"Oblicza muzyki świata": OSTATNI NOMADZI
"Nomadak TX", reż. Raúl de la Fuente, Hiszpania 2006, 87 min
Txalaparta to tradycyjny baskijski instrument perkusyjny. Wyglądem przypomina wielkie cymbały. Najciekawsze jest w niej to, że grać musi na niej dwóch muzyków. Powstający dźwięk jest efektem porozumienia i dialogu. Występ takiego duetu to niezwykły performance. Harkaitz Mtnez de San Vicente i Igor Otxoa wspólnie tworzą zespół "Oreka TX". Wierzą, że ich występ może być również momentem spotkania, nie tylko między ludźmi, ale i kulturami. Tak rozpoczynają fascynującą wyprawę szlakiem dawnych i współczesnych Nomadów. Bohaterowie muzykują z Hindusami i odwiedzają osiadłych w Indiach, niegdysiejszych wędrowców Adivasi. W Laponii konstruują lodową Txalapartę, a w Maroku, w drodze na Saharę, tworzą ją z przydrożnych kamieni. W Mongolii wędrują i improwizują razem z tamtejszymi Nomadami. Dokument Raúla de la Fuente to udane połączenie kina drogi i dokumentu kreacyjnego. Film jest doskonale sfotografowany. Każda z podróży muzyków jest również próbą wizualnego i dźwiękowego uchwycenia charakteru odwiedzanego miejsca. Autorzy filmu koncentrują się na gestach i twarzach napotykanych ludzi, obserwują otaczający ich krajobraz.
Dzięki doskonałej muzyce film jest obfitującym w niespodzianki, wielkim pasmem spotkań i rodzenia się przyjaźni. Txalaparta to nie tylko instrument, lecz również stan ducha. Muzycy wydobywają z niej jej niezwykłą siłę i zarażają swoją pasją wielu napotkanych ludzi. W jej dźwiękach udaje się im wyzwolić chęć i gotowość porozumienia. Oglądając dokument de la Fuente mamy wrażenie, że podziały między ludźmi to tylko złudzenie. W wielu potrzebach i pragnieniach jesteśmy bowiem bardzo do siebie podobni.