"Wyprawa do niezwykłych jaskiń (IMAX 2D)": JASKINIOWE CIEKAWOSTKI
Najdłuższą jaskinią świata jest Jaskinia Mamucia w Kentucky (USA), której długość wynosi ponad 560 kilometrów.
Najgłębsza jaskinia świata to Lamprechtsofen-Vogelshacht w Austrii.
Jaskiniowe nacieki to zwieszające się ze sklepienia stalaktyty i wyrastające z podłoża stalagmity.
Wapień to skała osadowa, składająca się głównie z węglanu wapnia. Rozpuszcza się w wodzie, w wyniku czego wody podziemne drążą jaskinie.
Nietoperze to jedyne latające ssaki. Należą do rzędu Chiroptera, co oznacza „ręka-skrzydło”.
Nietoperze mają bardzo dobry wzrok.
Nietoperze stosują echolokację, by poruszać się i poszukiwać pokarmu nocą i w jaskiniach.
Troglobionty to zwierzęta przystosowane do życia w całkowitych ciemnościach, panujących w jaskini. Przystosowania obejmują brak oczu i/lub pigmentu w skórze, dłuższe czułki, dłuższe nogi lub płetwy, drobniejszą budowę, składanie mniejszej liczby jaj i większą długość życia.
Kras to forma terenu, na której występują leje, źródła i strumienie wpływające pod ziemię. Słowo „kras” pochodzi z języka chorwackiego (oznacza skałę) i było stosowane przez pierwszych geologów, badających naturę wód gruntowych, przepływających przez wapienne wzgórza i doliny.
Krótka historia ludzi i jaskiń
Przez całą historię ludzkości jaskiń używano w różnym charakterze – od kryjówek szamana po laboratoria naukowe. Oto przykłady sprytnych zastosowań, jakie znajdował dla jaskiń człowiek:
Wejścia do jaskiń służyły przodkom człowieka za „salony”.
Pierwotni artyści wykorzystywali ściany jaskiń jako podkład swoich malowideł.
Jaskinie były wykorzystywane jako świątynie i miejsca obrzędowe – przypuszczalnie dlatego, że stanowią połączenie świata ziemskiego z podziemnym światem duchowym.
Jaskinie zawsze były skarbnicą skamieniałości morskich i lądowych. Paleontolodzy znaleźli w nich między innymi szczątki mamutów włochatych, mastodontów, tygrysów szablastozębnych i leniwców olbrzymich.
Przed wynalezieniem lodówki jaskiń używano do przechowywania owoców i warzyw w stałej, niskiej temperaturze.
Zanim pojawiły się piwnice, w jaskiniach dojrzewał ser i napoje alkoholowe.
Jaskinie, dzięki niezmiennej atmosferze, służyły za szpitale pacjentom z zaburzeniami układu oddechowego.
Jaskinie często służyły za kryjówki przemytnikom i fałszerzom.
Podczas prohibicji w jaskiniach zakładano lokale alkoholowe, a podczas II wojny światowej – sale taneczne.
W niektórych społecznościach buddyjskich tradycja nakazuje mnichom spędzenie kilku samotnych lat w jaskini.
Indianie wysyłali do jaskiń swoich najlepszych wojowników, by wydobywali epsomit (gorzką sól) i gips.
W późnych latach czterdziestych w amerykańskich jaskiniach wydobywano guano, czyli odchody nietoperzy, wykorzystywane jako nawóz.
Dzisiaj jaskinie stanowią przedmiot badań, między innymi dla mikrobiologów, ekologów, geologów, hydrologów, antropologów i paleontologów.