Oscary 2022: Jane Campion z nagrodą za najlepszą reżyserię

O statuetkę w kategorii najlepsza reżyseria - obok Campion - ubiegali się Kenneth Branagh ("Belfast"), Paul Thomas Anderson ("Licorice Pizza"), Ryusuke Hamaguchi ("Drive My Car") i Steven Spielberg ("West Side Story"). Ostatecznie uznano, że nagrodę w tej kategorii otrzyma reżyserka "Psich pazurów"", Jane Campion. 

Jane Campion studiowała antropologię na Victoria University of Wellington oraz malarstwo w Chelsea School of Arts w Londynie i Sydney College of Arts. Ukończyła też Australian Film, Television and Radio School w Sydney. Karierę filmową rozpoczęła od krótkometrażowego filmu "Peel" (1982), za który otrzymała Złotą Palmę na festiwalu w Cannes.

Debiutem fabularnym reżyserki był film "Sweetie" z 1989 roku, wnikliwe studium napięć rodzinnych i załamania nerwowego (premiera w Cannes). Obraz otrzymał m.in. nagrodę im. George'a Sadoula jako najlepszy film zagraniczny, uhonorowany został nagrodami Independent Spirit oraz Australian Critics Award jako Najlepszy Film, za Najlepszą Reżyserię i dla Najlepszej Aktorki (Genevieve Lemon).

Kolejnym projektem reżyserskim Campion był "Anioł przy moim stole" (1990) - biograficzny obraz opowiadający o życiu nowozelandzkiej pisarki i poetki Janet Frame. Film miał swoją premierę w 1990 roku na Festiwalu Filmowym w Wenecji, gdzie obsypany został siedmioma nagrodami, w tym Złotym Lwem. Doceniony został również w Stanch Zjednoczonych - American Spirit of Independence Award, Kanadzie (festiwal w Toronto) i Niemczech (festiwal w Berlinie).

Campion zdobyła sobie uznanie na międzynarodowej scenie filmowej obrazem "Fortepian" (1993) z udziałem Holly Hunter, Sama Neilla i Harveya Keitela. Obraz ten został dosłownie obsypany nagrodami, w sumie przyznano mu ponad 30 wyróżnień na całym świecie. "Fortepian" otrzymał Grand Prix - Złotą Palmę na Festiwalu Filmowym w Cannes, nominowany był do Oscara w dziewięciu kategoriach, m.in. za reżyserię (Nowozelandka musiała uznać wyższość Stevena Spielberga i jego "Listy Schindlera"), zdobył ostatecznie trzy statuetki, w tym za scenariusz autorstwa Campion i drugoplanową rolę Anny Paquin. Wśród wyróżnień znalazły się również: Nagroda Nowojorskich Krytyków Filmowych, jak również Krytyków Los Angeles, BAFTA i Nagroda Australijskiego Instytutu Filmowego.

W 1996 roku powstała filmowa adaptacja klasycznej powieści Henry'ego Jamesa "Portret damy". Tytułową rolę zagrała w niej Nicole Kidman. Film, wyświetlany na festiwalu filmowym w Wenecji, nominowany był do Oscara w trzech kategoriach. Nie zdobył żadnej statuetki, ale uhonorowany został nagrodą im Francesco Pasinettiego oraz wyróżnieniem przyznawanym przez National Union of Film Journalists (nagroda dziennikarzy).

Pomysł filmu "Święty dym" (1999) przyszedł Jane Campion do głowy podczas długiego lotu powrotnego samolotem z podróży po Indiach. Młoda kobieta, która odkrywa bezsens we własnym życiu i w zachodniej cywilizacji, decyduje się na podróż do Indii, gdzie trafia do sekty religijnej. Jej rodzina prosi o pomoc amerykańskiego prawnika, a ten ulega erotycznej fascynacji swoją klientką... Scenariusz do obrazu, w którym wystąpili Kate Winslet i Harvey Keitel, reżyserka napisała wspólnie ze swą siostrą Anne.

W erotycznym thrillerze "Tatuaż" (2003) główną role zagrała Meg Ryan. "Z mojego punktu widzenia 'Tatuaż' to współczesne love story wbudowane w gatunek kryminału, owianego mroczną mgłą tajemnicy. Film stara się badać czujnym okiem kamery zagadnienia współczesnej mitologii miłości i seksu oraz wysiłków związanych z próbą związania się z drugą osobą, a wszystko to wpisane jest w chaos i energię współczesnego wielkiego miasta. Frannie [bohaterka Meg Ryan] stara się w tym wszystkim dojść do ładu z problemami, wobec których w obecnych czasach staje wiele osób - kwestii seksualności i wstydu, pożądania i strachu - rzeczy, których po prostu nie da się często ze sobą pogodzić i uporządkować. Te właśnie kwestie stanowią obiekt mojej fascynacji" - mówiła reżyserka.

Kolejny obraz w filmografii Campion - "Jaśniejsza od gwiazd" (2009) -  to opowieść o miłości poety Johna Keatsa (Ben Whishaw) i 18-letniej Frances "Fanny" Brawne (Abbie Cornish), ukazana z perspektywy dziewczyny. Reżyserka przyznała, że po obejrzeniu jej filmu napisał do niej sam Quentin Tarantino. "Quentin napisał list czerwonym długopisem. Moje producentka myślała, że to jakiś natręt. Tymczasem to był bardzo miły, piękny i pełen uwielbienia list" - zdradziła Campion.

Nie wszyscy wiedzą, że Campion jest również odpowiedzialna za reżyserię i scenariusz miniserialu "Tajemnice Laketop". Porównywana do "Miasteczka Twin Peaks" produkcja, w której w jednej z głównych ról wystąpiła znana z serialu "Mad Men" Elisabeth Moss, nominowana była aż do 5 nagród Emmy, przyniosła też młodej aktorce Złoty Glob.

Najnowsze dzieło Campion to "Psie pazury". Film, oparty na kanwie książki Thomasa Savage'a, przenosi widzów do Montany lat 20. XX wieku, gdzie ideałem męskości jest kowboj, który nie okazuje słabości i nie rozmawia o uczuciach. Uosobieniem tych cech jest Phil (Benedict Cumberbatch), który razem ze swoim bratem George'em (Jesse Plemons) prowadzi lokalne ranczo. W pracy mężczyźni świetnie się uzupełniają, w życiu są absolutnymi przeciwieństwami. Pierwszy z nich oczarowuje współpracowników błyskotliwością, ale bywa oschły i okrutny. Drugi z kolei, jest delikatny, prostolinijny i dobroduszny.

Kiedy George żeni się z młodą wdową Rose (Kirsten Dunst) samotnie wychowującą nastoletniego syna Petera (Kodi Smit-McPhee) i zamieszkują razem z Philem pod jednym dachem, relacje między braćmi stają się bardzo napięte. Phil nie przepuszcza żadnej okazji, by dopiec Rose i jej synowi. Nie rozumie, dlaczego nastoletni chłopiec lubi spędzać czas w samotności, wycinając kwiaty z papieru. Nadchodzi jednak dzień, w którym przestaje uważać go za dziwaka. Ku niezadowoleniu Rose Phil zbliża się do Petera. Uczy go jeździć konno, zabiera ze sobą w teren i powierza mu bardzo osobistą historię ze swojej przeszłości.

"Psie pazury" otrzymały w tym roku aż dwanaście nominacji do Oscara w kategoriach: najlepsza reżyseria (Jane Campion), najlepszy scenariusz adaptowany (Jane Campion), najlepszy aktor (Benedict Cumberbatch), najlepsza aktorka drugoplanowa (Kristen Dunst) czy najlepszy aktor drugoplanowy (Jesse Plemons i Kodi Smith-McPhee), najlepsze zdjęcia (Ari Wegner), najlepsza muzyka (Johnny Greenwood), najlepszy montaż (Peter Sciberras) i najlepsza scenografia oraz dźwięk. Ostatecznie film zdobył jednak tylko jedną statuetkę. 

Reżyserska nominacja dla Campion sprawiła, że Nowozelandka stała się pierwszą kobietą w historii, która więcej niż raz nominowana była do Oscara w kategorii "najlepsza reżyseria". Po raz pierwszy zaszczytu tego dostąpiła we wspomnianym 1994 roku, kiedy miała szansę na statuetkę Akademii za reżyserię "Fortepianu".