Nuri Bilge Ceylan urodził się w Stambule, w Turcji, w 1959 roku. Zdobywszy stopień inżyniera, zaczął studiować film na Uniwersytecie Mimar Sinan. Tworzy filmy, tak jak inni artyści malują, rzeźbią czy piszą – precyzyjnie, w sposób kontrolowany, nigdy nie zbaczając z obranej drogi. Film jest bowiem jego osobistą misją. Nuri Bilge Ceylan zajmuje się wszystkimi fazami powstawania filmu. Pisze scenariusze, reżyseruje, montuje, zajmuje się dekoracjami, oświetleniem planu, produkuje swoje filmy („NBC Film” to oczywiście nawiązanie do jego inicjałów). Aktorami zaś są jego przyjaciele i rodzina. Dotychczas wyreżyserował tylko trzy filmy pełnometrażowe, lecz każdy jest wyłącznie jego dziełem.
Ceylan nie ukrywa swojego przywiązania do Czechowa. Echa twórczości Rosjanina pobrzmiewają w jego filmach, m.in. Koza (1995), Kasaba (1997, Nagroda Caligari na MFF w Berlinie) i Mayis sikintisi (1999, 18 międzynarodowych nagród). Jego ostatni film, Uzak, zdobył Grand Prix i nagrodę dla najlepszego aktora (przyznaną exaequo Muzafferowi Ozdemirowi i Mehmetowi Toprakowi) w Cannes, Nagrodę FIPRESCI dla najlepszego filmu i reżysera na Festiwalu Filmowym w Istambule, nagrodę dla najlepszego filmu na Festiwalu Kina Azjatyckiego Cinefan w New Delhi. Ponadto Międzynarodowy Związek Krytyków FIPRESCI, przyznał temu filmowi tytuł najlepszego filmu roku.
Poprzedni film Ceylana, Mayis sikintisi, którego Uzak jest luźną kontynuacją charakteryzował błyskotliwy, ciepły humor. Jego bohater, mieszczuch Muzaffer, powraca do małej mieściny o nazwie Anatolia, aby z rodziną i znajomymi nakręcić film wideo. Jednak „aktorzy” zajęci są zupełnie czymś innym. Ojciec pochłonięty jest prawną walką o zatrzymanie swoich terenów, które państwo chce skonfiskować i wykarczować. Mały bratanek Ali troszczy się o trzymane w kieszeni jajko, którego nie może stłuc przez 40 dni, żeby dostać obiecaną nagrodę: zegarek z pozytywką. Kobiety zaś mają swoje własne codzienne troski. Tylko kuzyn Saffet, po oblaniu egzaminów wstępnych na studia, postanawia rzucić pracę w fabryce i zaangażować się do pracy przy filmie. Mayis sikintisi jest w pewnym sensie portretem autobiograficznym Ceylana. Reżyser przygląda się w nim krytycznie dokumentaliście pochłoniętemu własnym projektem do tego stopnia, że nie zauważającemu kłopotów mieszkańców wioski. Jak sugeruje sam tytuł, Mayis sikintisi (Chmury w maju) oferuje nam obrazy przywodzące na myśl landszafty Turnera: spokój idyllicznego, leśnego zakątka i leniwe piękno letniego wieczora; na to nałożone twarze ludzi, odzwierciedlające ich głębokie zakorzenienie w rytmie i tradycjach tej wiejskiej wspólnoty.
Debiutancka Kasaba nakręcona w czerni i bieli, jest natomiast impresjonistycznym portretem życia rodzinnego w odosobnionej wiosce. W filmie urzekają zdjęcia, wywołujące wrażenie, jak gdyby film był osobistym, nostalgicznym, reżyserskim snem o minionych czasach. Kasaba otrzymała specjalne wyróżnienie w konkursie dla nowych reżyserów na Montreal World Film Festival w 1998 roku.
Krytycy porównują Ceylana do Theo Angelopoulosa. Sam reżyser przyznaje się do inspiracji Tarkowskim, u którego praca kamery jest znacznie ciekawsza niż u twórcy Spojrzenia Odysa.
Filmografia:
1995 – Koza/ Cocoon (kr.m.)
1997 – Kasaba / The Small Town
1999 – Mayis sikintisi / Clouds of May
2003 – Uzak / Distant
