Wiwisekcja Miłości

Dotychczas film Filipa Dzierżawskiego o grupie Miłość pokazywany był jedynie na festiwalach - został laureatem muzycznej sekcji tegorocznej edycji Krakowskiego Festiwalu Filmowego oraz Nagrody Publiczności. "To bardzo głęboki, wzruszający i osobisty portret pokolenia rodzącego się i dojrzewającego, nie tylko muzycznie, w początkach wolnej Polski" - napisano w uzasadnieniu przyznania nagrody.

"Chciałbym podziękować bohaterom tego filmu, za to, jak szczerzy byli" - powiedział podczas wtorkowej, uroczystej premiery "Miłości" w warszawskim kinie Muranów, Filip Dzierżawski. "Mogliśmy być szczerzy, ponieważ film realizował człowiek z tej samej gliny ulepiony, co my. Mówienie do kamery było bardzo naturalne... Niestety" - dodał pianista Leszek Możdżer, jeden z byłych członków grupy Miłość.

Obraz opowiada o historii powstania i rozpadu Miłości, którą tworzyli muzycy dziś dobrze znani na polskiej scenie muzycznej: kontrabasista Tymon Tymański, pianista, wspomniany Leszek Możdżer, saksofoniści Mikołaj Trzaska i Maciej Sikała oraz perkusista Jacek Olter. Muzycy grupy, która rozpadła się w 2002 r. po samobójczej śmierci Oltera, spotykają się po latach, by spróbować reaktywować zespół przy okazji Off Festivalu w Mysłowicach. Tymański, Możdżer, Sikała i Trzaska, choć niegdyś byli bliskimi przyjaciółmi, starają się na nowo nawiązać współpracę, jednak różnice między ich osobowościami i oczekiwaniami wydają się nie do pokonania.

"Uważam, że film jest wielki, na swój sposób. To zasługa moich przyjaciół z Miłości. Chciałem podziękować filmowcom, którzy - wstydliwym okiem obserwatora - patrzyli na nas i dokonali naszej wiwisekcji" - stwierdził Tymon Tymański.

Reżyser miał do dyspozycji dużą ilość "domowych" filmów, nakręconych przez samych muzyków z trasy koncertowej, prób i codziennego działania zespołu. W filmie znalazły się archiwalne fragmenty koncertów i wywiadów z muzykami i zdjęcia kręcone w autobusie.

Grupa Miłość powstała z inicjatywy Tymańskiego i Trzaski, współlokatorów i bliskich przyjaciół, w kwietniu 1988 r. w Trójmieście. W 1991 r. do zespołu dołączyli Lesław Możdżer i Jacek Olter. Twórczość grupy czerpała z tradycji free-jazzu i awangardy, nawiązując równocześnie do tradycyjnego jazzu. Muzyka Miłości pełna była improwizacji, eksperymentów z brzmieniem i aranżacją kompozycji, za które w znacznej mierze odpowiedzialny był 23-letni Tymański, zakochany w muzyce Franka Zappy, Theloniousa Monka i Erica Dolphy'ego. Styl muzyki, wykonywanej przez Miłość okrzyknięto "yassem", nawiązując do zerwania z tradycyjnym jazzem, ocenianym przez trójmiejskich muzyków jako przestarzały i nieaktualny. "Chciałem żeby ten zespół był elektryzujący, nie chciałem grać grzecznie" - tłumaczy w filmie Tymański.

W 1992 r. Miłość zajęła drugie miejsce na krakowskim festiwalu Jazz Juniors. W tym samym roku do polskich sklepów płytowych trafił debiutancki krążek grupy, zatytułowany "Miłość". Między muzykami zaczęło dochodzić do nieporozumień na tle artystycznym - Możdżer, wyszkolony klasycznie pianista, nie akceptował lekkoducha Trzaski, za nic mającego zasady teorii kompozycji. "To, co reprezentowali chłopcy z Miłości nie do końca mi odpowiadało, było zbyt awangardowe, było dosyć dużo niebezpiecznej wolności. Granie Mikołaja było dla mnie irytujące" - tłumaczy Możdżer. Trzaska ripostuje: "Ja bym chciał grać tak, żeby każda kolejna sekunda była niepewna. W ogóle nie znam przyszłości, tak jak to jest w życiu".

Trzaska bazował w swojej grze na intuicji, improwizacji nierzadko wykraczającej poza przyjęte, akademickie normy. By zadowolić pianistę, do zespołu dołączył Maciej Sikała, w pełni wykształcony muzyk. W 1993 r. Miłość wystąpiła na festiwalu Jazz Jamboree, grając przed legendą free-jazzu, amerykańskim saksofonistą Ornettem Colemanem.

Rok później trójmiejski zespół nagrał album we współpracy z amerykańskim trębaczem Lesterem Bowie, znanym z działalności w formacji Art Ensemble Of Chicago. Owocem tej pracy są dwie płyty: "For Two" (1994) i "Talkin' About Life and Death" (1999). W tym samym roku ukazał się także album "Taniec smoka".

W 1995 r. grupa nagrała płytę "Asthmatic", nawiązującą tytułem do albumu pianisty jazzowego Krzysztofa Komedy "Astigmatic". Jednak napięcia osobiste i artystyczne między członkami zespołu - a także ciężka choroba psychiczna Oltera - doprowadziły do zawieszenia działalności grupy. W 2000 r. z Miłości odszedł Trzaska, jego miejsce zajął Jerzy Mazzoll. Zespół koncertował w zmieniających się składach do 2002 r. i śmierci Oltera.

Tymański kontynuował karierę muzyczną stając na czele kolejnych zespołów, m.in. Kury, Tymon and the Transistors, Yass Out, Tymon i Trupy, NRD. Leszek Możdżer stał się jednym z najpopularniejszych w Polsce jazzmanów, zdobywając popularność dzięki albumowi "Piano" (2004) a także jazzowym aranżacjom utworów Fryderyka Chopina. Otrzymał także nagrodę Fryderyka oraz Paszport Polityki. Trzaska zaangażował się w projekty poświęcone muzyce żydowskiej, występuje m.in. z zespołami Ircha i Shofar, współpracuje m.in. z takimi muzykami jak Peter Broetzmann i Ken Vandermark. Po rozpadzie Miłości Sikała pracował nad własnym materiałem, współpracował także m.in. z Piotrem Lemańczykiem i przy solowych projektach Możdżera.

Ciekawi Cię, co w najbliższym czasie trafi na ekrany - zobacz nasze zapowiedzi kinowe!

Chcesz obejrzeć film? Nie możesz zdecydować, który wybrać? Pomożemy - poczytaj nasze recenzje!