Steven Spielberg (reżyseria i scenariusz)
Legendarny już amerykański reżyser, scenarzysta i producent, twórca między innymi kina "nowej przygody". Steven Allan Spielberg urodził się 18.12.1946 w Cincinnati, stan Ohio. Pierwszy pełnometrażowy film, grany w lokalnym kinie - "Firelight" (ocalały tylko fragmenty) - nakręcił w wieku 18 lat. W 1966 roku rozpoczął studia na wydziale anglistyki na Stanowym Uniwersytecie w Kalifornii, w Long Beach. W wieku 21 lat nakręcił krótki metraż "Amblin'". Dzięki temu filmowi podpisał siedmioletni kontrakt ze studiem Universal, przerywając jednocześnie naukę w college'u. Początkowo kręcił filmy telewizyjne i seriale. W 1971 roku wyreżyserował świetny thriller szosowy "Pojedynek na szosie", który trafił potem do kin. W 1974 roku na ekrany wszedł "Sugarland Express" będący jego oficjalnym debiutem na dużym ekranie. Następnie powstał wielki przebój "Szczęki". Film kosztował 10 milionów dolarów, a osiągnął wpływy przekraczające 470 mln dolarów. W 1977 roku publiczność kinowa zobaczyła pierwszy film science fiction Spielberga "Bliskie spotkania trzeciego stopnia", który zdobył osiem nominacji do Oscara i dwie statuetki. Gigantyczne sukcesy kasowe osiągnęły także dwa następne jego filmy: "E.T." oraz "Poszukiwacze zaginionej arki". Ten drugi tytuł doczekał się trzech kontynuacji (wszystkie w reżyserii Spielberga). W 1984 roku twórca założył niezależną wytwórnię "Amblin Entertainment", a dziesięć lat później, wraz z Davidem Geffenem i Jeffreyem Katzenbergiem - "DreamWorks", firmę zajmującą się produkcją filmów i programów multimedialnych. Pierwszy film o poważnej tematyce - "Kolor purpury", Spielberg nakręcił w 1985 roku. Z czasem coraz częściej podejmować zaczął ambitne tematy, co jakiś czas wracając do kina rozrywkowego. Dwukrotnie nagrodzono go Oscarem: za reżyserię "Listy Schindlera" (1993) oraz "Szeregowca Ryana" (1998). W 1987 roku zdobył prestiżową nagrodę im. Irvinga G. Thalberga. Był producentem lub współproducentem ponad 130 filmów i seriali telewizyjnych. Często współpracuje z operatorem polskiego pochodzenia Januszem Kamińskim. 7 maja 2008 roku senat Uniwersytetu Jagiellońskiego przyznał mu tytuł doktora honoris causa. Jego nazwisko pochodzi od nazwy miasta w Austrii, gdzie w XVII wieku mieszkali jego przodkowie, węgierscy Żydzi. Jest żonaty od 1991 roku z aktorką Kate Capshaw, ma z nią pięcioro dzieci (trzech synów i dwie córki).
Filmografia (jako reżyser):
1959 - The Last Gun (kr.m.), 1961 - Fighter Squad (kr.m.), Escape to Nowhere (kr.m.), 1964 - Firelight, 1967 - Slipstream (kr.m., nieukończony), 1968 - Amblin' (kr.m), 1969 - Night Gallery (serial TV, pilot, nowela Eyes, prem. TV 8.11.1969, odc. Make Me Laugh/ Clean Kills and Other Trophies, nowela Make Me Laugh, prem TV 6.01.1971), 1970 - Marcus Welby, M.D. (serial TV, odc. The Daredevil Gesture, prem. TV 17.03.1970), 1971 - Pojedynek na szosie (TV, Duel), The Name of the Game (serial TV, odc. LA 2017, prem. TV 15.01.1971), The Psychiatrist (serial TV, odc. The Private World of Martin Dalton, prem. TV 10.02.1971, odc. Par for the Course, prem. TV 10.03.1971), Columbo: Murder by the Book (serial TV, TVP: Columbo, prem. TV 15.09.1971), Owen Marshall: Counselor at Law (serial TV, odc. Eulogy for a Wide Receiver, prem. TV 30.09.1971), 1972 - Something Evil (TV), 1973 - Savage (TV), 1974 - Sugarland Express (The Sugarland Express), Szczęki (Jaws), 1977 - Bliskie spotkania trzeciego stopnia (Close Encounters of the Third Kind), 1979 - 1941 (1941), 1981 - Poszukiwaczwe zaginionej arki (Raiders of the Lost Ark), 1982 - E.T. (E.T.), Twilight Zone: The Movie (nowela 2, DVD, TVP: Strefa mroku), 1984 - Indiana Jones i świątynia zagłady (Indiana Jones and the Temple of Doom), 1985 - Kolor purpury (The Color Purple), Amazing Stories (serial TV, odc. Ghost Train, prem. TV 29.09.1985, odc. The Mission, prem. TV 3.11.1985), 1987 - Imperium słońca (Empire of the Sun), 1989 - Always (wideo, TVP: Na zawsze), Indiana Jones i ostatnia krucjata (Indiana Jones and the Last Crusade), 1990 - The Visionary (wideo, nowela Par for the Course), 1991 - Hook (Hook), 1993 - Jurassic Park (Jurassic Park), Lista Schindlera (Schindler's List), 1997 - Zaginiony świat: Jurassic Park (Lost World: Jurassic Park), Amistad (Amistad), 1998 - Szeregowiec Ryan (Saving Private Ryan), 1999 - The Unfinished Journey (dok., kr.m.), 2001 - A.I. Sztuczna inteligencja (Artifical Intelligence: A.I.), 2002 - Raport mniejszości (Minority Report), Złap mnie, jeśli potrafisz (Catch Me if You Can), 2004 - Terminal (The Terminal), 2005 - Monachium (Munich), Wojna światów (War of the Worlds), 2008 - Indiana Jones i królestwo kryształowej czaszki (Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull), A Timeless Call (dok, kr.m.), 2011 - Przygody Tintina (The Adventures of Tintin), Czas wojny (War Horse), Lincoln (w realizacji).
