Hannah Arendt

Biograficzna opowieść o Hannah Arendt, niemieckiej teoretyk polityki i filozof, która zdawała reportaże z procesu byłego nazisty Adolfa Eichmanna. Wielka niemiecka reżyserka Margarethe von Trotta od debiutu w 1970 roku "Utraconą częścią Katarzyny Blum", zawsze stała w kontrze do politycznego mainstreamu. W swoim najnowszym filmie przedstawia sylwetkę jednej z największych filozofek XX wieku - Hanny Arendt. Do roli tytułowej zaś zaangażowała wspaniałą aktorkę - Barbarę Sukową, nagrodzoną w 1986 roku Złotą Palmą za kreację innej wielkiej kobiety w filmie von Trotty - Róży Luksemburg. Hannah Arendt na początku lat sześćdziesiątych mieszka z mężem w apartamencie na Manhattanie, prowadząc wygodne życie cenionej pisarki. wiadomość o pojmaniu w Argentynie Adolfa Eichmanna, wysokiego nazistowskiego funkcjonariusza odpowiedzialnego za plan masowej eksterminacji Żydów w czasie II wojny światowej. Von Trotta skupia się na czterech latach z życia Arendt, gdy ta postanawia pojechać na proces zbrodniarza do Jerozolimy i najpierw relacjonować go dla "The New Yorkera" a następnie opisać w książce (słynnej "Eichmann w Jerozolimie"). W czasie procesu Arendt - a wraz z nią cały świat - widzą na ławie oskarżonych spokojnego, przeciętnego w zachowaniu urzędnika, który wcale nie wygląda jak dyszący krwią potwór (w filmie zamieszczone są prawdziwe nagrania z procesu). Relacjonując kolejne dni przesłuchań Hannah opisuje Eichmanna jako typowego biurokratę, bezrefleksyjnie wykonującego polecenia, który nigdy nie dostrzegł szerszego kontekstu swojej przerażającej działalności. Prowadzi ją to do sformułowania słynnej tezy o "niedającej się opisać i zrozumieć banalności zła". Takie stwierdzenie jest czymś zaskakującym dla współczesnych, którzy źle interpretując jej słowa posuwają się do zarzutów, że oto Żydówka i wielka filozof chce bronić odpowiedzialnego za Holocaust potwora. Arendt wspaniale odpiera fale krytyki, jednocześnie wspominając swoje przejścia w nazistowskich Niemczech. W retrospekcjach przyglądamy się jej młodzieńczemu romansowi z innym wielkim filozofem - Martinem Heideggerem, późniejszym współpracownikiem NSDAP. Hannah, mimo że kosztowało ją to wiele nerwów i straconych przyjaźni, nie zerwała z byłym kochankiem po wojnie. Zarówno jego, jak i nieporównanie bardziej winnego Eichmanna, starała się zrozumieć. Co jednak wcale nie oznaczało wybaczenia, gdyż "normalność owa była dużo bardziej przerażająca niż wszystkie potworności wzięte razem". Świetny scenariusz, rewelacyjna obsada epizodów: z Julią Jentsch i dwukrotnie nominowaną do Oscara Janet McTeer, sprawiły, że film został uznany przez światową krytykę za jedną z najlepszych biografii, która z powodzeniem zbiera nagrody na międzynarodowych festiwalach. Światło płynące z ludzkiej twórczości przenika świat i pozostaje w nim nawet po śmierci autora. To, czy będzie wyraziste, czy przetrwa, zależy od żyjących. To oni je osądzą. Światło, które płynie z ludzkiego życia, gestów, rozmów przetrwa tylko we wspomnieniach bliskich. By i ono nie zanikło należy nadać mu odpowiednią formę. Historia człowieka musi być złożona z wielu wspomnień i opowieści. Elisabeth Young-Bruehl, "Hannah Arendt: For Love of the World"