"Trzynastka": O PRODUKCJI
,,Mimo iż nastoletnie dziewczęta starają się być miłe i układne, ich własna agresja zmusza je do bezustannej zabawy w przeciąganie liny. Czasem złość bierze górę nad uprzejmością, innym razem tli się pod powierzchnią, wysyłając sprzeczne sygnały’’ -
,,Odd Girl Out’’, Rachel Simons*
Po skompletowaniu obsady Catherine Hardwicke skupiła się na stworzeniu optymalnych warunków pracy dla swoich aktorów, tak by łatwiej było im unieść emocjonalny ciężar ról, które wymagały ukazania okrucieństwa, fizyczności i brawury bardzo młodych bohaterów. Reżyserka zdecydowała, że aktorzy muszą mieć ze sobą jak najbliższy prywatny kontakt. Temu właśnie miały służyć nieformalne spotkania, rozmowy i próby w jej domu. ,,Zdawaliśmy sobie sprawę, że dajemy dzieciakom bardzo ciężkie zdanie’’, mówi. ,,Dlatego sprawą kluczową było zbudowanie twórczej atmosfery, w której poczują się bezpiecznie. Właściwie nie dopuszczałam do nich żadnych osób postronnych. Zależało mi, żeby aktorzy mieli ciszę, spokój i przestrzeń, w której przez nikogo nie niepokojeni będą mogli skupić się na pracy’’.
Producent Michael London dodaje: ,, Od początku ufaliśmy w słuszność intencji Catherine, która chciała, żeby film w sposób prawdziwy i bez fałszywego skrępowania pokazywał problem seksualności nastolatków, który do tej pory był albo pokazywany jednostronnie, albo całkiem pomijany. Catherine ani razu nie naruszyła zasad moralności i bardzo pilnowała, żeby młodzi aktorzy mieli gwarancję emocjonalnego bezpieczeństwa. Zasadniczą kwestię było wspólne nam wszystkim poczucie, że nie sposób opowiedzieć szczerze i uczciwie tej historii bez poruszania trudnych tematów’’.
,,Catherine w sposób naturalny nawiązała dobry i bezpośredni kontakt z nastoletnimi aktorami’’, mówi London. ,,Jako reżyser pomogła im otworzyć się i znaleźć odpowiednią formę dla emocji, które chcieli przekazać. Z jednej strony była bardzo opiekuńcza wobec dziewczynek, z drugiej zaś niezwykle pomysłowa. Przyznam, że po raz pierwszy widziałem, by ktoś był równie twórczy w takich warunkach. Wiedziała, że powierzenie trudnych ról nastoletnim amatorom to bardzo ambitne zadanie, lecz postanowiła bazować na czystej wierze w ich możliwości’’.
Evan Rachel Wood bardzo odpowiadała atmosfera otwartości i bezpieczeństwa, którą Catherine Hardwicke stworzyła na planie. ,,Tak naprawdę Nikki i ja nie miałyśmy czasu poczuć się skrępowane’’, mówi. ,,Pracowałyśmy bardzo intensywnie, ale dzięki Catherine, która natychmiast reagowała na nasze sugestie i pomysły, czułyśmy się bardzo dobrze. Obydwie byłyśmy szanowane i doceniane’’.
,,Jednym z elementów składających się na sukces filmu jest na pewno rodzinna atmosfera, która zawdzięczamy Catherine’’, stwierdza Michael London. ,,Podczas zdjęć dotykaliśmy bardzo delikatnych, można rzec pierwotnych spraw - Nikki kanalizowała własne niedawne przeżycia, Evan obnażała najgłębsze emocje, Holly niespodziewanie zaczęła zastępować dziewczynkom matkę - Catherine bezbłędnie panowała nad tym kłębowiskiem gwałtownych emocji, pilnując, żeby nie wymknęły się spod kontroli’’.
Materiał zarejestrowano w ciągu 26 dni zdjęciowych na planach zlokalizowanych w Los Angeles i okolicach. Harmonogram od początku był bardzo napięty, jednak presja czasu była tym większa, iż zgodnie z prawem dzień zdjęciowy filmu, w którym grają nieletni, nie może trwać dłużej niż dziewięć godzin.
,,Podejrzewam, że w całym filmie nie ma ani jednej sceny, która składałaby się w więcej niż trzech ujęć’’, mówi Hardwicke. ,,Wiele z nich to po prostu pojedyncze ujęcie. Wyjątkowo intensywnie pracowała Evan Rachel Wood, która występuje w każdej ze scen. Pamiętam dzień, gdy kręciliśmy aż trzynaście scen i Evan przebierała się osiem razy. To był naprawdę olbrzymi wysiłek, ale Evan poradziła sobie doskonale, nie tracąc ani na chwilę pozytywnej postawy’’.
,,Dla mnie było to jedno z najtrudniejszych aktorskich zadań’’, przyznaje Wood. ,,Najgorsze były często zmiany nastroju poszczególnych scen - na przykład tego samego dnia musiałam czytać uduchowioną poezję, a już za moment wciągać nosem prochy!’’.
,,Cieszę się, że brałem udział w realizacji tego projektu’’, przyznaje producent Jeffrey Levy-Hinte. ,,Od razu zorientowałem się, że mam do czynienia z grupą perfekcjonistów, którzy nie odpuszczą sobie dopóki nie osiągną zamierzonego efektu. Robili wszystko, co w ich mocy, żeby film wypadł jak najlepiej, a warunki mieli naprawdę trudne. W sumie walka z niełatwymi okolicznościami tylko wyszła filmowi na dobre, wzbogacając jego styl i czyniąc go bardziej bezpośrednim’’.
Chcąc poprawić nastrój aktorów i filmowców, Catherine Hardwicke pomagała sobie muzyką. W czasie przygotowań do realizacji poszczególnych scen puszczała piosenki, które miały być ich muzycznym tłem. ,,Pracując jako scenograf miałam niepowtarzalną okazję przyjrzeć się z bliska pracy najlepszych reżyserów’’, przyznaje. ,,Podpatrując ich metody, zorientowałam się, co działa, a co nie. Pomysł z muzyką pożyczyłam od Camerona Crowe’a’’, zdradza. ,,To najlepsza metoda wprawiania aktorów w odpowiedni nastrój’’.
Kompletując muzykę do filmu, Hardwicke sięgnęła po utwory mało znanych, często nastoletnich muzyków, wiedząc, że to przysporzy obrazowi autentyzmu. Wśród jej muzycznych odkryć znalazł się czternastoletni raper Orlando ,,Bam Bam’’ Brown, który napisał i wykonał dwie piosenki ; dziewczyny z zespołu ,,The Like’’, które śpiewają swoją piosenkę w scenie przekłuwania pępka; piętnastoletnia Katy Rose, która napisała ,,Overdrive’’ oraz Kim Bullard z ,,Lemon’’, którą słyszymy podczas napisów końcowych.