Wszyscy moi bliscy

Czesko-słowacko-polski dramat „Wszyscy moi bliscy”, którego reżyserem i współscenarzystą jest Matej Minač to film, który można - bez cienia przesady - nazwać przejmującym. Trudno bowiem pozostać obojętnym na tę potworną, rozłożoną na lata zbrodnię masową, jaką był zgotowany przez Adolfa Hitlera holocaust. Nie znajdzie się też chyba nikt, kogo nie poruszyłby heroizm jednego człowieka ratującego setki Żydów przed nadciągającą dopiero, ale niechybną, zagładą w komorach gazowych Oświęcimia i Treblinki, w egzekucjach, w gettach... Zwłaszcza, że ratowanymi osobami były dzieci. „Wszystkich moich bliskich” uznano w Czechach za najlepszy film 1999 roku.
Akcja filmu, jak wspomniano, rozgrywa się w przeddzień tych straszliwych wydarzeń - w roku 1938 - w niewielkim czeskim mieście nieopodal Pragi. Tym, który narażał się dla ocalenia innych - i robił to, jak sam powiedział, po prostu dlatego, że taka była potrzeba chwili - był angielski makler Nicholas Winton. Kiedy jeszcze było można, organizował transporty kolejowe wywożące dzieci żydowskie z Czech do Anglii. Uratował w ten sposób sześćset sześćdziesiąt dziewięć istnień ludzkich. Wśród ocalonych dzieci Wintona znalazł się późniejszy słynny filmowy reżyser brytyjski Karel Reisz („Z soboty na niedzielę”, „Isadora”, „Kochanica Francuza”). Był też przyszły wybitny kanadyjski dziennikarz i komentator telewizyjny Joe Schlesinger. Rodzice niemal wszystkich wywiezionych dziewczynek i chłopców nie przeżyli wojny - zostali zgładzeni przez nazistowską machinę holocaustu.
Winton jest zatem postacią autentyczną. Żyje do dzisiaj. Tymczasem dzieci Wintona dorastały nie wiedząc, co się z nim dzieje. Ponownie połączyły się z nim dzięki poświęconej mu audycji telewizyjnej z roku 1988. Po jej wyemitowaniu Winton otrzymał listy z całego świata od osób, które uchronił przed śmiercią. Wkrótce potem spotkał się z wieloma pośród nich w - wówczas jeszcze - Czechosłowacji. Atmosfera tego spotkania po latach była bardzo wzruszająca. Sędziwe dzieci Wintona zasypały go kwiatami. Ocaleni, którzy po wojnie powrócili do kraju zapraszali swego wybawcę do swoich domów, by przedstawić mu własne dzieci i wnuki. Na zadane Wintonowi przez czeskich dziennikarzy pytanie, co najbardziej ucieszyło go podczas dwunastodniowego pobytu w Czechosłowacji, indagowany odpowiedział: To, że zobaczyłem, iż wszystkie moje dzieci mają się dobrze, są szczęśliwe i żyją. Jedna z uratowanych przezeń kobiet, mieszkająca w Anglii Vera Gissing, powiedziała o nim: W pewnym sensie został on ojcem największej rodziny na świecie, ponieważ nasi prawdziwi rodzice zginęli wskutek holocaustu, co z pewnością i nas by czekało, gdyby nie jego szybkie zorientowanie się w sytuacji i zaradzenie jej w porę.
Nicholas Winton otrzymał wysokie odznaczenia czeskie i brytyjskie. Ponownie odwiedził Czechy w październiku 1999 roku.