Kino tajwańskie na Pięciu Smakach

Na Tajwanie historia kina splata się z burzliwymi losami kraju, który w roku narodzin wynalazku braci Lumiere stał się kolonią japońską. Oscylując w strefie wpływów Chin kontynentalnych, Japonii i Ameryki, od lat 80. mieszkańcy wyspy próbują zdefiniować własną tożsamość kulturową. Na srebrnym ekranie opisali ją reżyserzy zaliczani w poczet tajwańskiej Nowej Fali, pierwszej próby stworzenia na Formozie kina artystycznego. Próby udanej, choć krótkotrwałej, obejmującej lata 1982-87.

Do głosu doszli wtedy młodzi twórcy, m.in. Edward Yang, Hou Hsiao-hsien, Yi Chang, Tao Te-chen, Ko I-chen, Chang Yi, Chen Kun-hou, którzy w filmach nowelowych zarysowali kształt nowego kina tajwańskiego, opartego na współczesnych historiach zwykłych ludzi opowiedzianych długimi, statycznymi ujęciami. W filmach tych po raz pierwszy w tajwańskiej kinematografii twórcy zaczęli ukazywać skomplikowane kwestie dotyczące tożsamości kulturowej i politycznej wyspy, w tym relacje z Chinami kontynentalnymi.

Retrospektywę otwiera najważniejszy z jego filmów: "Miasto smutku" z 1989 roku. Jest to saga rodzinna pokazana na tle burzliwej historii Tajwanu lat 40. XX w. Kończy się okres japońskiej okupacji wyspy, a rządy przejmują wojska nacjonalistycznego Kuomintangu. Pokaz "Miasta smutku" odbędzie się kinie Muranów, w czwartek 20 października o godzinie 18:00. Wstęp na film jest bezpłatny - wejściówki do odebrania od 17.10. w kasie kina).

Pokazany zostanie również najnowszy film Hou Hsiao-hsiena z roku 2000 "Millenium Mambo" ("Qian xi man po"). Bohaterka "Millenium Mambo", młoda i piękna Vicky (w tej roli azjatycka gwiazda Shu Qi), z perspektywy roku 2011 wspomina okres dekadę wcześniejszy, kiedy porzuciła szkołę by zamieszkać z zaborczym chłopakiem. "Millennium Mambo" pokazane zostanie w KINO.LAB, poniedziałek 24 października o godzinie 18:00.

Lustrzane odbicie "Millenium Mambo" stanowi wcześniejszy film Hou "Kwiaty Szanghaju" ("Hai shang hua") z roku 1998, osadzony w Chinach kontynentalnych pod koniec XIX wieku. Film ten jest adaptacją powieści chińskiego pisarza Hana Bangquinga, w której reżysera zafascynowała atmosfera "kwietnych domów" - domów publicznych istniejących w kwartałach Szanghaju znajdujących się pod wpływem zachodnim, niejako poza nawiasem konfucjańskiego społeczeństwa. "Kwiaty Szanghaju" w kinie Muranów 22 października o godzinie 15:30.

Artystyczne podsumowanie dorobku Hou stanowi jego film z 2005 roku "Trzy miłości" ("Zui hao de shi guang"), nowelowy obraz złożony z trzech historii o miłości na przestrzeni stu lat. Wszystkie trzy fabuły ukazują historie młodych kochanków (granych przez tę samą parę aktorów: Shu Qi i Changa Chena) uwikłanych w otaczającą rzeczywistość, która staje na drodze ich uczuciu.

"Trzy miłości" zostaną pokazane w KINO.LAB, w niedzielę 23 października o godzinie 21:00.

"Café Lumiere" ("K?h? Jik?") z 2004 roku to filmowy hołd złożony Yasujiro Ozu. Jest to portret młodej pisarki Yoko, poszukującej w Tokio kawiarni, w której bywał tajwański kompozytor Jiang Wen-ye. "Café Lumiere" zostanie pokazany w KINO.LAB, w niedzielę 23 października o godzinie 17:00.

Podsumowaniem retrospektywy filmów Hou Hsiao-hsiena będzie pokaz francusko-tajwańskiego filmu "Hou Hsiao-hsien: portret" ("HHH - Un portrait de Hou Hsiao-Hsien") z 1997 roku. Dokument Oliviera Assayasa jest zapisem rozmów z Hou Hsia-hsienem, jakie dokumentalista odbył w czasie podróży na Tajwan w połowie lat 90. Pokaz odbędzie się w KINO.LAB, w niedzielę 23 października o godzinie 15:00.

Hou Hsiao-hsien pozdrawia Pięć Smaków:

Oprócz filmów Hou Hsiao-hsiena pokazane zostaną także inne obrazy tajwańskiej Nowej Fali.

"Która tam jest godzina?" w reżyserii Tsai Ming-lianga. Film ten, będący hołdem dla mistrzów francuskiego kina - Francois Truffauta, Roberta Bressona i Jacques'a Tatiego, wybrali za pomocą głosowania fani FF Pięć Smaków na portalu facebook. Na festiwalu w niedzielę 23 października o godzinie 19:00 w KINO.LAB.

Film "Jedz i pij, mężczyzno i kobieto" to z kolei obraz znanego już polskiej publiczności Anga Lee. Opowiada on historię szefa kuchni największej chińskiej restauracji w Tajpej, który mieszka na przedmieściach z trzema córkami. O tradycyjnych wartościach, sztuce kulinarnej i rodzinie. Pokazy filmu, niewyświetlanego wcześniej w Polsce, w piątek 21 października w KINO.LAB o godzinie 18:00, oraz w kinie Muranów we wtorek 25 października, również o 18:00.

"Terroryści" z 1986 roku to film Edwarda Yanga, znanego w Polsce jako twórca "I raz i dwa" - jedynego filmu z Tajwanu, który trafił do dystrybucji w Polsce, odnosząc przy tym duży sukces. "Terroryści" to obraz zawieszony pomiędzy fikcją a rzeczywistością, sztandarowy przykład tajwańskiej Nowej Fali: zderzenie losów bohaterów mieszkających w różnych częściach Tajpej. Film pokazany zostanie w KINO.LAB w piątek 21 października o godzinie 20:30. Będzie to jego polska premiera.

Kolejną odsłoną kinematografii tajwańskiej jest dział Nowe kino Tajwanu, w którym zaprezentowane zostaną cztery filmy zrealizowane w ciągu ostatnich dwóch lat.

"7 dni odchodzenia" Liu Zi-jie i Yulin Wang to czarna komedia ukazująca siedem dni taoistycznych obrzędów pogrzebowych. Polska premiera filmu we wtorek 25 października o godzinie 20:30 w KINO.LAB.

"No puedo vivir sin ti" w reżyserii Leona Dai to czarno-biała, pięknie sfilmowana historia oparta na faktach. Samotny ojciec musi zmierzyć się z bezlitosną biurokracją gdy próbuje zapisać córkę do szkoły. Pokazy premierowe w kinie Muranów w sobotę 22 października o 18:00 i w poniedziałek 24 października, także o 18:00. Dodatkowo po sobotnim seansie odbędzie się spotkanie z twórcą.

Otwierający tegoroczny festiwal film "Taipei Exchanges" Hsiao Ya-chuana to kolejna polska premiera. Opowiada historię Doris i Josie, które otwierają w Tajpej kawiarnię. Wkrótce stanie się ona miejscem wymiany - opowieści, usług, przedmiotów, ale też aspiracji i marzeń. Po pokazie otwierającym film zostanie wyświetlony także w czwartek 20 października o godzinie 21:00 w kinie Muranów.

Hsiao Ya-chuan zapowiada swój film na Pięciu Smakach:

"Wędrówka dusz" w reżyserii Chen Wen-pina to ostatni już przykład tajwańskiego kina ostatnich lat i kolejna polska premiera w programie. Opowiada historię ludu Atayal w kontekście współczesnej zinstytucjonalizowanej dyskryminacji aborygenów na Tajwanie. Pokaz filmu i spotkanie z reżyserem odbędzie się w klubie Południk Zero w niedzielę 23 października o godzinie 19:00. Wstęp bezpłatny.

- - - - - - -

5 Festiwal Filmowy Pięć Smaków odbędzie się w dniach 20-25 października w Warszawie w kinie Muranów i KINO.LABie. W listopadzie replika festiwalu trafi do Krakowa i Poznania. Pięć Smaków to jedyny w Polsce przegląd szeroko prezentujący kinematografię azjatycką.

Organizatorem festiwalu jest Fundacja Sztuki Arteria.