"Wielki strach": O tych wydarzeniach do tej pory milczano

Ten krótki film to wstrząsające świadectwo wydarzeń, o których do tej pory milczano, a które miały miejsce na Podkarpaciu tuż po II wojnie światowej. Dramatyczne historie opowiadają mieszkańcy dwóch wiosek, leżących po przeciwnych stronach mrocznego lasu zwanego Dębrzyną. Był to czas, kiedy z Zachodu wracali w rodzinne strony ludzie wywiezieni w czasie wojny na przymusowe roboty. Wielu ludzi wracało wtedy z odległych krańców świata, nie spodziewając się, że blisko domu staną się ofiarą napadu ze strony grasujących na tym obszarze bandytów. Wyrzuceni z pociągu, ograbieni i na koniec zabici, powiększali oni liczbę jakoby zaginionych w czasie wojny. O tym, co się w lesie dzieje, wiedzieli mieszkańcy  pobliskich miejscowości. Nie interweniowali jednak, bo, jak sami mówią, "żyli pod strachem". Przez wszystkie te lata wśród mieszkańców wywodzących się z wiosek, z których pochodzili bandyci odpowiedzialni za opisane powyżej zbrodnie panowała (jak sami mówią) "zmowa milczenia". Rozmowa przed kamerą to nie tylko opowieść o historii, ale także próba zwalczenia dławiącego kolejne pokolenia strachu.

- Dębrzyna stała się w efekcie "skażonym krajobrazem". Określenia tego używamy za Martinem Pollackiem, który nazywa tak "krajobrazy będące miejscem masowych mordów, dokonywanych jednak w ukryciu, z dala od ludzi, często w ścisłej tajemnicy. Gdzie sprawcy po masakrze dokonywali wszelkich starań, by zatrzeć ślady"  - mówi reżyserka Pawlina Carlucci-Sforza. - Kim byli oprawcy? Kim byli pomordowani? Jak to możliwe, że ten proceder trwał przez ponad dwa lata, i że mordercy nie zostali z niego nigdy rozliczeni, a ofiary pozbawione tożsamości na zawsze pozostały anonimowe?

"Wielki strach" powstał w działającym przy Stowarzyszeniu Filmowców Polskich  Studiu Munka w ramach dofinansowanego przez PISF programu Pierwszy Dokument. Producentami filmu są Ewa Jastrzębska i Jerzy Kapuściński. Producentem wykonawczym i koproducentem jest Agresywna Banda (Alessandro Leone). Koproducentami - Rentcam, New Wave Film, Akjos Media.

Film powstał na podstawie scenariusza Pawliny Carlucci-Sforzy oraz Magdaleny Lubańskiej, która na tym terenie prowadzi badania antropologiczne. To już drugi film tego duetu i drugi, realizowany na tym terenie, zainspirowany trudną lokalną historią.

Pawlina Carlucci-Sforza ukończyła London College of Communication (University of Arts) oraz Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie. Kształciła się w  Warszawskiej Szkole Filmowej i w Accademia Albertina delle Belle Arti w Turynie. Jej film "Nie sądzić" zdobył nagrodę za Najlepszy Film Dokumentalny i nominację do nagrody w kategorii Najlepszy Film Polski na Festiwalu Grand Off (2017) oraz nominację do Nagrody im. Jana Machulskiego w kategorii Najlepsza reżyseria (2018).

60. Krakowski Festiwal Filmowy Online odbędzie się w dniach 31 maja - 7 czerwca 2020. Film "Wielki strach" bierze udział w konkursie polskim.