Zagrała własną matkę. Poznała historie, które "rozwaliły jej czachę"
Do polskich kin wchodzi "Imago", nagradzany film Olgi Chajdas. Lena Góra wciela się w nim w Elę, ikonę trójmiejskiego ruchu punkowego końca lat osiemdziesiątych, a także swoją matkę. Aktorka nie tylko wystąpiła w głównej roli. Była także współautorką scenariusza. O pracy nad nim mówiła Interii podczas 48. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni.
"Imago" to post-punkowy dramat psychologiczny o młodej kobiecie łaknącej życia pośród szarości PRL-u. Opowieść o więzi matki i córki, głodzie wolności i medytacji. Historia rozpoczyna się w Trójmieście w 1987 roku, a kończy w 1989, po pierwszych wolnych wyborach w Polsce. Jej tłem jest buntownicza trójmiejska scena muzyczna końca lat 80., kulturalny i społeczny fenomen tego okresu i zapowiedź rewolucyjnych zmian w Polsce.
Dla Leny Góry było to zwieńczenie bardzo pracowitego okresu w jej karierze. W ciągu kilkunastu miesięcy swe premiery miały "Noc w przedszkolu" Rafała Skalskiego, "Święty" Sebastiana Buttnego i "Roving Woman" Michała Chmielewskiego. Przy ostatnim z nich była także współscenarzystką.
Później aktorka zagrała główną rolę w serialu "Będziemy mieszkać razem", skupiającym się na Polakach i Ukraińcach w pierwszych miesiącach rosyjskiej inwazji w 2022 roku. Obecnie Góra pracuje nad "Przesmykiem", najnowszym serialem szpiegowskim w reżyserii Jana P. Matuszyńskiego.
"'Imago' [...] był pierwszym scenariuszem, którego się podjęłam i chyba dzięki niemu piszę dalej, bo 'Roving Woman' powstało później. Ja nie wiedziałam, że potrafię pisać" - przyznała Góra podczas rozmowy z Interią. "Nie byłam w żadnej szkole, nie spędziłam jednego dnia na warsztatach scenariopisarskich, nie przeczytałam żadnej książki o tym, jak to robić. I uważam, że taka rebelia, robienie czegoś po swojemu, jest w dzisiejszych czasach bardzo ważne i bardzo fajne". W dalszej części rozmowy przyznała, że nauką scenariopisarstwa były dla niej lektury scenariuszy filmowych i teatralnych.
"Strasznie namawiam ludzi, by się nie martwili, żeby podążać jakimiś utartymi szlakami. Żeby wyłamywać się z [...] ram i być może pisać po swojemu" - zaznaczyła gwiazda "Nocy w przedszkolu". "Pamiętam [...] na początku naszej drogi z Olgą [Chajdas, reżyserką i współscenarzystką 'Imago'] Agnieszka Holland przeczytała scenariusz i powiedziała nam, że to jest bardzo dobre i takie dziwne, inne. Ja nagle zrozumiałam, że jest moc w tym, że to jest inne". Chwilę później dodała, że nie skupia się na strukturze scenariusza. "Tak szczerze, to nie mam pojęcia o [...] trójaktowej [strukturze scenariusza]. [...] Często piszę to z perspektywy uczuć i potrzeb człowieka czy ludzi, o których opowiadam, i to za ich potrzebami podążam".
"'Imago' mówi w jakiś sposób o stawieniu granicy między tym, co jest [...] nienormalne a normalne, między tym, co jest oceniane jako szalone a artystyczne, o wykluczeniu społecznym przez innych" - mówi o filmie Góra. Wcieliła się w nim w swoją matkę, Elę "Malwinę". Przygotowanie scenariusza było dla niej podróżą w przeszłość swojej rodziny, o której wcześniej nie zdawała sobie sprawy.
"Przed pracą nad filmem nie miałam pojęcia o karierze Eli" - przyznała aktorka. "Słyszałam, że ona coś tam śpiewała albo że była częścią tego fermentu artystycznego, trójmiejskiej sceny alternatywnej. Raczej myślałam, że wywodzę się z niej, ale jako córka mojego ojca, który jest malarzem [...]. Ela była moją mamą, kruchą i swoją. Natomiast bardzo się zdziwiłyśmy z Olgą, gdy, szukając inspiracji do tego filmu, pojechaliśmy do niej i zaczęliśmy poznawać ludzi bliskich jej, którzy opowiedzieli nam historie, które rozwaliły nam czachę".
Problemem okazała się rekonstrukcja utworów wykonywanych przez Elę i jej kompanów z punkowych formacji. "Mało jest nagrań. Wtedy nie było internetu, więc to wszystko zostało w telewizji albo gdzieś w czeluściach radia. Teraz do mnie spływają te nagrania. W 'Imago' jest też scena, w której jest wywiad radiowy. Tak naprawdę był telewizyjny i teraz został odnaleziony" - przyznała.
Jak zdradziła, sceny koncertów były często improwizowane. Wszystko po to, by jak najlepiej oddać klimat występów Eli i jej zespołów. "Zależało nam na tym, żeby to nie było w ogóle odtworzone, bo cały sens tego fermentu muzycznego, w którym brała udział Ela, zespołów takich jak Apteka, Szelest Spadających Papierków czy Pancerne Rowery, polegał na tym, że oni byli transowo totalnie tu i teraz. Większość tych piosenek powstawała dzięki improwizacji przed żywą publicznością, oni to nazywali 'psychodeliczna muzyka filmowa'. Opowiadali sobie historie, werbalnie, bo większość z nich nie czytała nut, i po prostu zaczynali grać to, co sobie opowiedzieli. Więc gdybyśmy próbowali coś odtworzyć, to byśmy rozwalili temat" - stwierdziła Góra i przyznała, że ekipa filmowa również improwizowała. "Tworzyliśmy to wszystko totalnie na żywo. Gdy pójdziecie do kina i zobaczycie ten film, to jest taki koncert live".
"Imago" Olgi Chajdas debiutowało na Międzynarodowego Festiwalu Filmowym w Karlowych Warach w 2023 roku. Podczas 48. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni uhonorowano je nagrodami za rolę Leny Góry, muzykę Andrzeja Smolika oraz Srebrnymi Lwami.
"Imago" wejdzie do polskich kin 8 listopada 2024 roku.
