"Igrzyska śmierci" znów w kinach: Kosogłos żyje

W "Kosogłosie" Katniss Everdeen (Jennifer Lawrence) trafia do Dystryktu 13, po tym jak raz na zawsze położyła kres Głodowym Igrzyskom. Wbrew kłamliwej propagandzie, rebelianci przetrwali zemstę Kapitolu. Pod przewodnictwem Prezydent Coin (Julianne Moore), przygotowują się do rozprawy z dyktatorską władzą. Katniss, mimo początkowych wahań, zgadza się wziąć udział w walce. Czy odnajdzie się w roli przywódczyni? Czy stanie się Kosogłosem, symbolem nadziei i oporu przeciw tyranii Prezydenta Snowa?

Znana już wcześniej i popularna pisarka Suzanne Collins (ur. 1962) odniosła wielki sukces w 2008 roku, publikując powieść "Igrzyska śmierci" ("The Hunger Games"). Po raz kolejny okazała się biegła w konstruowaniu zaskakujących fabuł, harmonijnie łączących refleksję z wartką akcją i wątkami lirycznymi.

Collins swą pisarską karierę rozpoczęła w 1991 roku jako scenarzystka telewizyjnych programów dla dzieci, m.in. w kanale "Nickelodeon". Zanim stworzyła swój największy książkowy przebój, czyli właśnie "Igrzyska śmierci" (kolejne części ukazały się w latach 2009 i 2010), pisała opowiadania dla najmłodszych. Opublikowała popularny, pięcioczęściowy cykl baśniowy inspirowany "Alicją w krainie czarów" - "Underland Chronicles" (2003-2007), o podziemnym świecie i chłopcu, który odkrywa nieznane nikomu obszary. Zarówno ten cykl, jak i "Igrzyska śmierci" przez wiele tygodni utrzymywały się na liście bestsellerów "The New York Times", zyskując doskonałe recenzje i entuzjazm coraz liczniejszych fanów.

Trylogia miała ambicje (według wielu komentatorów, modelowo wręcz spełnione) połączenia futurystycznego thrillera z opowieścią o dojrzewaniu oraz wątkami politycznymi. Stanowiła ostrzeżenie przed tyranią, wykorzystującą do umocnienia władzy telewizyjne krwawe widowisko. Collins tłumaczyła, że jednym ze źródeł jej inspiracji była grecka mitologia, zwłaszcza mit o Tezeuszu i jego walce z Minotaurem. Drugie źródło to współczesne media, szczególnie telewizja, która krwawe konflikty wojenne przekształca w rodzaj umownego, acz gwałtownego i często szokującego widowiska.

Powieścią zachwycił się sam Stephen King, nazywając Katniss "Annie Oakley z łukiem"; z wielkim entuzjazmem o twórczości Collins wypowiadała się też autorka sagi "Zmierzch" Stephanie Meyer, która w swoim blogu napisała, że wprost nie mogła oderwać się od lektury. W recenzji w "The Atlantic Monthly" nazwano Katniss "najważniejszą kobiecą postacią w ostatnim okresie rozwoju popkultury", a na łamach "The New York Times" określono ją jako bohaterkę o niezwykle, jak na literaturę popularną, złożonej osobowości.

Rozgłos powieści rósł lawinowo - gdy rozpoczynano pracę nad filmem, na świecie sprzedano 8 milionów egzemplarzy; w trakcie realizacji liczba ta wzrosła do 12 milionów, by w końcu przekroczyć 26 milionów. Na liście bestsellerów "New York Timesa" książka spędziła aż 180 tygodni. Ukrytym i głównym jej tematem jest poszukiwanie przez bohaterkę tożsamości oraz jej uczuciowe i moralne wybory w bezwzględnym świecie.

Hollywood nie mogło pozostać obojętne wobec sukcesu cyklu. Wytwórnia Lionsgate przygotowała wielkie widowisko, którego koszt wyniósł około 80 milionów dolarów, a które przyniosło prawie 700 milionów wpływów. Producentka Nina Jacobson nabyła prawa do ekranizacji bestsellera w 2009 roku. Joe Drake i Alli Shearmur z Lionsgate szybko podzielili jej entuzjazm dla tego materiału. Jacobson uważała, że mają w ręku prawdziwy skarb, a opinie na temat wysokiego literackiego poziomu powieści i jej filmowego potencjału nie są przesadzone. Wszyscy troje zdawali sobie sprawę, że wielka popularność powieściowego cyklu nakłada na nich ogromną odpowiedzialność - nie można było rozczarować fanów, jednocześnie jednak film musiał rządzić się własnymi prawami.

Najważniejsze było celne nakreślenie postaci Katniss. To postać pełnej siły, a jednocześnie skomplikowanej wewnętrznie młodej dziewczyny, która przeżywa niepokoje związane z dojrzewaniem - by tak rzec - w ekstremalnych warunkach. Zaczęto kompletować zespół, który rozpoczął pracę nad adaptacją. Zdecydowano, że idealnym reżyserem będzie Gary Ross (który zabłysnął m.in. filmem "Miasteczko Pleasantville").

Adaptacja filmowa pierwszej części trylogii okazała się wielkim komercyjnym i prestiżowym sukcesem, a grającą rolę Katniss Everdeen Jennifer Lawrence uznano za rewelację. Druga część (w reżyserii Francisa Lawrence'a) także odniosła sukces kasowy - film zarobił ponad 865,5 miliona dolarów na całym świecie i był największym hitem w historii wytwórni Lionsgate. Zajął piątą pozycję w światowym box-office'ie. Krytyka też była łaskawa, zwracając uwagę na wielką staranność i rozmach realizacji.

Część trzecią i czwartą również wyreżyserował Lawrence. "Kosogłos. Część I" kosztował aż 250 milionów dolarów; kręcono od 23 września 2013 roku do 20 czerwca tego roku. Zdjęcia zrealizowano w Atlancie, Paryżu i jego okolicach oraz w Berlinie, między innymi na lotnisku Tempelhof, gdzie powstała ważna część zdjęć batalistycznych.

W trzeciej części cyklu Katniss Everdeen musi stanąć do bezpośredniej walki z Kapitolem. Igrzyska zostają zakończone, zapewne na dobre, ale wcale nie oznacza to kapitulacji Snowa i jego popleczników. Są nadal bardzo potężni i zamierzają opanować sytuację. Jeśli Katniss chce ocalić Peetę, musi objąć kierownictwo rebelii. Znajduje się w nowym, nieznanym jej otoczeniu - podziemnym świecie, o którym nie miała pojęcia, że istnieje: mrocznym labiryncie rzekomo unicestwionego Dystryktu 13. Musi też stawić czoło okrutnej prawdzie: Dystrykt 12. został obrócony w gruzy, a Peetę pojmano i poddano, z woli Kapitolu, praniu mózgu. Bohaterka w pełni poznaje rozmiary i mechanizmy buntu przeciw totalitarnej władzy Snowa.

- Na początku opowieści Katniss jest jak obcy w nieznanym sobie kraju. Szybko uświadamia sobie, że nie może nie zrobić nic, tym bardziej, że ma do czynienia ze zdradą i oszustwem na wielką skalę, a ludzie, których kocha, znajdują się w śmiertelnym niebezpieczeństwie. Uczyni wszystko, by ich chronić. W porównaniu do poprzednich odsłon naszej opowieści, sytuacja się zmienia. Co prawda, igrzyska się już nie odbywają, ale przemoc rozlewa się szeroko - mówił Francis Lawrence.

A Jennifer Lawrence nie kryła zadowolenia, że jej bohaterka ewoluuje: - Katniss ciągle jest kimś, kogo do heroizmu przymuszają okoliczności. Waha się, czy zostać przywódczynią. W pierwszym filmie myślała głównie o ocaleniu rodziny, w drugim - przyjaciół i siebie. Teraz widzi, że jej wpływ jest o wiele większy. Musi dokonać wyboru: czy stanąć na czele walki, którą uważa za słuszną, czy też wycofać się w prywatność?

Wybór nie jest łatwy, Katniss musi niejako stworzyć siebie na nowo, zapomnieć w dużej mierze o tym, kim była. Dystrykt 13. to obcy, podziemny świat, tu nie ma przestrzeni, tu nie da się polować. Jak wiele osób po traumatycznych przejściach, czuje się pusta, wypalona, pozbawiona emocji. Chociaż - moim zdaniem - jej osobowość pomimo wszystko pozostaje niezmieniona.

Gdy Katniss decyduje się publicznie pełnić rolę Kosogłosa - symbolu buntu przeciw władzy, prezydent Coin wychodzi z propozycją, by dziewczyna wystąpiła w serii propagandowych filmów wideo, które mają umacniać ducha rebeliantów. Reżyser wyjaśniał: - W tym momencie Katniss ma wrażenie, że jest pionkiem, jakby Kosogłos stał się symbolem, z którym nie czuje szczególnego związku. Idea propagandy jest prosta: połączyć ludzi, skłonić ich do wspólnego działania. Katniss przekonuje się do niej dopiero, gdy widzi cierpienia ludzi w Dystrykcie 8. Jej walka nabiera osobistego charakteru.

Jennifer Lawrence niezwykle ucieszył i podekscytował fakt, że rolę prezydent Coin zagra Julianne Moore. Tak o tym mówiła: - Gdy usłyszałam, że zgodziła się wystąpić jako Coin, nie posiadałam się z radości. Jestem zdania, że Julianne jest jedną z najwybitniejszych aktorek filmowych, nie tylko współczesnych, ale po prostu wszech czasów, jest po prostu absolutnie fenomenalna. Zresztą prywatnie robi równie silne wrażenie. Jest niezwykle przywiązana do rodziny i ma niepowtarzalne poczucie humoru.

Relacja pomiędzy Katniss a Coin jest skomplikowana. Moja bohaterka nie do końca jej ufa. A Coin z kolei nie jest zbytnio przekonana, czy Katniss będzie zdolna zostać przywódcą, skoro wciąż przeżywa to, co ją do tej pory spotkało. Z drugiej strony, ma też wątpliwości, czy działania Katniss da się skutecznie kontrolować.

Kolejną ważną postacią, z którą Katniss łączy wielopłaszczyznowy i niełatwy związek, jest Gale, jej dawny przyjaciel, mocno wiążący ją z przeszłością. Lawrence mówiła: - Mają wspólną bogatą historię. Gdy Katniss zgłosiła się do udziału w igrzyskach, był jedyną osobą, która w pełni ją rozumiała. Ale podczas igrzysk Katniss i Peetę Mellarka połączyły przeżycia, których nikt, także Gale, nie mógł w pełni pojąć.

Reżyser podkreślał, że cykl pozwala coraz bardziej wzbogacać postać Katniss: - To wspaniałe móc opisywać ewolucję postaci, jej emocjonalne przemiany i wahania. Katniss została wielokrotnie zraniona, dlatego nie jest jej łatwo podjąć decyzję, czy ma zaufać ludziom z Dystryktu 13. i ponieść odpowiedzialność, wspierając ich rebelię. Jen bezbłędnie wychwyciła i oddała wszelkie niuanse zachowania swej bohaterki.

W części, która trafia właśnie na ekrany, po raz pierwszy poznajemy podziemny świat Dystryktu 13., gdzie rebelianci szykują się do rozprawy z reżimem Snowa. Jest to świat głęboko ukryty, będący klaustrofobicznym rewersem świata pełnego błyskotek, blichtru i podejrzanego przepychu, jakim emanuje Kapitol.

Przeczytaj naszą recenzję filmu "Igrzyska śmierci: Kosogłos. Część 1"!

Tak opowiadał o tym reżyser: - Odkrywamy, że w Dystrykcie 13., który został zbombardowany i oficjalnie unicestwiony 75 lat temu, trwa ukryte życie. Głęboko pod ziemią powstała specyficzna cywilizacja, bardzo silnie zmilitaryzowana. Ludzie są szkoleni od dzieciństwa do przyszłej walki. Trwa oczekiwanie na bunt, by obalić władzę Kapitolu. Kapitol ukrywał i zarazem tolerował istnienie Dystryktu 13. Gdy zbliża się starcie, dochodzi do wielkiej wojny propagandowej.

Producent Jon Kilik obiecywał: - Widzowie zobaczą zupełnie co innego niż do tej pory. Mamy do czynienia ze starciem dwóch całkowicie odmiennych cywilizacji. Widzieliśmy dżunglę i niezwykłe areny widowiskowych walk; teraz Lawrence i scenograf Phil Messina musieli stworzyć zupełnie inny świat.

Katniss niezbyt podoba się Dystrykt 13., ale decyduje się go wesprzeć. - Jest prostą dziewczyną, ale wie doskonale, co dobre, a co złe. Na takiego ludowego bohatera ludzie czekali - wyjaśniał reżyser. - Katniss ma nadzieję na pokonanie Kapitolu i zjednoczenie dystryktów.

Ciekawi Cię, co w najbliższym czasie trafi na ekrany - zobacz nasze zapowiedzi kinowe!

Chcesz obejrzeć film? Nie możesz zdecydować, który wybrać? Pomożemy - poczytaj nasze recenzje!