"Karski i władcy ludzkości": Dokument z elementami animacji

Zdaniem reżysera, jego 72-minutowy film różni się od innych dokumentów; zawiera bowiem elementy wzbogacającej opowieść animacji. - Długo zmagałem się z koncepcją jak przekazać historię, która miała miejsce ponad 70 lat temu, a główny bohater nie żyje. Nie chciałem inscenizować scen historycznych z aktorami, bo wiem z doświadczenia, że bardzo rzadko się to udaje. Dopiero kiedy w 2009 roku obejrzałem film "Walc z Bashirem" z animacją Yoni Goodmana, stwierdziłem, że to jest najlepszy sposób - wyjaśnił Gruenberg.

Ostatecznie autorem animacji do "Karski i władcy ludzkości" został Tomek Niedźwiedź z firmy Badi Badi. Przy użyciu animacji powstały sceny historyczne, np. kiedy Jan Karski przedostaje się do getta warszawskiego, pokazany jest w rozmowie z przedstawicielami organizacji żydowskiej i słychać głos z jego wywiadów i rozmów, które są w filmie. - Ożywione rysunki rekonstruują to, o czym Karski mówił, o czym opowiadał. Przejście między animacją, a materiałami archiwalnymi i wywiadami tworzy natomiast nową rzeczywistość filmową - podkreślił reżyser.

Wyjaśniając tytuł podkreślił, że odzwierciedla on to, co Karski mówił - szczególnie po spotkaniu z amerykańskim prezydentem Franklinem D. Rooseveltem i brytyjskim szefem dyplomacji Anthony Edenem. - Ten 25-letni wówczas chłopak nazywa przywódców decydujących o losach świata "władcami ludzkości" i cytujemy to w filmie - przypomniał filmowiec.

- Wbrew temu co mówił Karski, to co przekazywał wielkim tego świata, było w istocie bardzo ważne. Dokonał zmian w ich umysłach, co zdaniem historyków uratowało życie wielu ludziom. Jest to jakby puenta filmu. Niestety, także dzisiaj dokonuje się masowych mordów na tle religijnym czy rasowym, a świat się temu obojętnie przygląda i najwyraźniej brakuje takiego Karskiego - ocenił realizator.

Prace badawcze nad filmem Gruenberg prowadził głównie w Hoover Institution, w kalifornijskim Stanford University. Korzystał m.in. z archiwów zawartych w filmach Claude Lanzmanna "Shoah" i "Raport Karskiego". Inne pochodzą z "Messenger from Poland" Martina Smitha oraz z nieużytych nigdy w kinie wywiadów E. Thomasa Wooda, współautora książki "Karski - opowieść o emisariuszu". Są też archiwalne sceny z getta warszawskiego oraz rozmowy z ludźmi, którzy znali Karskiego, jak Zbigniew Brzeziński, Władysław Bartoszewski oraz uczniowie kuriera z Warszawy.

Mieszkający w Nowym Jorku Gruenberg jest laureatem nagrody Emmy za dokument "Szkolna modlitwa". Obecnie, swym najnowszym dokonaniem produkcji polsko-amerykańskiej pragnie dotrzeć zwłaszcza do tych wszystkich, którzy o emisariuszu Polskiego Państwa Podziemnego nigdy nie słyszeli. Do widowni nie tylko polskiej, ale zagranicznej. Jak mówił reżyser, młodzi ludzie poszukują sensu życia i wzorców moralnych. Jego film pokazuje zaś, że warto czasami zadawać banalne pytania, czy jako jednostka może zmieniać świat i on sam też chce to poprzez kino robić.

"Karski i władcy ludzkości" pokazany zostanie 23 kwietnia w Muzeum Historii Żydów Polskich. Następnego dnia, w 101. rocznicę urodzin Jana Karskiego, będzie miał premierę w 15 kinach w różnych miastach.

Jak zaznaczył Gruenberg, patronat nad filmem sprawuje Ministerstwo Edukacji Narodowej. Informację o dokumencie ma przesłać do sześciu tysięcy szkół z wezwaniem do nauczycieli, by zapoznali z filmem uczniów.

Reżyser opracowuje teraz strategię nad dystrybucją filmu w USA. Ponieważ rozważa się też zgłoszenie go do Oscara, współproducent Telewizja Polska wstrzymała się z emisją, by dać szansę konkurowania dokumentowi w rywalizacji o prestiżową nagrodę.

Ciekawi Cię, co w najbliższym czasie trafi na ekrany - zobacz nasze zapowiedzi kinowe!

Chcesz obejrzeć film? Nie możesz zdecydować, który wybrać? Pomożemy - poczytaj nasze recenzje!