Elizabeth: Złoty wiek

Artystyczny przebój kinowy z 1998 roku, odważny i pełen ekspresji obraz "Elizabeth" podbił serca widzów i krytyki na całym świecie niekonwencjonalnym spojrzeniem na czasy elżbietańskie oraz niesamowitą kreacją wschodzącej wówczas gwiazdy Cate Blanchett. Do sukcesu przyczyniły się wówczas także kreacje doborowej obsady aktorskiej, najwyższej próby artystyczny wizerunek filmu oraz niezwykła zmysłowość tego obrazu, czynniki, które zapewniły filmowi status prawdziwego międzynarodowego zjawiska. Obraz "Elizabeth" nominowany był do Oscara w siedmiu kategoriach (w tym jako najlepszy film roku, za pierwszoplanową rolę żeńską dla Blanchett oraz za charakteryzację dla Jenny Shircore - która wygrała w tej kategorii). Na rynku brytyjskim otrzymał 11 nominacji do nagrody BAFTA (zgarniając w sumie sześć), a w Ameryce dodatkowo trzy do Złotego Globu (kolekcja Cate Blanchett wzbogaciła się przy tym o jedną statuetkę dla najlepszej aktorki). Magia obrazu niewątpliwie polegała na niekonwencjonalnym i niezwykle współczesnym podejściu do tematu, które miało odwoływać się do estetyki młodszej widowni. Stało się tak również za sprawą artystycznego podejścia reżysera Shekhara Kapura, łączącego dramat kostiumowy ze zdecydowanie wschodnią wrażliwością. Podczas produkcji "Elizabeth", twórcy filmu wielokrotnie dyskutowali zagadnienie idei opowiedzenia historii królowej Elżbiety I w formie swoistej trylogii. Pierwsza część miała dotyczyć okresu spinającego czasowo jej dzieciństwo i moment wstąpienia na tron władczyni, która miała przez kolejne 45 lat niepodzielnie rządzić Anglią. Jak mówi producent filmu Tim Bevan: "Nawet samych rządów Elżbiety I nie dałoby się rzetelnie opowiedzieć w jednym filmie - był to okres niezwykle długi i burzliwy, a sama królowa napotykała na swojej drodze wielu niezwykłych ludzi, którzy kształtowali również jej rozwój. Zachęceni powodzeniem pierwszej części postanowiliśmy powrócić do tego tematu i tak po pięciu latach od powstania pierwszej części podjęliśmy wspólnie decyzję o kontynuacji. Wtedy też zwróciliśmy się do scenopisarzy Michaela Hirsta (który był autorem scenariusza pierwszej części) i Williama Nicholsona z prośbą o rozpoczęcie prac nad tekstem scenariusza do drugiej części - "Elizabeth: Złoty wiek". W "Elizabeth", opowiedziana została historia wczesnych i nie do końca udokumentowanych lat przyszłej następczyni tronu. Film pokazywał postać Elżbiety Tudor, przygotowującej się do roli Królowej Anglii, kobiety niezależnego ducha, która wstępując w 1558 roku na tron znalazła się w świecie intryg i zdrady. Główną osią tego wspaniałego filmu był konflikt między osobistą namiętnością i przyjaźnią a obowiązkami monarchini, w szczególności zaś staraniami aby utrzymać stabilność i jedność państwa. Kontynuujący tę historię obraz "Elizabeth: Złoty Wiek" zaczyna się dziesięć lat później, wnikliwie przyglądając się rozkwitowi Anglii pod panowaniem Królowej. Na poziomie politycznym pokazany został szczególnie konflikt Elżbiety z Filipem II, królem Hiszpanii, który jako rządzący katolickim imperium, przy znacznym poparciu ze strony Kościoła w Rzymie, nie wspominając o bezwzględnej Inkwizycji, uważany był za najbardziej silnego i wpływowego człowieka swoich czasów. Będący religijnym fanatykiem Filip poprzysiągł sobie nawrócenie całego świata na katolicyzm, bez względu na towarzyszące temu koszty. Kiedy Elżbieta obejmowała w 1558 roku swoje rządy jako protestantka, prawie połowa Anglii była nadal katolicka. Elżbieta nie była jednak fanatyczką religijną, dla niej lojalność poddanych nie miała przynależności religijnej. Przez całe swoje rządy wielokrotnie dawała dowód swojej tolerancji i niejednokrotnie stawała w obronie katolików, pomimo szeroko rozpowszechnionych w tym czasie wezwań do ich prześladowania i egzekucji. W obrazie "Elizabeth: Złoty wiek" duży nacisk został położony na pokazanie kwestii tolerancji religijnej skontrastowanej z szalejącym w tym czasie fundamentalizmem - kwestie niezwykle istotne również z punktu widzenia współczesnego widza. Reżyser Kapur stwierdza: "Zagłębiając się w historii, koniec końców dochodzimy do momentu, kiedy zaczynamy snuć współczesną opowieść o nas samych. Czy miałoby bowiem sens nakręcenie filmu, który nie niósłby istotnego przesłania z punktu widzenia naszych czasów? Czy przeciętny widz zainteresowany jest sprawami nieistotnymi z punktu widzenia dzisiejszej jednostki, stosunków politycznych, czy tez psychologicznych? "Elizabeth: Złoty wiek" to tak naprawdę opowieść o Cate Blanchett, która interpretuje Elżbietę na potrzeby naszych, współczesnych czasów. To tak naprawdę film o konflikcie pomiędzy fundamentalizmem i tolerancją, poszukiwaniu siebie i boskości. O śmiertelności i nieśmiertelności. O tym wszystkim, z czym mamy do czynienia w naszym codziennym życiu". Na bardziej osobistym poziomie, "Elizabeth: Złoty wiek" nie sprowadza się jedynie do konfliktów politycznych, ale przygląda Elżbiecie jako kobiecie, wewnętrznie rozdartej jednostce, która nie bez rozterek odbywa swoją osobista podróż od śmiertelności do boskości. W dużej mierze dzieje się tak za sprawą romantycznego zaangażowania w związek z podróżnikiem Sir Walterem Raleighem, który z czasem przybiera formę emocjonalnego trójkąta pomiędzy Elżbietą, Raleighem i ulubioną damą dworu królowej - Bess Throckmorton. Królowa odgrywa z udziałem fascynującego mężczyzny - Raleigha i pięknej dwórki Bess ryzykowną emocjonalnie grę, Popycha tych dwoje do związku, którego sobie samej odmawia. Na swój sposób Elżbieta ma nadzieję zachować dla siebie umysł i duszę Raleigha, oddając mu jednocześnie swoje ciało pod postacią Bess. Ta misternie opracowana partia szachów przynosi jej jednak porażkę, której towarzyszy utrata kontroli nad stworzoną przez siebie sytuacją i uczuciami ukochanego mężczyzny.