"Operacja Argo": Iran, sci-fi oraz CIA

Iran, rok 1979, trwa rewolucja. W styczniu z kraju uciekł znienawidzony przez ludzi szach, a trzy miesiące później proklamowano Islamską republikę Iranu, której jedynym przywódcą miał niebawem zostać ajatollah Chomeini - zdeklarowany przeciwnik Ameryki i amerykańskiej polityki. Zmiany w kraju oraz fakt, że schronienia wygnanemu z Iranu szachowi udzielił rząd USA, doprowadziły do ochłodzenia stosunków pomiędzy oboma krajami.

4 listopada 1979 roku rewolucjoniści dokonują szturmu na amerykańską ambasadę w Teheranie biorąc 52 zakładników i zajmując budynek. Szóstce Amerykanów udaje się jednak uciec. Schronienia udziela im ambasador Kanady (Victor Garber), który godzi się ukryć ich we własnym domu.

Szefowie CIA wiedzą jednak, że to jest jedynie czasowe rozwiązanie. W przypadku odnalezienia Amerykanów czeka ich śmierć, a czas działa na ich niekorzyść. Rozpoczynają się gorączkowe poszukiwania sposobu wywiezienia dyplomatów z ogarniętego rewolucją Iranu.

O pomoc zostaje poproszony Tony Mendez (Ben Affleck), specjalista od ewakuacji z terytorium wroga, który proponuje by uwięzionych Amerykanów wywieźć z kraju jako... członków kanadyjskiej ekipy filmowej szukającej w Iranie plenerów do filmu sci-fi - pt. "Argo". Plan jest tak nieprawdopodobny, że mógłby się wydarzyć tylko w filmie.

"Operacja Argo" powstała na podstawie scenariusza Chrisa Terrio napisanego w oparciu o książkę Antonio Mendeza "Master of Disguise" oraz artykułu Joshuy Bearmana pt. "The Great Escape", opublikowanym na łamach magazynu "Wired".

W ekipie filmu znaleźli się m.in. nominowany do Oscara operator Rodrigo Prieto ("Tajemnica Brokeback Mountain"), nominowany do Oscara montażysta William Goldenberg (" Informator") oraz nominowana do Oscara projektantka kostiumów Jacqueline West ("The Social Network").

Przeczytaj recenzję filmu "Operacja Argo" na stronach INTERIA.PL

- Operacja CIA opisana w filmie jest nieznanym dotąd szerszemu gronu sukcesem odniesionym w niezwykle trudnych czasach. Do niedawna wszyscy byli przekonani, że pracownicy ambasady swoje życie zawdzięczają pomocy Kanadyjczyków, kiedy w rzeczywistości za ich ratunek w dużej mierze odpowiedzialne było CIA - mówi Joshua Bearman.

- Ta historia brzmi absurdalnie i niewiarygodnie. Ale fakt, że wydarzyła się naprawdę, czyni ją jeszcze bardziej fascynującą - dodaje Ben Affleck.

Pierwszą osobą, która w historii Tony'ego Mendeza dojrzała materiał na film był nominowany kilkakrotnie do Oscara producent i scenarzysta Grant Heslov.

- Doskonale pamiętałem wydarzenia jakie miały miejsce w Iranie na przełomie lat 70. i 80., ale nie miałem pojęcia o roli jaką w uwolnieniu dyplomatów odegrało CIA. Historia Mendeza była dla mnie nie tylko fascynująca, ale też na swój sposób "cool". Od razu wiedziałem, że chcę zrobić film na jej podstawie - mówi Heslov.

Przygotowując się do napisania scenariusza Chris Terrio kilkakrotnie spotkał się z Tonym Mendezem, który od 1990 roku wiedzie życie spokojnego emeryta. Dzięki rozmowom z nim jeszcze lepiej poznał zarówno historię operacji jak i rodzinnego życia agenta, co okazało się bardzo pomocne przy pracy nad tekstem. - Mimo, iż "Operacja Argo" opowiada o akcji wywiadowczej w rzeczywistości jest historią o ludziach, którzy robią wszystko by pokonać piętrzące się przed nimi przeszkody i przeciwności losu - wyjaśnia Terrio.

Scenariusz bardzo spodobał się zarówno producentom jak i reżyserowi. - To był jeden z najlepszych scenariuszy jakie przeczytałem w życiu. Zawsze szukam w tekstach dobrej historii, a od lektury "Operacji Argo" nie mogłem się oderwać - wspomina Ben Affleck.

Zdjęcia do "Operacji Argo" rozpoczęły się w sierpniu 2011 roku. Aby historię Tony'ego Mendeza przedstawić jak najbardziej wiarygodnie, w filmie wykorzystano wiele materiałów archiwalnych, a operator Rodrigo Prieto w swojej pracy inspirował się hollywoodzkimi produkcjami z lat 70. i 80. Zdjęcia do "Operacji Argo" w większości powstały w Los Angeles. Ponadto ekipa pracowała w zamieszkałym w dużej części przez dyplomatów i pracowników administracji państwowej mieście McLean w stanie Virginia, stolicy kraju Waszyngtonie oraz w Stambule.

- Moim głównym celem było zrobienie filmu, w którym wszystko jest na swoim miejscu i który byłby również niezwykle wiarygodny. Dlatego też ogromną wagę przywiązywaliśmy nawet do detali takich jak ubrania czy fryzury. Wszystkie te elementy musiały do siebie pasować, tak aby widz nawet przez chwilę nie zobaczył fałszu - tłumaczy Ben Affleck.

Na ekrany amerykańskich kin film "Operacja Argo" wszedł 12 października 2012 roku w pierwszy weekend wyświetlania odnotowując przychody w wysokości prawie 20 milionów dolarów. Obraz został entuzjastycznie przyjęty przez krytyków. Opiniotwórczy dziennik "The New York Times" nazwał "Operację Argo" jednym z najlepszych filmów roku. Podobnego zdania był Roger Ebert - najbardziej wpływowy amerykański krytyk filmowy.

Opinie krytyków znalazły potwierdzenie w deszczu nagród, które spłynęły na "Operację Argo". Film otrzymał aż trzy Oscary w kategoriach: film roku, scenariusz adaptowany i montaż.

Produkcja zdobyła także dwa Złote Globy - dla najlepszego filmu dramatycznego i dla najlepszego reżysera (Ben Affleck), trzy nagrody BAFTA - za najlepszy film, reżyserię i montaż.

- Nie musisz nic wiedzieć na temat Środkowego Wschodu albo ówczesnej polityki, żeby wciągnąć się w "Operację Argo". Ten film to trzymająca w napięciu opowieść o akcji uwalniania zakładników z niebezpiecznego miejsca, a fakt, że powstał na podstawie autentycznych wydarzeń czyni go jeszcze bardziej interesującym - mówi scenarzysta Chris Terrio.

- Ten film trzyma w napięciu, miejscami przeraża, ale jest też dowcipny i mam nadzieję, że dostarczy widzom niezapomnianej rozrywki - dodaje Ben Affleck.

Na płytach DVD i Blu-ray, oprócz filmu, pojawi się szereg materiałów dodatkowych. Wśród nich: "Ocaleni z Tehranu: byliśmy tam" - prezydent Jimmy Carter, Tony Mendez i prawdziwi uczestnicy wydarzeń opowiadają o swoich przeżyciach; "Argo: Absolutnie autentyczny" - Ben Affleck wyjaśnia jak odtworzył świat z czasów rewolucji 1979 r.; "Argo: powiązania CIA z Hollywood" - były agent CIA, Tony Mendez i reżyser Ben Affleck ujawniają sekrety powstawania fałszywego filmu, w który uwierzyło całe Hollywood; "Ucieczka z Iranu w wydaniu Hollywoodzkim", który przybliży działania kanadyjskiego rządu, który podjął się ryzykownej misji ochrony swoich najbliższych sąsiadów.

Na dysku znajdziemy również pełnometrażowy komentarz z udziałem reżysera Bena Afflecka i scenarzysty Chrisa Terrio.