"Wallander: Mastermind": HENNING MANKELL

Jak sam mówi, od zawsze wiedział, że będzie pisał, nigdy bowiem nie odczuwał "innej przyjemności, którą można by porównać z przyjemnością opowiadania." Mankell jest autorem powieści o tematyce społecznej, sztuk teatralnych oraz książek dla dzieci i młodzieży (w 1996 roku otrzymał nagrodę literacką im. Astrid Lindgren). Ze swoją żoną (Evą Bergman, córką słynnego reżysera Ingmara Bergmana) większą część roku mieszka w Maputo w Mozambiku, gdzie prowadzi Teatro Avenida. Sławę na całym świecie przyniósł mu rozpoczęty w 1991 roku cykl dziewięciu powieści kryminalnych, których bohaterem jest komisarz Kurt Wallander.

Już pierwszy kryminał o Wallanderze - "Morderca bez twarzy" (polskie wydanie 2004) - stał się bestsellerem. Wszystkie późniejsze powtórzyły jego sukces. Śmiało można powiedzieć, że nie znajdzie się w Szwecji człowieka, który nie wiedziałby, kim jest Kurt Wallander. Książki o komisarzu z Ystad w samej tylko dziewięciomilionowej Szwecji sprzedały się w ponad 3 milionach egzemplarzy, przetłumaczono je na 25 języków. Mankell jest doceniany i nagradzany wszędzie tam, gdzie trafiają jego powieści (w 2004 roku otrzymał prestiżową niemiecka Nagrodę Tolerancji), a sukces Wallandera przyczynił się do powstania światowej mody na kryminały skandynawskie.

Kryminały o komisarzu Wallanderze są doceniane przez krytyków, którzy porównują głównego bohatera do największych i najsławniejszych literackich detektywów m.in. do komisarza Maigreta stworzonego przez Belga George'a Simenona i do Marlowe'a - Amerykanina Raymonda Chandlera. Przede wszystkim jednak są uwielbiane przez czytelników na całym świecie, którzy nie tylko kupują książki Mankella, ale też zakładają poświęcone mu (i jego bohaterowi) strony internetowe.

W Polsce cykl o Wallanderze wydaje od 2002 roku wydawnictwo W.A.B. Jako pierwszy ukazał się piąty tom: "Fałszywy trop". Poza nim w Polsce ukazało się 5 książek o Wallanderze (w 2004 pierwszy tom - "Morderca bez twarzy", w 2005 trzeci i piąty tom -"Biała Lwica" i "Piąta kobieta", w 2006 siódmy i drugi tom - "O krok" i "Psy z Rygi"), a szósta zapowiedziana jest na lipiec 2007 ("Mężczyzna, który się uśmiechał" - czwarty tom serii). Na wydanie czekają jeszcze dwa tomy: powieść "Brandvägg" ("Zapora" - ósmy tom serii) i tom opowiadań "Pyramiden" ("Piramida" - kończący cykl kryminałów o Wallanderze i zawierający opowiadania z różnych okresów życia komisarza). Mankell jest też autorem kryminału "Inna Frostem" ("Przed mrozem"), poświęconego córce komisarza Wallandera - Lindzie.

Polacy pokochali komisarz Kurta Wallandera. Każdy z wydanych przez W.A.B. mrocznych i realistycznych kryminałów Mankella uzyskał w Polsce status bestsellera. W 2006 roku, po wydaniu sześciu tomów cyklu, Mankell był drugim spośród autorów najczęściej kupowanych kryminałów - do tego czasu sprzedano w Polsce aż 62 tysiące egzemplarzy jego powieści.

Polakom nie wystarczyła oficjalna strona pisarza i liczne zachodnie strony fanowskie - stworzyli własną stronę poświęconą Mankellowi - (http://www.mankell.elkander.pl/biografia.php), na której można znaleźć min. biogram pisarza, recenzje polskich wydań książek i konkursy związane z komisarzem Wallanderem.

Komisarz Wallander jest bliski czytelnikom, ponieważ, jak mówi sam Mankell, stale się zmienia. Jest przemęczony pracą, rozstaje się z żoną, nie umie dogadać się z dorastającą córka Lindą i ze starzejącym się ojcem. Ma wątpliwości, czy powinien robić to, co robi. A jednak jest świetnym policjantem. Najlepszym w Ystad. Wartością kryminałów Mankella jest jednak nie tylko postać głównego bohatera, którego problemy rozumieją ludzie na całym świecie. Mankell jest mistrzem w budowaniu napięcia za pomocą pozornie prostych środków. Opisuje drobiazgowo śledztwo, każąc czytelnikom uczestniczy w mozolnym dochodzeniu do prawdy. I wcale nie o końcowe zaskoczenie tu chodzi. Równie ważnym elementem fabuły jest też tło obyczajowe i niewesoła diagnoza współczesności, jaką pisarz stawia w swoich książkach. Kryminały Mankella są realistyczne, ponure, a jednocześnie bardzo klarowne moralnie i znakomicie opowiedziane.