"Quo vadis": SYLWETKI REALIZATORÓW
JERZY KAWALEROWICZ
Wybitny reżyser, scenarzysta, działacz kultury. Urodził się w styczniu 1922 r. w Gwoźdźcu. Do gimnazjum uczęszczał w Stanisławowie; maturę zdał w Krakowie, gdzie w latach 1946-49 studiował w Akademii Sztuk Pięknych i w Instytucie Filmowym. Jako student asystował przy realizacji pierwszych powojennych filmów polskich, m.in. Zakazanych piosenek (1946) i Ostatniego etapu (1947). Od 1951 roku pracuje jako samodzielny reżyser. Jego pierwszy film fabularny Gromada (1951) został wyróżniony na MFF w Karlovych Varach. Udany debiut reżyserski umożliwił mu realizację następnych filmów fabularnych takich jak: Celuloza (1953), Pod gwiazdą frygijską (1954, nagroda specjalna na MFF), Cień (1956, Syrenka Warszawska - nagroda polskiej krytyki filmowej), Prawdziwy koniec wielkiej wojny (1957), Gra (1968), Maddalena (1971), Spotkanie na Atlantyku (1980), Austeria (1982) (Złote Lwy na FPFF w Gdańsku), Jeniec Europy (1989), Dzieci Bronsteina (1990) i Za co? (1995).
W sumie wyreżyserował 16 filmów fabularnych. Kilka z nich, m.in. Matka Joanna od Aniołów (1960), Pociąg (1959), Śmierć prezydenta (1977) zostały nagrodzone na najważniejszych europejskich festiwalach filmowych w Cannes, Wenecji i Berlinie, a Faraon w 1966 roku był nominowany do Oscara. Dzisiaj filmy Jerzego Kawalerowicza stanowią klasykę polskiego kina.
Jerzy Kawalerowicz należy do grupy współtwórców słynnej „polskiej szkoły filmowej”.
Od 1956 roku kieruje zespołem, obecnie studiem filmowym Kadr, w którym realizowali swoje pomysły tacy twórcy jak: Andrzej Munk, Andrzej Wajda, Kazimierz Kutz, Tadeusz Konwicki, Jerzy Stefan Stawiński, Jerzy Antczak, Walerian Borowczyk, Jan Rybkowski, Jerzy Wójcik, Sylwester Chęciński, Jan Lenica, Andrzej Trzos-Rastawiecki, Ryszard Kosiński, Gerard Zalewski, Leonard Buczkowski, Bolesław Michałek, Witold Sobociński, Jerzy Lipman, Adam Walaciński, Roman Mann, Zygmunt Samosiuk, Jerzy Gruza, KTT, Barbara Sass, Jan Łomnicki, Juliusz Machulski i wielu innych.
Jerzy Kawalerowicz był współzałożycielem Stowarzyszenia Filmowców Polskich, którego obecnie jest prezesem honorowym. Należy do grona twórców Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych. Przez wiele lat wykładowca dzisiejszej Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej Łodzi. W 1998 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa paryskiej Sorbony, a w 2000 roku PWSFTViT w Łodzi.
MIROSŁAW SŁOWIŃSKI (producent)
Wielkopolanin. Pochodzi z Zagórowa, malowniczego miasteczka nad Wartą. Absolwent Wydziału Polonistyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i doktor nauk humanistycznych. Nie myślał, że kiedykolwiek zwiąże się bezpośrednio z produkcją filmową, choć od czasów studenckich zajmuje się działalnością kulturalną, m.in. jako organizator studenckich festiwali kulturalnych w Poznaniu. Autor książki Błazen - dzieje postaci i motywu. Od lat współpracuje z tygodnikiem Wprost i Głosem Wielkopolskim. Były wiceminister kultury i sztuki w rządzie premiera Rakowskiego i redaktor naczelny tygodników: Kultura i Słowo.
Z Jerzym Kawalerowiczem zna się i przyjaźni od 1986 roku. Namawiając Kawalerowicza do realizacji Quo vadis nie myślał, że będzie jego producentem. Z tego namawiania - jak wspomina - wyszło, że sam zostałem prezesem spółki Chronos Film.
Uważa, że Quo vadis z różnych, nie tylko z artystycznych powodów, trafia w swój czas. Film o tak uniwersalnej wymowie powinien korzystać z najnowocześniejszych technik, silnego zaplecza organizacyjnego, doskonałej opieki prawnej i doświadczonego dystrybutora.
ANDRZEJ J. JAROSZEWICZ (zdjęcia)
Pochodzi z Białej Podlaskiej. Po ukończeniu Wydziału Operatorskiego, wówczas Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej i Teatralnej w Łodzi, wyjeżdża do Paryża, gdzie pracuje dla Andrzeja Żuławskiego jako realizator obrazu. Operator kamery przy: Najważniejsze to kochać, Posession, a także aktor w Kobiecie publicznej.
Swój talent operatorski pokazał w trakcie zdjęć do filmu Na srebrnym globie, którego produkcja decyzją ówczesnych władz kultury została wstrzymana u schyłku lat 70., zaprzepaszczając tym samym szansę wyprzedzenia amerykańskiej fali produkcji, jakże dzisiaj popularnego gatunku science fiction.
Andrzej Jaroszewicz przyznaje, że zawsze fascynowało go dynamiczne, nowoczesne, trochę inne kino. Pozostając wierny Żuławskiemu był operatorem obrazu w Borysie Godunowie, Błękitnej nucie i Szamance. Po powrocie do kraju pracował jako operator kamery przy filmach dobrze znanych młodszej publiczności tj. Uprowadzenie Agaty Marka Piwowskiego, Młode wilki oraz Młode wilki ½ Jarosława Żamojdy i Fuks Macieja Dutkiewicza. Ostatnio współpracował z Andrzejem Wajdą przy realizacji widowiska telewizyjnego Bigda idzie.
JANUSZ SOSNOWSKI (scenografia)
Urodzony w Warszawie. Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej i Wydziału Wystawiennictwa warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych.
Dwukrotny laureat nagrody za najlepszą scenografię na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych (do filmów Juliusza Machulskiego: Seksmisja i Kingsajz). Autor scenografii do głośnego filmu Ryszarda Bugajskiego Przesłuchanie. Ceni sobie współpracę z Andrzejem Wajdą (Kronika wypadków miłosnych), Januszem Majewskim (Lekcja martwego języka), Krzysztofem Zanussim, dla którego wykonał projekty scenografii do filmu Rok spokojnego słońca i Edwardem Żebrowskim, z którym współpracował przy realizacji filmu W biały dzień. Przed Quo vadis przygotował scenografię do norweskiego filmu pt. Aberden.
Ze swoich doświadczeń teatralnych najchętniej wspomina Dwoje na huśtawce z Krystyną Jandą i Piotrem Machalicą na scenie Teatru Powszechnego, w reżyserii Andrzeja Wajdy, Operę za trzy grosze w reżyserii Krzysztofa Zaleskiego w Teatrze Ateneum oraz Metro w reżyserii Janusza Józefowicza.
JAN A. P. KACZMAREK (muzyka)
Karierę muzyczną rozpoczął w Teatrze Dnia Ósmego tworząc muzykę do Przeceny dla wszystkich. W 1977 roku wraz z Grzegorzem Banaszkiem założył Orkiestrę Ósmego Dnia. Sukcesy grupy doprowadziły do nagrania pierwszej płyty długogrającej (Music for the End). Komponując muzykę do spektakli teatralnych, współpracował m.in. z The Public Theatre w Nowym Jorku, The Mark Taper Forum w Los Angeles i Goodman Theatre w Chicago.
W Polsce współpracował z teatrami i artystami awangardy, m.in. z Akademią Ruchu, Sceną Plastyczną KUL Leszka Mądzika, Jerzym Kaliną w Teatrze Studio. Jest autorem muzyki do inscenizacji Dziadów i Nieboskiej komedii oraz innych dramatów polskiej klasyki. Wyreżyserował trzy spektakle multimedialne: Czekając na kometę Halleya, Symfonia Solo i Tower of Babel.
W 1989r. wyjechał z rodziną do Stanów Zjednoczonych. W 1992 r. otrzymał Drama Desk Award, nagrodę nowojorskiej krytyki za najlepszą muzykę teatralną roku, napisaną do spektaklu Joanne Akalaitis Tis’ Pity She’s a Whore. Dzięki zamówieniom z Hollywood zaczął pisać muzykę symfoniczną. Skomponował muzykę do amerykańskich filmów Agnieszki Holland: Całkowite zaćmienie, Plac Waszyngtona, Trzeci cud. Jego muzyka do wielokrotnie nagradzanego filmu Aimée & Jaguar, przez sześć tygodni gościła wśród bestsellerów na niemieckim rynku muzyki filmowej w 1999 roku. Nagrywał też muzykę do Lost Souls, debiutu reżyserskim Janusza Kamińskiego, w którym jedną z głównych ról zagrała Winona Ryder.
JERZY KAJETAN FRYKOWSKI (producent wykonawczy)
Ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Łódzkiego. Potem pracował w centrali handlu zagranicznego PHZ Universal. W 1972 roku został asystentem kierownika produkcji filmów fabularnych, z czasem objął stanowisko kierownika produkcji.
Do dziś zrealizował kilkadziesiąt większych i mniejszych produkcji filmowych jak: Cudzoziemka Ryszard Bera, serial Europa i Napoleon, Pas des deux Gerarda Oliviera, Nacked Tress M. Heriksena, Retour J. Dayane’a, Uprowadzenie Agaty Marka Piwowskiego, Bandyta Macieja Dejczera, Ciemna strona Wenus Radosława Piwowarskiego. Ostatnią jego realizacją jako producenta wykonawczego jest Ogniem i mieczem w reżyserii Jerzego Hoffmana.
JÓZEF JAROSZ (kierownik produkcji)
Od 1974 roku pracuje w Agencji Produkcji Filmowej. Od wielu lat uczestniczy w realizacji filmów fabularnych i seriali telewizyjnych. Jako kierownik planu pracował przy takich filmach jak: Dom i Akcja pod Arsenałem Jana Łomnickiego, Ferdydurke i Ręce do góry Jerzego Skolimowskiego, Nie ma mocnych Sylwestra Chęcińskiego, Lista Schindlera Stevena Spielberga, Autoportret z kochanką i Ciemna strona Wenus Radosława Piwowarskiego, Ekstradycja Wojciecha Wójcika, Bandyta Macieja Dejczera oraz Ogniem i mieczem Jerzego Hoffmana.
KRZYSZTOF SZMAGIER (II reżyser)
Zgodnie z rodzinną tradycją studiował na Wydziale Prawa i Administracji na Uniwersytecie Warszawskim. Jako student zajmował się dziennikarstwem. Był redaktorem naczelnym Polskiej Kroniki Filmowej. Po ukończeniu łódzkiej szkoły filmowej podjął pracę w zespole filmowym, obecnie studiu filmowym „Kadr”. Powstały tam jego filmy dokumentalne i fabularne, które są cenione zarówno przez krytykę jak i widownię.
W latach 70. zrealizował popularny wśród polskiej publiczności serial 07 zgłoś się. Nawiązując przewrotnie do zakazanych wówczas filmów o super agencie brytyjskiego wywiadu 007, „bawił się” układaniem niebezpiecznych, czasem zabawnych przygód przystojnego porucznika Borewicza.
Laureat Lajkoników i Smoków Wawelskich otrzymanych na festiwalu filmów dokumentalnych w Krakowie, a także wielu nagród za filmy dokumentalne przywiezionych z festiwali filmowych w Bukareszcie i Karlovych Varach oraz nagród festiwalowych otrzymanych w Mediolanie i Monte Carlo za realizacje fabularne. Ma w swoim dorobku ponad 100 filmów dokumentalnych, spośród których najchętniej wymienia: Ostatnie dni białej Rodezji, Susza w Etiopii, Przed turniejem, Judaica polskie oraz najnowszą realizację poświęconą Marii Curie-Skłodowskiej, zatytułowaną Maria.
KRZYSZTOF ZBIERANEK (II reżyser)
W branży filmowej pracuje od 1979 roku. Uczestniczył w realizacji 40 filmów fabularnych i wielu seriali, zarówno polskich, jak i zagranicznych (amerykańskich, niemieckich, australijskich i francuskich).
Jako drugi reżyser zadebiutował w amerykańskim serialu Wojna i pamięć Dana Curtisa. Asystent Stevena Spielberga na planie Listy Schindlera. Pracował przy realizacji filmów: Gry uliczne Krzysztofa Krauzego, Bilboard Łukasza Zadrzyńskiego, serialu Dom Jana Łomnickiego. Także jako drugi reżyser pracował przy Ogniem i mieczem Jerzego Hoffmana.
ZBIGNIEW GRUZ (II reżyser)
Absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej i Teatralnej w Łodzi. Na planie, jako drugi reżyser, zaczął pracować w roku 1978, uczestniczył wówczas w realizacji filmu Aria dla atlety Filipa Bajona. Później pracował przy takich filmach jak: W biały dzień Edmunda Żebrowskiego, Rok spokojnego słońca i Cwał Krzysztofa Zanussiego, Życie wewnętrzne Marka Koterskiego, Zawrócony i Pułkownik Kwiatkowski Kazimierza Kutza, Prowokator Krzysztofa Langa czy Cudze szczęście Mirosława Borka. Był II reżyserem na planie filmu Ogniem i mieczem Jerzego Hoffmana. Jest drugim reżyserem Pianisty Romana Polańskiego.
MAGDALENA TESŁAWSKA (kostiumy)
Kostiumolog filmowy i telewizyjny, projektantka mody. Absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Łodzi (1969). Natychmiast po studiach rozpoczęła współpracę z filmem. Projektowała kostiumy do filmów takich reżyserów jak: Andrzej Barański, Ryszard Ber, Paweł Komorowski, Antoni Krauze, Wojciech Has, Jerzy Hoffman (Potop, Ogniem i mieczem), Juliusz Machulski (Szwadron), Jan Rybkowski (Gniazdo), Andrzej Wajda (Pan Tadeusz), Jerzy Wójcik, Andrzej Żuławski (Na srebrnym globie, Borys Godunow, Błękitna nuta, Szamanka).
Na ostatnim Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni otrzymała wspólnie z Pawłem Grabarczykiem nagrodę za najlepsze kostiumy do filmu Wrota Europy Jerzego Wójcika. Jest autorką kostiumów do wielu filmów dla dzieci (m.in. Pierścień księżnej Anny Marii Kaniewskiej, Dzieje mistrza Twardowskiego Krzysztofa Gradowskiego). Uczestniczyła w realizacji kostiumów do hollywoodzkiej produkcji Ostatni smok.
Jako kostiumolog teatralny pracowała dla teatrów dramatycznych i Teatru Telewizji. Zaprojektowała kostiumy do przedstawień: Kłamczucha (Teatr TV, reż. Paweł Trzaska), Wesele (Teatr Powszechny, reż. Krzysztof Nazar), Tristan i Izolda (Teatr TV, reż. Krystyna Janda), Cezar i Pompejusz (Teatr TV, reż. Jerzy Antczak), Ksiądz Marek (Teatr TV, reż. Krzysztof Nazar), Ryszard III (Teatr Adekwatny, reż. Henryk Boukołowski).
Magdalena Tesławska projektuje także modę. Jej najnowszą kolekcję autorską pokazano m.in. w Lyonie oraz na międzynarodowym pokazie w Rouen. Ostatnio wraz z Pawłem Grabarczykiem zaprojektowała kostiumy do opery Król Roger wystawianej w Teatrze Wielkim w Warszawie.
PAWEŁ GRABARCZYK (kostiumy)
Kostiumolog i grafik. Absolwent Wydziału Grafiki Warsztatowej Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Łodzi (1983). Od 1984 roku pracuje jako projektant lub współpracuje przy realizacji kostiumów dla filmu i teatru.
Autor kostiumów do wielu filmów: Przypadki miłosne Baltazara Kobera Wojciecha Hasa, Kanclerz i Żelazną ręką Ryszarda Bera, Borys Godunow, Błękitna nuta i Szamanka Andrzeja Żuławskiego oraz Szwadron Juliusza Machulskiego. Ostatnio wspólnie z Magdaleną Tesławską, projektował kostiumy do Ogniem i mieczem Jerzego Hoffmana, Pana Tadeusza Andrzeja Wajdy oraz do opery Król Roger wystawianej w Teatrze Wielkim w Warszawie. Na ostatnim Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni otrzymał nagrodę za najlepsze kostiumy do filmu Wrota Europy Jerzego Wójcika.
Współtwórca kostiumów teatralnych do spektakli w reżyserii Krzysztofa Nazara: Wesele (w Teatrze Powszechnym), Ksiądz Marek (w Teatrze TV) oraz do Ryszarda III w reżyserii Henryka Boukołowskiego.
Zajmuje się także projektowaniem kostiumów do filmów dla dzieci. Wykonał je m.in. do Maszyny zmian II i Jacka Andrzeja Maleszki oraz Spony Waldemara Szarka. Wspólnie z Magdaleną Tesławską zaprojektował kostiumy do amerykańskiego filmu Ostatni smok.
Jako grafik jest autorem wielu wystaw w kraju i za granicą. Jego prace były prezentowane we Francji, Hiszpanii, Japonii i USA.
TOMASZ W. BIERNAWSKI (militaria)
Absolwent Wydziału Etnografii Uniwersytetu Warszawskiego. Współzałożyciel Studenckiego Klubu Jeździeckiego w Warszawie i instruktor jazdy konnej. Po studiach, w latach 1967-70, pracował w stołecznym Państwowym Muzeum Etnograficznym. Od 1972 roku związany z filmem. Pracuje jako konsultant ds. jeździectwa, jeździec, kaskader i scenograf militarny.
Uczestniczył w realizacji ok. 50 filmów fabularnych i telewizyjnych oraz spektakli teatralnych. Zaczął od Hubala Bohdana Poręby. Współpracował z wieloma reżyserami m.in. z Andrzejem Żuławskim (Borys Godunow, Na Srebrnym Globie, Szamanka), Wojciechem Hasem (Osobisty pamiętnik grzesznika, Pamiętnik Baltazara Kobera), Januszem Majewskim (Królowa Bona, Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny), Juliuszem Machulskim (V.I.P., Szwadron), Stevenem Spielbergiem (Lista Schindlera), Jerzym Hoffmanem (Ogniem i mieczem). Z Jerzym Kawalerowiczem pracował przy Austerii i Za co?
W 1999 roku został odznaczony Srebrną Odznaką Polskiego Związku Jeździeckiego za profesjonalne podejście do koni i jeździectwa w kinie.