Charlie Chaplin: Druga część kolekcji

Mack Senett, producent filmowy współczesny Chaplinowi, nazwał Charliego Chaplina "największym artystą wszech czasów" i nie pozostał w tej opinii odosobniony. Jego gorącymi wielbicielami byli m.in. Bernard Shaw, Marcel Proust, Zygmunt Freud i Pablo Picasso. Charlie Chaplin był siłą napędową przemysłu filmowego w latach swej artystycznej aktywności i inspiracją dla współczesnych reżyserów, aktorów i komików. Do grona jego fanów należą: Woody Allen, Roberto Benigni, Milos Forman, Bono, Johnny Depp i Mike Myers.

W 2012 roku obchodzimy 35. rocznicę śmierci Charliego Chaplina. Z tej okazji Galapagos Films przygotowało wyjątkową kolekcję filmów, w której znalazło się 10 najsłynniejszych dzieł mistrza, m.in. "Brzdąc" (1921), "Gorączka złota" (1925), "Cyrk" (1928), "Światła wielkiego miasta" (1931) oraz "Dzisiejsze czasy" (1936). 5 października na DVD debiutuje 5 kolejnych tytułów: "Paryżanka" (1923), "Dyktator" (1940), "Pan Verdoux" (1947), "Światła rampy" (1952) oraz "Król w Nowym Jorku" (1957).

Zanim słowo "marka" zrobiło światową karierę, w świadomości zbiorowej zaistniała postać bezbłędnie rozpoznawalna pod każdą szerokością geograficzną. Była to postać drobnego włóczęgi w meloniku, w przyciasnym surducie, z laską w ręku i ogromnych butach, poruszającego się "kaczym" krokiem.

Twórcą trampa był wodewilowy komik - Charlie Chaplin, który 28 lutego 1914 roku po raz pierwszy pojawił się na ekranie. Po nakręceniu "Making a Living" i kilkudziesięciu innych burlesek przyszła kolej na wyrafinowane komedie i melodramaty. Charlie Chaplin od razu zawojował serca publiczności.

Charlie Chaplin był pierwszym i do dzisiaj ostatnim twórcą, który osobiście nadzorował każdy aspekt produkcji filmowej. Założył własne studio, United Artists (razem z Douglasem Fairbanksem, Mary Pickford i D.W. Griffithem), był producentem, reżyserem, scenarzystą, aktorem, operatorem i autorem muzyki. To on przekształcił kino z przemysłu w sztukę.

W trzecim roku swej filmowej kariery, z tygodniową płacą 10 tysięcy dolarów, był najlepiej opłacanym aktorem na świecie. W latach 20 - tych postać Charliego stała się wszechobecna. Ubierano się i tańczono jak on, śpiewano jego piosenki, rysowano go w komiksach i sprzedawano figurki z jego podobizną. Zdarzenia z jego życia trafiały na pierwsze strony gazet. Chaplin unosił się na fali popularności przez następne dekady, nawet po tym, jak ostatecznie pożegnał się z kamerą (1966).

Charles Spencer Chaplin urodził się 16 kwietnia 1889 roku w Londynie. Jego ojciec był popularnym śpiewakiem i aktorem wodewilowym. Jego matka, Hannah, występowała razem z mężem. Po śmierci ojca Charlie z matką i bratem Sydneyem, tułał się po nędznych mieszkaniach ubogich dzielnic Londynu.

Charlie wystąpił na scenie wodewilu już w wieku sześciu lat. Kilka lat później związał się z wędrowną grupą teatralną. Wodewil angielski i pantomima nauczyły Chaplina sztuki aktorskiej, a tematów dostarczyło mu życie w slumsach. Stamtąd też zaczerpnął pomysł na wizerunek odrzuconego włóczęgi.

"Wąsiki to symbol próżności. Bezkształtne spodnie to karykatura naszych śmiesznostek i niezręczności. Laseczka jest chyba moim najszczęśliwszym pomysłem. Wymyśliłem różne sposoby posługiwania się nią, by wywoływać śmiech. Często znajduje ją uczepioną za czyjąś nogę czy ramię i publiczność zaczyna się śmiać, zanim sam zdam sobie sprawę z tego, co zrobiłem" - wspominał Charlie Chaplin.

W 1912 r. Charles Chaplin po raz drugi wyjechał z wodewilową grupą Karno na tournee po Stanach Zjednoczonych. Aktor często odwiedzał kina i w końcu postanowił zmienić branżę. Przystał na propozycję wytwórni Keystone Macka Sennetta i 5 stycznia 1914 roku stanął po raz pierwszy przed kamerą. Grał w komedii "Making a Living".

Scenariusze Keystone nie porażały oryginalnością: gonitwy, upadki, obrzucanie się tortem, kopniaki, jednak pojedyncze sceny, niektóre efekty komiczne zapowiadały narodziny Mistrza. Chaplin miał już charakterystyczną postać, ale brakowało jej jeszcze duszy.

Po przejściu do wytwórni Essenay (1915), twórca uzyskał sporą niezależność. Mógł pisać scenariusze i reżyserować wszystkie swe filmy oraz, co okazało się dobroczynne, dobierać aktorów. Jego pierwszym wielkim odkryciem była młodziutka Edna Purviance, z której w kilka tygodni zrobił wyśmienitą aktorkę. Edna zagrała narzeczoną Charliego w dwudziestu filmach, m.in. w "Charlie bokserem" ("The Champion"), "Charlie włóczęgą" ("The Tramp"), czy "Charlie marynarzem" ("By the Sea").

Rok po swym debiucie, wieczny włóczęga i bezrobotny klown przyciągał do kin miliony widzów. Wytwórnie filmowe rozpoczęły prawdziwą batalię o Chaplina. Wytwórnia Mutual za podpisanie kontraktu zaproponowała mu 600 tysięcy dolarów i absolutną swobodę w działaniu. Chaplin przystał na propozycję.

W filmach dla Mutual twórca nie ograniczył się do powielania łatwych efektów. Wytrwale poszukiwał doskonałości formalnej. Jego filmy przypominały balet, dzięki niezwykłej precyzji i zgraniu aktorów. Doskonałość formalna wzmacniała efekt komiczny, ale też ułatwiała komunikację z widzem. A mały włóczęga nie chciał tylko kpić i szydzić. Z zapałem misjonarza chciał poprzez farsę wyjaśniać i ukazywać chorobę ludzkiego społeczeństwa.

Zobacz fragment filmu "Dyktator":

Serię filmów-baletów zamknął "Charlie policjantem" ("Easy Street", 1917). Po niej nastąpiła seria satyr społecznych, w których Chaplin natrząsał się z: brzuchatych jegomościów i otyłych dam, monarchów, sędziów, dwulicowych kapłanów i oficerów. Jednocześnie z szacunkiem traktował ubogich: żołnierzy, służących, robotników, bezrobotnych i emigrantów.

Skierowanie ostrza satyry w uprzywilejowanych jasno pokazywało, po której stronie opowiadał się dawny biedak i producent filmowy zarazem. Chaplin był z przekonania zawziętym krytykiem nierówności społecznych, ale też pamiętał, kto jest jego najwierniejszą publicznością. Dotkliwości krytyki nie złagodziła niewinna mina "włóczęgi".

Władcy ówczesnej Ameryki zrozumieli jego grę i nie wybaczyli mu tego nigdy. Rosnącemu uwielbieniu ze strony publiczności towarzyszyły coraz napastliwsze ataki na artystę ze strony establishmentu, organizacji "obywatelskich" i rasistowskich. Zarzucano mu niemoralność, brak patriotyzmu i szacunku dla religii. Ostatecznie, po trzydziestoletniej nagonce, zabroniono Chaplinowi powrotu do Ameryki (1952). Wiadomość dotarła do artysty podczas jego podróży do Europy. Chaplin osiadł z całą rodziną w Szwajcarii, gdzie mieszkał aż do śmierci (1977).

Kolekcja DVD Charlie Chaplin ukazała się dzięki firmie Galapagos Films.

INTERIA.PL jest patronem medialnym wydawnictwa.

Ciekawi Cię, co w najbliższym czasie trafi na ekrany - zobacz nasze zapowiedzi kinowe!

Chcesz obejrzeć film? Nie możesz zdecydować, który wybrać? Pomożemy - poczytaj nasze recenzje!