2013: Rok pożegnań

Zaledwie kilkanaście dni temu, 30 listopada, w wypadku drogowym na północ od Los Angeles, zginął Paul Walker. W chwili śmierci miał 40 lat. Aktor razem ze swym kolegą jechał sportowym porsche. W miejscowości Santa Clarita pędzący z dużą prędkością samochód wypadł z drogi, uderzył w drzewo, a następnie stanął w płomieniach. Obaj mężczyźni zginęli na miejscu.

Paul Walker przyszedł na świat 12 września 1973 roku w Glendale w Kalifornii jako najstarsze z czworga dzieci emerytowanego krawca i fotografa Paula Williama Walkera III oraz modelki Cheryl Crabtree. Już we wczesnych latach dzieciństwa mały Paul brał udział w reklamach. Jako dwunastolatek wystąpił w serialu NBC "Autostrada do nieba" (1985-1986). Dwa lata później zadebiutował na dużym ekranie w horrorze komediowym "Potwór w szafie" (1987) oraz sensacyjnym filmie science-fiction "Rozkaz - zabijać" (1987).

Po ukończeniu szkoły średniej Walker studiował biologię morską na jednej z kalifornijskich uczelni. Szybko powrócił jednak na mały ekran w dwóch serialach CBS: "Żar młodości" (1993) i "Dotyk anioła" (1996). Wystąpił również w komedii zrealizowanej w wytwórni Walta Disneya "Postrzelone bliźniaki (1998). W słynnym "Miasteczku Pleasantville" (1998) był czarującym koszykarzem ze szkolnej drużyny, a w dramacie sportowym "Luz Blues" (1999) pojawił się jako jeden z czołowych zawodników teksańskiej drużyny futbolu amerykańskiego. Rolą szkolnego przystojniaka w młodzieżowym przeboju "Cała ona" (1999) ujawnił swój talent komediowy.

Kamieniem milowym w jego karierze okazała się rola agenta FBI w "Szybkich i wściekłych" Roba Cohena (z którym współpracował wcześniej przy thrillerze "Sekta") - filmie o gangach organizujących uliczne wyścigi samochodowe. Mogliśmy go oglądać także w jego licznych sequelach: "Za szybcy, za wściekli" (2003), "Szybko i wściekle" (2009), "Szybcy i wściekli 5" (2011) oraz tegorocznym "Szybcy i wściekli 6". Za rolę w pierwszym z tych projektów wraz ze swoim filmowym partnerem Vinem Dieselem odebrał nagrodę MTV dla najlepszego ekranowego duetu.

Innym znanym obrazem z jego udziałem był thriller akcji Wayne'a Kramera "Potęga strachu" (2006), gdzie wcielił się w postać kryminalisty, którego zadaniem jest pozbywanie się broni użytej w porachunkach gangsterskich. Z kolei w kryminale "Podwójna tożsamość" (2007) jako były żołnierz piechoty morskiej udawał bossa narkotykowej mafii. Jedną z jego ostatnich ważnych kreacji była rola złodzieja, który wraz z grupą przyjaciół chce przeprowadzić ostatni duży skok, w filmie sensacyjnym "Chętni na kasę" (2010) Johna Luessenhopa. W lipcu 2014 roku na ekrany kin wejdzie siódma już odsłona "Szybkich i wściekłych", w której po raz kolejny wcielił się w Briana O'Connera.

Walker mieszkał w Santa Barbara w Kalifornii. Miał córkę Meadow Rain (ur. 4 listopada 1998 roku) ze swoją byłą dziewczyną Rebeccą.

Niewiele starszy od Walkera był w chwili śmierci James Gandolfini. Aktor zmarł na zawał serca 19 czerwca, podczas wakacji spędzanych we Włoszech. Miał 51 lat.

Gandolfini urodził się 18 września 1961 roku w Westwood, w New Jersey, w rodzinie włoskich emigrantów. Zanim został aktorem, pracował jako kierownik klubu nocnego. Pierwsze kroki na scenie stawiał w latach 80., a tajniki aktorstwa poznał w nowojorskim Actor's Studio.

W 1992 roku zadebiutował na Broadwayu, występując w "Tramwaju zwanym pożądaniem", z Jessicą Lange i Alecem Baldwinem w rolach głównych. W tym samym roku mogliśmy go oglądać po raz pierwszy także na dużym ekranie - w filmie "Obcy wśród nas". Później pojawiał się w niewielkich rólkach w obrazach: "Prawdziwy romans" Tony'ego Scotta i "Znaleźne" Ramóna Menéndeza.

Przełomowym momentem w jego karierze okazała się rola chłopaka Geeny Davis w dramacie "Angie" z 1994 roku. Mimo, że film nie zdobył uznania, Gandolfini otrzymał bardzo dobre recenzje, dzięki którym zaczął otrzymywać drugoplanowe role w wysokobudżetowych produkcjach Hollywood.

Wielokrotnie na ekranie przedstawiał postacie gangsterów z półświatka. Zwrot w karierze zapewniła mu serialowa rola Tony'ego z "Rodziny Soprano", gdzie wcielił się w pogrążonego w depresji bossa amerykańsko-włoskiej mafii z New Jersey. Odgrywany przez niego bohater próbuje połączyć obowiązki głowy rodziny z działalnością szefa gangu. Serial, kręcony przez telewizję HBO w latach 1999-2007, oprócz ogromnej popularności przyniósł Gandolfiniemu trzy nagrody Emmy oraz Złotego Globa. W ostatnim czasie James Gandolfini pracował z HBO nad serialem "Criminal Justice".

Równocześnie artysta nie zapominał o dużym ekranie. W 2004 roku pojawił się w komedii "Przetrwać święta", z Benem Affleckiem w roli głównej, a dwa lata później - w politycznym dramacie z Seanem Penem "Wszyscy ludzie króla". W 2012 roku James Gandolfini wystąpił z Bradem Pittem w thrillerze kryminalnym "Zabić jak to łatwo powiedzieć" oraz zagrał dyrektora CIA w nominowanym do Oscara filmie "Wróg numer jeden". Jedną z jego ostatnich produkcji była komedia romantyczna "Ani słowa więcej", która od kilku dni wyświetlana jest na ekranach polskich kin.

Gandolfini miał na koncie dwa małżeństwa. Z Marcy Wudarski, z którą miał syna Michaela, rozwiódł się po trzech latach (1999-2002). W 2008 roku ożenił się z Deborah Lin - z nią spędził ostatnie dni życia.

Wskutek długotrwałej choroby zmarł z kolei Patrice Chéreau - francuski reżyser filmowy, teatralny i operowy. Twórca słynnego historycznego fresku "Królowa Margot" miał w chwili śmierci, 7 października, 68 lat. "Miał niesamowitą siłę do samego końca" - powiedziała Elisabeth Tanner, znajoma artysty. "Był to reżyser wielkiej kultury i olbrzymiej finezji przeszytej niepewnością, nawet po tym wszystkim, co zrobił. Uwielbiałem jego filmy - dodał kolejny z przyjaciół artysty, były dyrektor paryskiego teatru Odeon.

Chéreau był jednym z najgłośniejszych twórców francuskich. Początkowo udzielał się wyłącznie w teatrze, gdzie nie tylko grał, ale też sam przygotowywał inscenizacje - m.in. na scenach słynnej Comedie Francaise oraz Opery Paryskiej. Jego przygoda z kinem rozpoczęła się w roku 1974, kiedy wyreżyserował utrzymaną w klimacie czarnego kryminału adaptację powieści Jamesa Hadley'a Chasee "Czar orchidei". Jako aktor po raz pierwszy pojawił się na ekranie w zrealizowanym w 1982 r. przez Andrzeja Wajdę filmie "Danton".

Kilka lat później zagrał w filmie "Ostatni Mohikanin". Wielki sukces komercyjny i artystyczny odniosło jego widowisko historyczne "Królowa Margot" (1994) z Isabelle Adjani i Vincentem Perezem w rolach głównych. Film otrzymał pięć Cezarów i Złotą Palmę na festiwalu w Cannes oraz został nominowany do Oscara w kategorii najlepsze kostiumy.

Pierwszym anglojęzycznym filmem Chéreau był zrealizowany w 2001 r. obraz pod tytułem "Intymność", nagrodzony Złotym Niedźwiedziem na festiwalu w Berlinie. Zrealizowana w Londynie z brytyjskimi aktorami produkcja to historia erotycznego związku nieznajomych, kobiety i mężczyzny, którzy regularnie spotykają się w obskurnym domu tego ostatniego wyłącznie po to, by uprawiać seks. Krytyka od razu ogłosiła film Chéreau nowym "Ostatnim tangiem w Paryżu", dostrzegając narracyjne podobieństwo "Intymności" z głośnym w latach 70. obrazem Bernardo Bertolucciego z Marlonem Brando i Marią Schneider.

Kolejny film artysty - "Jego brat" z 2003 r. otrzymał Srebrnego Niedźwiedzia dla najlepszego reżysera. Oparty na powieści Philippe'a Bessona "Son frere", śmiały i bezkompromisowy obraz opowiada o związku pomiędzy dwójką wyalienowanych braci, którzy odnajdują siebie na nowo po tym, jak u jednego z nich wykryta zostaje potencjalnie śmiertelna choroba krwi.

Dwa ostatnie obrazy artysty: "Gabrielle" (2005) z Isabelle Huppert i "Zagubieni w miłości" (2009), gdzie główne roli grali Romain Duris i Charlotte Gainsbourg, opowiadały o miłosnych związkach i problemach, jakie napotykają na swojej drodze zaangażowane w nie osoby.

W styczniu straciliśmy dwie wybitne osobistości światowego kina. Na zapalenie płuc w szpitalu w Kanagawa na południu Tokio zmarł po piętnastu dniach od rozpoczęcia nowego roku Nagisa Oshima, uważany za jednego z najgłośniejszych i najbardziej kontrowersyjnych reżyserów, nazywany japońskim Pasolinim.

Po ukończeniu studiów w 1954 roku Oshima zatrudnił się w Shochiku Film Company jako asystent reżysera i scenarzysta. W 1959 roku po zrobieniu kilku filmów krótkometrażowych, ukończył swój pierwszy film długometrażowy "Dzielnica miłości i nadziei", będący przejmującą historią biednego sprzedawcy gołębi i jego związku z młodą dziewczyną z bogatej rodziny. Film wyświetlany był w ograniczonym zasięgu ze względu na brutalność niektórych scen. Jego kolejny film "Cmentarz słońca" stał się sztandarowym dziełem japońskiej nowej fali.

Następnie razem z aktorką Akiko Koyama, którą poślubił w 1960 roku, założył Oshima własną firmę produkcyjną Sozosha. Po zrobieniu kilku filmów dokumentalnych dla telewizji, powrócił do kina w 1965 roku filmem "Rozkosze ciała". Duży sukces odniósł w kraju filmem "Ninja bugei-cho" - adaptacją mangi, w której do sfilmowanych grafik dodał głosy aktorów.

"Imperium zmysłów", oparte na prawdziwych zdarzeniach z lat 30., było najgłośniejszym z filmów Oshimy. Reżyser ukazał w nim realistyczne sceny erotyczne, podejmując temat związku między tym co polityczne, a tym co seksualne, między erotyką a śmiercią. Późniejszy o dwa lata film Oshimy "Imperium namiętności" zdobył nagrodę za reżyserię na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes.

Sukcesem okazało się też "Wesołych świąt, pułkowniku Lawrence" z 1983 r. z Davidem Bowie i Ryuichim Sakamoto w rolach głównych. W filmie tym zadebiutował jako aktor Takeshi Kitano. Miejscem akcji "Wesołych świąt..." był japoński obóz jeniecki znajdujący się na wyspie Jawa. W 1942 roku osadzona zostaje tutaj grupa oficerów brytyjskich. Pomiędzy jednym z nich a japońskim dowódcą obozu zaczyna toczyć się dziwna - podszyta erotyczną fascynacją - gra. Jej stawką jest honor i obrona własnych systemów wartości każdego z protagonistów...

Po przebytym w 1996 roku udarze mózgu Oshima powrócił do filmu trzy lata później, podejmując tematykę XIX-wiecznej homoseksualnej tradycji japońskiej w filmie "Tabu". "W moim filmie homoseksualizm i śmierć są ze sobą ściśle związane. To połączenie jest niezwykle piękne" - mówił reżyser. W rozmowie z francuskim magazynem filmowym "Positif" w 2005 roku Oshima powiedział z kolei: "Japończycy przestali się interesować polityką i filmami poruszającymi kwestie polityczne. Co do 'Imperium zmysłów', to w dalszym ciągu towarzyszy mu atmosfera skandalu. Wciąż dyskutuje się o tym, czy powinno się pozwolić na pokazywanie go w Korei".

Dokładnie tydzień pod odejściu Oshimy zmarła w wieku 85 lat Lucyna Winnicka, jedna z najbardziej znanych polskich gwiazd lat 60. i 70.

Winnicka urodziła się 14 lipca 1928 roku. Jej debiutem filmowym była rola w filmie "Pod gwiazdą frygijską" Jerzego Kawalerowicza. Do 1968 roku wystąpiła w prawie wszystkich filmach reżysera, prywatnie - męża. Stworzyła u niego swoje największe kreacje - jako Marta w "Pociągu" (1959, wyróżnienie na MFF w Wenecji) i tytułowa "Matka Joanna od Aniołów" (1960 rok - Nagroda Francuskiej Akademii Filmowej Kryształowa Gwiazda, Tribunascope na MFF w Panamie).

W latach 60. Winnicka wzięła udział w kilku kostiumowych filmach - jako księżna Anna Danuta w "Krzyżakach" Aleksandra Forda (1960), Eleonora w "Godzinie pąsowej róży" Haliny Bielińskiej (1963) i tytułowa bohaterka "Pamiętnika pani Hanki" Stanisława Lenartowicza (1963).

Do 1974 roku występowała na scenach teatralnych Szczecina (Teatry Dramatyczne 1953-54) i Warszawy (Teatr Współczesny 1954-57, Teatr Dramatyczny 1959-74). W drugiej połowie lat 70. zakończyła karierę aktorską nagrywając ostatni film w 1977 roku - krótkometrażowy "Deja vu czyli skąd my to znamy" (reż. Krzysztof Gradowski).

Jak powiedział historyk filmu Tadeusz Lubelski, Winnicka była typem aktorki, którego raczej nie znajdziemy w kinie naszych czasów, bowiem dziś filmowi bohaterowie kojarzą się raczej z gwałtownością, ekscentrycznością i wyrazistością. "Przewijają się dzisiaj jednak od czasu do czasu postaci tajemnicze, przykuwające uwagę, takie jak Winnicka. Te bardzo różne filmy, w których występowała, spajała tajemnicą kobiecości" - mówił Lubelski.

Lucyna Winnicka założyła też Akademię Życia i prowadziła ją przez ponad 10 lat, ucząc medycyny niekonwencjonalnej, filozofii i medycyny Dalekiego Wschodu. Znana była również jako publicystka "Przekroju", ale pisała także w "Literaturze", "Argumentach" i "Kurierze". Wydała książkę "Podróż dookoła świętej krowy" (1987), która okazała się wydawniczym hitem i rozeszła w 120 tysiącach egzemplarzy. W 1975 roku została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Artystka była wieloletnim członkiem Stowarzyszenia Filmowców Polskich.

Ciekawi Cię, co w najbliższym czasie trafi na ekrany - zobacz nasze zapowiedzi kinowe!

Chcesz obejrzeć film? Nie możesz zdecydować, który wybrać? Pomożemy - poczytaj nasze recenzje!