Retrospektywa Andrzeja Żuławskiego w Cieszynie

Andrzej Żuławski zmarł w 2016 roku. W europejskiej kinematografii zapisał się jako artysta oryginalny i kontrowersyjny. Na ekranie snuł historie o obsesyjnej miłości, rozkładzie i seksie, używając intensywnych środków wyrazu, często typowych dla horroru, filmów gore i kina gangsterskiego. W 1996 został odznaczony francuską komandorią Orderu Sztuki i Literatury. Otrzymał też Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, a w 2002 francuski krzyż kawalerski Orderu Legii Honorowej.

Studiował we Francji, gdzie potem powstało też wiele jego filmów. Po powrocie do Polski pracował z Andrzejem Wajdą i nakręcił debiut telewizyjny "Pieśń triumfującej miłości" na podstawie prozy ojca. Jego pełnometrażowym debiutem fabularnym była "Trzecia część nocy". Z powodu problemów z cenzurą wyjechał z Polski w 1975 roku. Jego pierwszy film francuski, "Najważniejsze to kochać", z Romy Schneider i Klausem Kinskim, zyskał uznanie krytyków w całej Europie. Potem pracował nad "Na srebrnym globie". W 1981 roku nakręcił "Opętanie", ponownie z gwiazdorską obsadą: Isabelle Adjani i Samem Neillem. We Francji powstały też kolejne jego filmy, między innymi "Moje noce są piękniejsze niż wasze dni" i "Wierność" z Sophie Marceau. Ostatnim filmem Żuławskiego był "Kosmos", oparty na powieści Witolda Gombrowicza.

- Zdaję sobie sprawę, że kino Andrzeja Żuławskiego nie jest i nigdy nie było propozycją dla każdego, podobnie zresztą jak kino Grzegorza Królikiewicza, Jerzego Skolimowskiego czy Lecha Majewskiego - mówi Łukasz Maciejewski, dyrektor programowy "Kina na Granicy" po stronie polskiej. - A jednak jego twórczość, doceniana również poza Polską - we Francji Żuławski ma przecież status artysty kultowego - to jeden z kamieni milowych rodzimej i europejskiej kinematografii. Nadbudowa znaczeń w kinie Żuławskiego służyła temperaturze treści. "Na srebrnym globie", "Diabeł" czy "Kosmos" to były filmy które zmuszały widza do wysiłku. Nagrodą było poczucie, że kino naprawdę jest sztuką. Może szokować, hipnotyzować, burzyć spokój.

Obecność w Cieszynie zapowiedzieli twórcy związani z Andrzejem Żuławskim. Autorem muzyki do większości filmów reżysera jest Andrzej Korzyński, który skomponował utwory między innymi do "Diabła", "Kosmosu", "Na srebrnym globie", "Pavoncella", "Pieśni triumfującej miłości", "Trzeciej część nocy" i "Wierności".  Zdjęcia do jego filmów tworzył Andrzej J. Jaroszewicz, pracujący z Żuławskim między innymi przy "Szamance", "Borysie Godunovie", "Opętaniu", a także pokazywanych w Cieszynie "Błękitnej nucie", "Diable" i "Na srebrnym globie".

23. Przegląd Filmowy Kino na Granicy odbędzie się w dniach 30 lipca - 4 sierpnia 2021 roku w Cieszynie i Czeskim Cieszynie.