"Ziemia obiecana" Wajdy polskim filmem wszech czasów
"Ziemia obiecana" Andrzeja Wajdy została uznana za najlepszy film polski wszech czasów. W kategorii kina światowego zwyciężyło "Osiem i pół" w reż. Federica Felliniego. Wyboru - z okazji 120-lecia X Muzy - dokonali polscy reżyserzy, krytycy i filmoznawcy.
"Z okazji 120-lecia kina Muzeum Kinematografii w Łodzi wraz z katedrą Historii i Teorii Filmu Uniwersytetu Łódzkiego przeprowadziło ogólnopolską ankietę wśród twórców i osób zajmujących się szeroko pojętą kulturą filmową. Uczestników poprosiliśmy o wskazanie dwunastu najlepszych - ich zdaniem - filmów światowych oraz polskich" - podkreśliła na konferencji w poniedziałek, 28 grudnia, dyrektor Muzeum Marzena Bomanowska.
Na liście najlepszych dwunastu światowych filmów znalazły się: "Osiem i pół" Federico Felliniego, "Obywatel Kane" Orsona Wellesa, "Czas Apokalipsy" Francisa Forda Coppoli, "Powiększenie" Michelangelo Antonioniego, "Ojciec Chrzestny" Coppoli, "Lot nad kukułczym gniazdem" Milosza Formana, "2001: Odyseja kosmiczna" Stanleya Kubricka, "Pulp Fiction" Quentina Tarantino, "Pół żartem, pół serio" Billego Wildera, "Amadeusz" Formana, "Dawno temu w Ameryce" Sergia Leone oraz "Amarcord" Felliniego.
Wśród polskich filmów za najlepszy uznany został - zdecydowaną większością głosów - obraz Andrzeja Wajdy "Ziemia obiecana". Kolejne miejsca zajęły: "Rękopis znaleziony w Saragossie" Wojciecha Jerzego Hasa, "Popiół i diament" Wajdy, "Nóż w wodzie" Romana Polańskiego, "Sanatorium pod klepsydrą" Hasa, "Pociąg" Jerzego Kawalerowicza, "Przypadek" Krzysztofa Kieślowskiego, "Dzień świra" Marka Koterskiego, "Matka Joanna od Aniołów" Kawalerowicza, "Ida" Pawła Pawlikowskiego, "Zezowate szczęście" Andrzeja Munka i "Rejs" Marka Piwowskiego.
Twórcy projektu "12 filmów na 120-lecie kina" zainspirowali się ankietą organizowaną przez branżowy brytyjski magazyn Sight & Sound od 1952 r. Jak wyjaśnili w ankiecie rozesłanej do reżyserów, scenarzystów, autorów zdjęć, scenografów, montażystów, autorów muzyki filmowej oraz filmoznawców i kierowników dyskusyjnych klubów filmowych, chodziło im o subiektywne wybory.
"Idealnie byłoby, gdyby udało się wymazać z pamięci wszelkie powstałe już 'rankingi arcydzieł' i akademickie podziały na mistrzów i outsiderów - jesteśmy ciekawi, na ile ustalone kanony sprawdzają się współcześnie, na ile zaś podlegają modyfikacji" - zaznaczyli.
"Na ankiety odpowiedziało 279 osób. Łącznie nasi ankietowani wymienili ponad 900 tytułów filmów zagranicznych i ponad 400 polskich. Na podstawie ich odpowiedzi opracowaliśmy dwie listy podstawowe oraz tzw. listy branżowe, czyli filmy najczęściej wskazywane przez reżyserów, krytyków, wykładowców. Opracowaliśmy też preferencje osób poniżej 40. i powyżej 60. roku życia. Listy opublikujemy na stronie Muzeum Kinematografii" - poinformował filmoznawca z UŁ dr Konrad Klejsa.
Jak dodał, na stronie Muzeum będzie można zapoznać się ze szczegółowym raportem na temat ankiety. "Najogólniej można powiedzieć, że lista najlepszych światowych filmów jest dość 'amerykańska'; są na niej twórcy kina hollywoodzkiego, ale też autorskiego. Dominują filmy ze 'złotego okresu' kina amerykańskiego lat 70. Zwraca też uwagę spora liczba twórców pochodzenia włoskiego" - zaznaczył.
"W przypadku listy filmów światowych różnice pomiędzy dwoma pierwszymi wskazaniami były stosunkowo niewielkie, natomiast jeśli chodzi o filmy polskie 'Ziemia obiecana' była wymieniana niemal przez wszystkich ankietowanych. Dystans pomiędzy numerem pierwszym i kolejnymi był bardzo znaczący. Często wymieniani byli twórcy związani z 'polską szkołą filmową', czyli Wajda, Has, Kawalerowicz, Munk" - podkreślił Klejsa.
Muzeum opublikuje na swojej stronie także wybrane ankiety indywidualne. W projekcie wzięli udział m.in. reżyserzy: Filip Bajon, Andrzej Barański, Jacek Bromski, Piotr Dumała, Robert Gliński, Jerzy Hoffman, Agnieszka Holland, Janusz Kijowski, Borys Lankosz, Magdalena Łazarkiewicz, Juliusz Machulski, Janusz Majewski, Lech Majewski, Jerzy Stuhr, Piotr Szulkin, Krzysztof Zanussi, Janusz Zaorski i Maria Zmarz-Koczanowicz.
Na ankietę odpowiedzieli też scenarzyści: Andrzej Bart, Józef Hen, Wojciech Tomczyk, Piotr Wojciechowski, scenografowie: Ewa Braun, Allan Starski, autorzy zdjęć filmowych: Jolanta Dylewska, Ryszard Lenczewski, Paweł Śmietanka, Arkadiusz Tomiak, Łukasz Żal, kompozytorzy: Jan Kanty-Pawluśkiewicz, Antoni Komasa-Łazarkiewicz, Michał Urbaniak oraz producenci: Wojciech Danowski, Piotr Dzięcioł, Łukasz Dzięcioł, Dorota Ostrowska-Orlińska.
