WOODY ALLEN (scenariusz i reżyseria)
Artysta wszechstronny: reżyser, scenarzysta, aktor, pisarz, klarnecista, znawca jazzu i nowojorski intelektualista. Sześciokrotnie nominowany do Oscara w kategorii Najlepszy reżyser. Statuetkę odebrał w 1978 roku za film "Annie Hall". Czternastokrotnie nominowany do nagrody Akademii w kategorii Najlepszy Oryginalny Scenariusz. Dwukrotny zwycięzca w tej kategorii (za scenariusze "Annie Hall" i "Hannah i jej siostry"). Nominowany do Oscara za występ aktorski.
Urodził się 1 grudnia 1935 roku na Brooklynie w rodzinie żydowskiej. Woody Allen to pseudonim artystyczny, przybrany z konieczności. Bo czy można rozśmieszać ludzi nazywając się Allan Stewart Konigsberg?
Kinem i literaturą interesował się od dzieciństwa. Nie cierpiał szkoły, ale jego bystry umysł nie znosił próżni. Dlatego już jako nastolatek zaczął pisać utwory satyryczne dla teatru i telewizji. Z czasem jego dowcipy podobały się tak bardzo, że trafił do telewizji. Nie miał jeszcze 20 lat! Niekiedy w wywiadach wraca do tych czasów: "Zanim zacząłem występować jako komik, pisałem gagi dla innych artystów scenicznych. Po pewnym czasie mój menedżer Jack Rollins i przyjaciel Charles H. Joffe namówili mnie do zaprezentowania tego, co sam napisałem przed publicznością. Oczywiście, przed pierwszym występem byłem strasznie zdenerwowany i zżerała mnie trema, ale strach ma tylko wielkie oczy. Zacząłem występować jako komik" (Marek Grabski, Cinema, 12/2000). Tak w 1952 roku narodził się Woody Allen. W 1960 roku zaczęła się kariera komika, występy w knajpkach i klubach Greenwich Village i w wielu programach telewizyjnych, m.in. The Tonight Show. Do połowy lat 60. Allen był przede wszystkim śmiesznym panem z telewizji. Choć artysta wspomina te czasy z rozrzewnieniem, rola komika przestała zaspokajać jego potrzebę sławy. W efekcie zajął się pisaniem scenariuszy, reżyserią i aktorstwem.
Pierwszy scenariusz napisał w 1965 roku do filmu "Co słychać, koteczku?" w reżyserii Clive'a Donnera. Zagrał w filmie główną rolę. W następnym roku napisał "Jak się masz, koteczku?", w którym agenci wywiadu walczyli o przepis na sałatkę jajeczną! Rok później współtworzył scenariusz filmu "Casino Royale" o agencie 007, Jamesie Bondzie, w którym również wystąpił. W 1969 roku wyreżyserował swój pierwszy film - "Bierz forsę i w nogi". Napisał scenariusz i zagrał główną rolę. Odtąd nie ma roku, by nie napisał scenariusza i nie wyreżyserował kolejnego filmu. Nigdy jeszcze nie reżyserował obrazu do nie swojego scenariusza. Jest tytanem pracy. W ciągu kilkudziesięciu lat stał się jednym z najwybitniejszych przedstawicieli kina autorskiego na świecie. I choć jego filmy to w większości komedie, potrafi wyrazić w nich neurotyczną naturę naszych czasów.
W jego filmach jest humor, żart słowny i sytuacyjny, duża dawka ironii i wnikliwej obserwacji społecznej. To czyni je wyjątkowymi i od kilkudziesięciu lat zapewnia twórcy wierną publiczność. Większość jego filmów powstała w Nowym Jorku, bo jak mawia Allen, to miasto jest jego ojczyzną. Gdy pojawiły się zarzuty, że pokazuje tylko elegancki Nowy Jork, odpowiadał "To, co oglądają państwo na ekranie, to moja wizja Nowego Jorku, która z pewnością jest wyidealizowana. Zakątki, atmosfera i postaci, które pokazuję, są starannie wyselekcjonowane. Wszystkie te elementy rzeczywiście istnieją w Nowym Jorku, ale jest tam także wiele rzeczy, które nie są takie idealne. To widać, kiedy porównamy Nowy Jork z moich filmów z Nowym Jorkiem widzianym okiem Martina Scorsese albo Spike'a Lee. Każdy reżyser ma przywilej bycia wybiórczym. Tak jak fotograf w swoim kadrze zawiera tylko te elementy, które mu pasują, a resztę pozostawia poza zasięgiem obiektywu." (Rafał Niemojewski, Machina).
Pierwszy film, jaki zrealizował poza Nowym Jorkiem to "Wszystko gra" (2005), którego akcja dzieje się w Londynie. Podobnie jak "Scoop - Gorący temat" (2006), "Sen Kassandry" (2007) i "Poznasz przystojnego bruneta" (2010). W 2008 roku nakręcił w Barcelonie film "Vicky Cristina Barcelona", by powrócić do Nowego Jorku filmem "Co nas kręci, co nas podnieca".
Allen gra na klarnecie i koncertuje na całym świecie z zespołem Eddie Davis New Orleans Jazzband.
FILMOGRAFIA:
1965 - Co słychać Koteczku? (What's New Pussycat?)
1966 - Jak się masz Koteczku?(What's Up, Tiger Lily?)
1967 - Casino Royale (Casino Royale)
1969 - Bierz forsę i w nogi (Take the Money and Run)
1971 - Bananowy czubek (Bananas)
1972 - Wszystko co chcielibyście wiedzieć o seksie, ale boicie się zapytać (Everything You Always Wanted to Know About Sex But Were Afraid to Ask)
1972 - Zagraj to jeszcze raz, Sam (Play It Again, Sam)
1973 - Śpioch (Sleeper)
1975 - Miłość i śmierć (Love and Death)
1976 - Figurant (The Front)
1977 - Annie Hall (Annie Hall)
1978 - Wnętrza (Interiors)
1979 - Manhattan (Manhattan)
1980 - Wspomnienia z gwiezdnego pyłu (Stardust Memories)
1982 - Seks nocy letniej (A Midsummer Night's Sex Comedy)
1983 - Zelig (Zelig)
1984 - Danny Rose z Broadwayu (Broadway Danny Rose)
1985 - Purpurowa róża z Kairu (The Purple Rose of Cairo)
1986 - Hannah i jej siostry (Hannahand Her Sisters)
1987 - Złote czasy radia (Radio Days)
1987 - Wrzesień (September)
1988 - Inna kobieta (Another Woman)
1989 - New York Stories ("Oedipus Wrecks")
1989 - Zbrodnie i wkroczenia (Crimes and Misdemeanors)
1990 - Alicja (Alice)
1992 - Cienie we mgle (Shadows and Fog)
1992 - Mężowie i żony (Husbands and Wives)
1993 - Tajemnica morderstwa na Manhattanie (Manhattan Murder Mystery)
1994 - Strzały na Broadway'u (Bullets Over Broadway)
1995 - Jej wysokość Afrodyta (Mighty Aphrodite)
1996 - Wszyscy mówią: kocham Cię (Everyone Says I Love You)
1997 - Przejrzeć Harry'ego (Deconstructing Harry)
1998 - The Impostors
1998 - Celebrity (Celebrity)
1999 - Słodki drań (Sweet and Lowdown)
2000 - Drobne cwaniaczki (Small Time Crooks)
2000 - Dar z nieba (Picking Up the Pieces)
2001 - Klątwa Skorpiona (The Curse of the Jade Scorpion)
2002 - Koniec z Hollywood (Hollywood Ending)
2003 - Życie i cała reszta (Anything Else)
2004 - Melinda i Melinda (Melinda and Melinda)
2005 - Wszystko gra (Match Point)
2006 - Scoop - Gorący temat (Scoop)
2007 - Sen Kasandry (Cassandra's Dream)
2008 - Vicky Cristina Barcelona (Vicky Cristina Barcelona)
2009 - Co nas kręci, co nas podnieca (Whatever works)
2010 - Poznasz przystojnego bruneta (You Will Meet a Tall Dark Stranger)
VILMOS ZSIGMOND (autor zdjęć)
Urodził się w małym węgierskim miasteczku Szeged, którego życie skupione było wokół miejscowej rafinerii. Jako nastolatek był świadkiem zakończenia II wojny światowej i ustanowienia na Węgrzech reżimu komunistycznego. Jego fascynacja fotografią zrodziła się w wieku 17 lat z lektury "Sztuki światła" Eugene Dulovits. Jako syn rodziców o niewłaściwym pochodzeniu klasowym musiał porzucić marzenia o studiach i podjąć pracę w rafinerii. Za oszczędzone w ten sposób pieniądze kupił aparat i zaczął uczyć się nim posługiwać. Swoją pasją zaraził kolegów z pracy, a partia dostrzegła jego inicjatywę i wysłała go na studia do Akademii Teatralnej i Filmowej w Budapeszcie, by po jej ukończeniu przekazał tajniki kręcenia filmów kolejnym robotnikom. Ukończenie przez niego uczelni zbiegło się w czasie z rewolucją 1956 roku. Razem z Laszlo Kovacsem spontanicznie zarejestrowali robotnicze wystąpienia na taśmach filmowych. W obliczu krwawego stłumienia rebelii postanowili przedostać się przez zieloną granicę do Austrii, by pokazać światu prawdę o tych wydarzeniach. W ten sposób obaj trafili do USA jako uchodźcy polityczni. Przez okres lat 60. pracowali w filmie zdobywając doświadczenie i kontakty. Dla Zsigmonda przepustką do hollywoodzkiej kariery okazała się znajomość z Robertem Altmanem, który zaprosił go do realizacji zdjęć przy westernie "McCabe & Mrs. Miller" (1971).
Dziś Zsigmond zaliczany jest do ścisłej czołówki operatorów filmowych na świecie. Wśród rzeszy nagród, które otrzymał jest m.in. statuetka Oscara za zdjęcia do "Bliskich Spotkań Czwartego Stopnia" Stevena Spielberga oraz BAFTA za "Łowcę Jeleni" Michaela Cimino. W 1997 roku otrzymał Nagrodę za Osiągnięcia Życia na Międzynarodowym Festiwalu Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych CAMERIMAGE w Toruniu.
Jego współpraca z Woodym Allenem datuje się od 2004 roku. Wspólnie zrealizowali dotąd trzy filmy. Obok "Poznasz przystojnego bruneta" są to "Melinda i Melinda" oraz "Sen Kasandry".
