Anna Prucnal i "Przekładaniec" Andrzeja Wajdy: To już 55 lat
Aktorka i piosenkarka Anna Prucnal od ponad czterdziestu lat mieszka w Paryżu. Zanim zmuszono ją do emigracji i odebrano polski paszport, zagrała tylko kilka ról w polskich filmach, między innymi w "Przekładańcu", dość nietypowym filmie Andrzeja Wajdy. 17 marca 2023 roku mija 55 lat od premiery tej produkcji. Co robi teraz polska gwiazda?
To nietypowa i dość zaskakująca pozycja w filmografii Andrzeja Wajdy. Film "Przekładaniec" powstał pod koniec lat 60. XX wieku (premiera odbyła się 17 marca 1968 roku) i opowiada o transplantacji, a jego akcja rozgrywa się w przyszłości, u progu XXI wieku. Scenariusz napisał wybitny polski pisarz, specjalista od utworów fantastycznonaukowych, Stanisław Lem. W rolach głównych wystąpiły ówczesne gwiazdy: Bogumił Kobiela, Jerzy Zelnik, Ryszard Filipski oraz 28-letnia Anna Prucnal, która zaczynała swoją karierę.
Mamy 2000 rok. Rajdowi kierowcy, bracia Richard i Thomas Fox, biorą udział w wyścigu i ulegają groźnemu wypadkowi. Z poważnymi obrażeniami trafiają do kliniki prowadzonej przez lekarza, specjalizującego się w przeszczepach ludzkich organów (Jerzy Zelnik). Thomasa (Ryszard Filipski) nie udaje się uratować, ale jego narządy zostają przeszczepione innym osobom, w tym także Richardowi (Bogumił Kobiela). Gdy żona zmarłego (Anna Prucnal) próbuje uzyskać odszkodowanie od towarzystwa ubezpieczeniowego, wybucha skandal. Firma redukuje wypłatę odszkodowania do 30%, uzasadniając decyzję faktem, że 70% narządów Thomasa funkcjonuje w ciałach innych ludzi.
Podczas kolejnego rajdu znowu dochodzi do wypadku. Ginie osiem osób, wśród nich żona Thomasa. Richardowi udaje się przeżyć, dzięki interwencji genialnego chirurga. Mężczyzna ma już w sobie coraz więcej obcych narządów. Pewnego dnia do adwokata przychodzi Fox, który ma już tylko własną głowę, nawet tułów pochodzi od innej osoby.
Filmowa groteska Andrzeja Wajdy wzbudziła sporo emocji. "Przekładaniec" zszokował polskich widzów, którzy nie spodziewali się takiej tematyki u twórcy "Kanału" i "Popiołu i diamentu". Tytuł zdobył uznanie krytyki, a potwierdzeniem sukcesu były liczne prestiżowe nagrody i wyróżnienia, m.in. Komitetu ds Radia i Telewizji oraz Medal Specjalny na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Fantastycznych w Sitges w Hiszpanii w 1970 roku.
Chwalono również aktorów, a Annie Prucnal wróżono wielką karierę. Co zatem poszło "nie tak"?
Po studiach muzycznych w Warszawie (fortepian i śpiew) Anna Prucnal trafiła do Studenckiego Teatru Satyryków (STS). Na ekranie debiutowała w krótkometrażowym filmie "Pierwsza balowa sukienka" Włodzimierza Borowika (1960), wkrótce potem wystąpiła w filmie "Słońce i cień" Rangela Wulczanowa (1961). Prawdziwą popularność w Polsce zdobyła jako tytułowa "Smarkula" w filmie Leonarda Buczkowskiego (1962). Potem zagrała w kilku niemieckich produkcja, następnie trafiła na plan "Przekładańca" (1968) Wajdy.
W 1974 roku Prucnal zagrała w skandalizującym, kanadyjsko-francuskim filmie "Sweet Movie". Wcielała się w nim w ikonę Rewolucji, dowodzącą statkiem ozdobionym ogromną głową Karola Marksa. W filmie była mowa o Katyniu jako zbrodni stalinowskiej. Prucnal, która przebywała wówczas we Francji, została wezwana do ambasady polskiej i odebrano jej polski paszport. W kraju zakazano o niej pisać. Jak mówiła, "została zabroniona".
Przez wiele lat nie grała w polskich filmach, mało kto wiedział, co robi we Francji. W 1980 roku sam Federico Fellini zaprosił ją do udziału w swoim filmie "Miasto kobiet". Potem wystąpiła jeszcze w wielu zagranicznych produkcjach.
Na początku lat 90. zagrała w kilku polskich filmach. Można było ją zobaczyć m.in. w takich tytułach, jak "Obywatel świata", "Lepiej być piękną i bogatą" oraz "Wrony".
We Francji znana jest do dzisiaj jako aktorka teatralna, śpiewa również piosenki francuskie, włoskie, polskie, rosyjskie i żydowskie. Wydała wiele płyt, występowała w Belgii, Kanadzie i Japonii.
