"300 mil do nieba": Najsłynniejsza ucieczka polskiego kina?
Dokładnie 25 lat temu na ekrany kin trafił reżyserski debiut Macieja Dejczera "300 mil do nieba" inspirowany historią głośnej ucieczki z komunistycznej Polski do Szwecji dwóch nastoletnich braci.
Maciej Dejczer, dziś specjalista od produkcji telewizyjnych i współtwórca tak głośnych tytułów jak serialowa trylogia "Oficer" oraz seriale "Na dobre i na złe", "Magda M.", "Ojciec Mateusz" czy "Teraz albo nigdy!" - zadebiutował na dużym ekranie głośnym filmem "300 mil do nieba" - jedną z najlepszych i najczęściej nagradzanych polskich produkcji lat 80.
Scenariusz "300 mil do nieba" inspirowany jest autentycznymi wydarzeniami, które miały miejsce w 1985 roku. Wtedy to bracia Zielińscy, piętnastoletni Adam i dwunastoletni Krzysztof, uciekli z komunistycznej Polski do Szwecji. Ich rodzice nigdy nie wystąpili z żądaniem o ekstradycję dając przyzwolenie na ich nielegalną emigrację, za co władze PRL pozbawiły ich praw rodzicielskich. Do osiągnięcia pełnoletniości bracia Zielińscy mieszkali w szwedzkiej rodzinie zastępczej.
Film o swoich przygodach obejrzeli po raz pierwszy podczas Kongresu Praw Człowieka i Obywatela w Strasburgu w 1989 roku, gdzie przyznali, że wiernie oddaje ich przeżycie. Jednak zarówno oni jak i reżyser podkreślali, że "300 mil do nieba" nie jest wiernym odtworzeniem dramatycznych wydarzeń z 1985 roku.
Bohaterami filmu są bracia Jędrek (Rafał Zimowski) i Grześ (Wojciech Klata) żyją wraz z liczną rodziną w barakowozie. Każdego dnia marzą o lepszym życiu na wymarzonym "Zachodzie", aż w końcu postanawiają spróbować uciec do Szwecji. Wierzą, że uda im się przekroczyć granicę pod podwoziem TIR-a. W niebezpiecznej wyprawie towarzyszy im szkolna koleżanka Ela (Kama Kowalewska)...
Zdjęcia do filmu realizowano w 1989 roku w Polsce oraz w szwedzkim obozie dla uchodźców w Sanhoim. Obraz powstał na podstawie scenariusza Macieja Dejczera i Cezarego Harasimowicza, a główne role zagrali w nim dziecięcy aktorzy: Wojciech Klata, Rafał Zimowski i Kama Kowalewska. Obok nich w obsadzie "300 mil do nieba" znaleźli się m.in.: Jadwiga Jankowska-Cieślak, Andrzej Mellin, Adrianna Biedrzyńska, Krzysztof Stroiński i Wiesław Komasa.
Film został entuzjastycznie przyjęty przez widzów nie tylko w Polsce, ale i na świecie. Na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych zdobył 4 nagrody, w tym za najlepszy debiut (Maciej Dejczer), na festiwalu w Cannes otrzymał nagrodę Jury Młodzieżowego oraz zdobył nominację do Europejskiej Nagrody Filmowej w kategorii "najlepszy młody film".
Cały film można obejrzeć na You Tube na kanale Studia Filmowego TOR:
- Ten pomysł wyszedł w ramach jakiejś zabawy, nie było żadnego planowania. Było pytanie: Uciekamy na Zachód? I tydzień później byliśmy na tym Zachodzie - jeden z braci Zielińskich opowiadał w 2012 roku w rozmowie z Konradem Piaseckim z RMF FM.
Krzysztof Zieliński dodał, że nie wszystko wyglądało tak, jak pokazał to w filmie Maciej Dejczer.
- Nie uczepiliśmy się żadnego tira, tylko leżeliśmy na osiach kół, na naczepie. Nie było tak, jak filmie, że jakaś półeczka była, że było wygodnie. Jedna oś była na piersiach, druga na brzuchu, trzecia na nogach. A głowy trzeba było w jakiś sposób utrzymać. Były takie rurki od sprężarek i tam głowę można było położyć. To było okropnie niewygodne. Jak wyszliśmy spod tego tira, to bolesne było przez dwa dni, bo tam leżeliśmy jakieś 26 godzin. - wspominał Zieliński.
Jak potoczyły się życiowe losy młodszego z braci? - Szwecja jest ułożonym krajem, więc następną kolejnością losu była rodzina zastępcza, później, powiedzmy, jak już miałem piętnaście lat, poszedłem na swoje mieszkanie, chodziłem do szkoły, bo zawsze byłem dobrym, pilnym uczniem, wzorowym. Skończyłem szkołę, skończyłem uniwersytet i już zostałem na uniwersytecie jako wykładowca z ekonomii i finansów - wyznał Krzysztof Zieliński, który w 2009 roku wrócił do Polski.
Co działo się z Adamem? "Chodził do szkoły, skończył studia i został szefem zaopatrzenia w takiej dużej szwedzkiej firmie" - podsumowuje Krzysztof Zieliński.
Ciekawi Cię, co w najbliższym czasie trafi na ekrany - zobacz nasze zapowiedzi kinowe!
Chcesz obejrzeć film? Nie możesz zdecydować, który wybrać? Pomożemy - poczytaj nasze recenzje!
