Tim Burton (reżyseria)
Urodził się 25.08.1958 roku w Burbank, stan Kalifornia. Uznawany jest powszechnie za jednego z najniezwyklejszych i najoryginalniejszych twórców współczesnego kina. Niepowtarzalność jego stylu polega na wizjonerskim łączeniu realizmu z fantazją w nieco gotyckim wydaniu oraz grozy z humorem, co przynosi mu zarówno sukcesy kasowe, jak i wysokie oceny krytyki. Wychowany w Kalifornii, studiował w California Institute of the Arts, a następnie podjął pracę animatora w studiu Walta Disneya. Pracował między innymi przy realizacji "The Fox and the Hound" i "The Black Cauldron" oraz nakręcił krótkometrażowy film "Vincent", poświęcony idolowi jego dzieciństwa, słynnej gwieździe kina grozy Vincentowi Price'owi. Film zdobył dwie nagrody na festiwalu filmowym w Chicago. Następnie powstała nowatorska krótkometrażówka "Frankenweenie", opowieść o chłopcu przywracającym do życia swego psa, oryginalnie wykorzystująca motyw Frankensteina.
Kinowym debiutem Burtona była komedia "Pee-wee's Big Adventure" (wideo: "Wielka przygoda Pee wee"), która odniosła duży sukces kasowy i zyskała pochwały krytyków. Następnie powstała brawurowa komedia fantastyczna "Beetlejuice" (video, TVP: "Sok z żuka") z udziałem Michaela Keatona, Aleca Baldwina, Geeny Davis i Winony Ryder, która w pełni ukazała możliwości Burtona. Wielkim przebojem 1989 roku była mroczna ekranizacja komiksów o Batmanie, w której wystąpili Jack Nicholson, Michael Keaton i Kim Basinger. W roku 1982 powstała jej kontynuacja - "Batman Returns" (wideo: "Powrót Barmana"). Film powtórzył sukces swego poprzednika. W roku 1989 Burton utworzył Tim Burton Productions, którego zadaniem jest wspieranie jego projektów kinowych, telewizyjnych i wydawniczych. Kolejnym sukcesem reżysera była współczesna baśń "Edward Nożycoręki" z udziałem Johnny'ego Deppa, Winony Ryder i Vincenta Price'a. Potem Burton wyprodukował niezwykłe "Miasteczko Halloween", pełnometrażowy film zrealizowany w niezwykle trudnej i wymagającej technice animacji poklatkowej oraz był producentem miedzy innymi komedii "Cabin Boy". Jest jednym z wybitnych stylistów współczesnego kina.
Filmografia:
1971 - The Island of Doctor Agor (kr.m.), 1979 - Stalk of the Celery (kr.m.), Doctor of Doom (kr.m.), 1982 - Hansel and Gretel (TV), Luau, Vincent (kr. m.), 1984 - Frankenweenie (kr.m.), 1985 - Pee Wee's Big Adventure (wideo: Wielka przygoda Pee Wee), 1986 - Alfred Hitchcock Presents (serial TV, odc. The Jar, prem. TV 6.04.1986), Faerie Tale Theatre (serial TV, odc. Alladin and His Wonderful Lamp, prem. TV 14.07.1986), 1988 - Beetlejuice (wideo, DVD, TVP: Sok z żuka), 1989 - Batman (Batman), 1990 - Edward Scissorhands (wideo, TVP: Edward Nożycoręki), 1992 - Batman powraca (Batman Returns), 1994 - Ed Wood (Ed Wood), 1996 - Marsjanie atakują! (Mars Attacks!), 1999 - Jeździec bez głowy (Sleepy Hollow), 2000 - The World of Stainboy (kr.m.), 2001 - Planeta małp (Planet of Apes), 2003 - Duża ryba (Big Fish), 2005 - Charlie i fabryka czekolady (Charlie and the Chocolate Factory), Gnijąca panna młoda (Corpse Bride), 2007 - Sweeney Todd. Demoniczny golibroda z Fleet Street (Sweeney Todd: The Demon Barber of Fleet Street), 2010 - Alicja w Krainie Czarów (Alice in Wonderland)
