Grenlandia
Grenlandia to największa wyspa na Ziemi. Ma 2670 kilometrów długości i 1290 kilometrów szerokości. W dużej części leży poza kołem podbiegunowym, lata są tam więc chłodne, a zimy – bardzo mroźne. Latem temperatura wynosi od 5 do 18 stopni Celsjusza, zimą – często poniżej minus 20 stopni. Pokrywa lodowa, zwana też lodowcem kontynentalnym, pokrywa 80% powierzchni Grenlandii. W niektórych miejscach lód ma 3-4 kilometry grubości!
Ekipa "Wyprawy do Niezwykłych Jaskiń" poleciała do Kangerlussuaq (czytaj „gongerluszłok”), niewielkiego miasteczka na południowo-zachodnim wybrzeżu Grenlandii. Na wyspie mieszka zaledwie 60.000 ludzi, w większości pochodzenia eskimoskiego. Zamieszkują oni miasteczka wzdłuż fiordów zachodniej linii brzegowej, gdzie w wodach oceanu unoszą się góry i tafle lodowe.
Ekipa poleciała śmigłowcem na lodowiec wraz z grotołazami i naukowcami, badającymi przesuwającą się powoli pokrywę lodową. W miesiącach letnich powierzchnia lodowca topnieje, tworząc rzeki, które ciągną się całymi kilometrami. Kiedy woda napotyka uskok w lodzie, leje się w dół, drążąc głębokie dziury i groty. Nasza ekipa udała się na Grenlandię we wrześniu, po uformowaniu się jaskiń, gdy lodowcowe rzeki zaczynają znów zamarzać. Z nadejściem zimy wejścia do jaskiń skuwa lód. Lodowiec przesuwa się wprawdzie bardzo wolno, zaledwie o kilka centymetrów rocznie, ale ten ruch może spowodować zawalenie się niektórych nowo powstałych jaskiń. Każdej jednak wiosny rzeki znów płyną, odsłaniając stare jaskinie i drążąc nowe.
Półwysep Jukatan
Quintana Roo to jeden z trzech stanów Meksyku na półwyspie Jukatan, połaci lądu oddzielającej Zatokę Meksykańską od Morza Karaibskiego. Zdjęcia do filmu Wyprawa Do Niezwykłych Jaskiń kręcono na karaibskim wybrzeżu tego stanu, w pobliżu dawnego portu Majów, Tulum. Pozostałości cywilizacji Majów, która istniała do 400 roku p.n.e. do XIV wieku, rozrzucone są na wybrzeżu, a także w gęstym lesie deszczowym i na bagnach półwyspu.
Jukatan to niska, wapienna równina. Spadające na dżungle deszcze wsiąkają w porowaty wapień. Przez miliony lat lekko kwaśna deszczówka wyżłobiła system jaskiń, który ciągnie się do morza. Kiedy 11.000 lat temu skończyła się ostatnia epoka lodowcowa, poziom morza podniósł się i jaskinie zostały zalane. Do dziś słodkie wody rzeki spływają podziemnymi korytarzami do oceanu.
W niektórych miejscach wapienne sklepienia jaskiń zapadły się, odsłaniając spore zbiorniki wodne. Takie groty określa się słowem „cenote”, które pochodzi z języka Majów i oznacza studnię. Majowie bowiem czerpali z nich słodką wodę. Uważali je też za miejsca święte. Na dnie owych zbiorników archeolodzy znaleźli artefakty z czasów Majów, nawet ludzkie kości. Wzdłuż brzegu Morza Karaibskiego znajduje się około 50 cenote. Cenote Dos Ojos, gdzie kręcono znaczną część zdjęć, to trzeci na świecie pod względem wielkości spośród znanych podwodnych systemów jaskiniowych. Dotychczas zbadano 56 kilometrów korytarzy.
Wąwóz rzeki Małe Kolorado, Arizona
Wąwóz rzeki Małe Kolorado, będącej dopływem Kolorado, przebiega na wschód i na południe od Wielkiego Kanionu. Wąwóz znajduje się na ziemi Nawahów w północnej Arizonie. Rezerwat Nawahów o powierzchni 6,5 miliona hektarów jest największym rezerwatem indiańskim na południowym zachodzie Ameryki. Oprócz wąwozu rzeki Małe Kolorado na ziemi Nawahów znajduje się wiele innych malowniczych miejsc, takich jak Monument Valley, kanion de Chelly i Most Tęczowy w kanionie Glen.
Powstanie wąwozu rzeki Małe Kolorado i Wielkiego Kanionu było wynikiem tego samego fałdowania, które ukształtowało Góry Skaliste. Gdy ścierające się płyty kontynentalne wypiętrzyły Góry Skaliste, rzeka Kolorado, która płynęła przez równiny w tej okolicy, musiała zmienić swój bieg, rzeźbiąc przełom do nowego ujścia do Zatoki Kalifornijskiej. Nurt rzeki ukształtował Wielki Kanion i łączące się z nim kaniony w ciągu czterech do sześciu milionów lat. W skali geologicznej był to okres stosunkowo krótki.
Rzeki Kolorado i Małe Kolorado odsłoniły warstwy skalne, odzwierciedlające następowanie po sobie er geologicznych. Warstwy, które w kanionach są wyraźnie widoczne, to głównie piaskowiec i wapień. Te skały osadowe powstały z osadów morskich i rzecznych. Ich sedymentacja (osadzanie się) i kompakcja (gęstsze upakowanie luźnych składników mineralnych) trwały miliony lat. Jaskinia, pokazana w filmie, ukształtowała się w wapieniu zwanym „Redwall”, czerwonej warstwie skalnej, która znajduje się wysoko na ścianach kanionów. Ten wapień osadził się około 300 milionów lat temu. Jaskinia powstała podobnie jak inne jaskinie lądowe – wydrążyła ją przesączająca się przez wapień kwaśna woda. Rzeka odsłoniła jaskinię, pogłębiając kanion. Dziś otwór znajduje się na wysokości 240 metrów ponad powierzchnią wody!
