwością, uczciwie, z olbrzymim szacunkiem - podkreślali wówczas przedstawiciele łódzkiej szkoły.