18. Azjatycki Festiwal Filmowy Pięć Smaków. Ogłoszono program

W listopadzie wystartuje 18. edycja Azjatyckiego Festiwalu Filmowego Pięć Smaków. Wydarzenie pod lunarnym patronatem Drewnianego Smoka dziać się będzie w dniach 13-20 listopada w warszawskich kinach Muranów i Kinoteka, a w odsłonie online aż do 1 grudnia na piecsmakow.pl.

Tegoroczna odsłona to wyjątkowa szansa na wejście w różnorodną tkankę azjatyckich kultur przez pryzmat filmów, które z jednej strony prowadzą dialog z otaczającym nas światem, a z drugiej oferują od niego wytchnienie. 18. Pięć Smaków to sześć starannie przygotowanych sekcji, kuratorowanych przez ekspertów, które zapraszają do spojrzenia, jak poprzez film można dekonstruować i rozładowywać napięcia społeczne.

Sekcje tematyczne utworzą w tym roku: retrospektywa Tokijskie Opowieści, kreśląca topografię największego miasta świata na przestrzeni sześciu dekad; Portret: Stanley Kwan, przybliżający kluczową figurę dla hongkońskiego kina queerowego i historii kobiet, najdelikatniejszego z nowofalowców Pachnącego Portu; sekcja Focus: Środowisko, będąca nieoczywistym spojrzeniem na relacje z otaczającym światem natury; a także pokazy odrestaurowanej klasyki jako szansa na poznanie arcydzieł, które się nie zestarzały. Program dopełni panorama kina mainstreamowego (Asian Cinerama) oraz konkurs Nowe Kino Azji. 

W dobie fascynacji kinem klasycznym, Pięć Smaków staje się okazją do odświeżenia kanonu sztuki filmowej, jak i szansą na poznanie kultowych dzieł, które już w momencie premiery zdecydowanie wyprzedzały swoje czasy. Wiele z pokazywanych filmów to perły kina azjatyckiego, które nie były pokazywany w Europie od wielu dekad. Pomimo upływu czasu, wciąż wydają się niezwykle aktualne, bo rejestrując ówczesne palące problemy, przypominają o cykliczności historii i problemów społecznych obecnych współcześnie.

18. Pięć Smaków to też sposobność na zderzenie się ze stereotypami o Tokio czy przyzwyczajeniami wokół opowiadania o tematach środowiskowych – tegoroczną edycję sygnuje tematyczne wejście smoka, wyraziste i pełne powabu, nie zostawiające w obojętności. 

Tokio to miejsce absolutnie wyjątkowe – największa metropolia świata, w obrębie której żyje populacja o wielkości równej zaludnieniu całej Polski. To przestrzeń rozległa i ciasna jednocześnie, scena milionów spotkań i przecięć, mikronarracji czekających tylko na odkrycie w licznych dzielnicach miasta-giganta. W ujęciu filmowym Tokio staje się stolicą samotności. By ją uchwycić, japońscy twórcy stworzyli nawet odrębny gatunek – nasycony realizmem magicznym komediodramat, w którym historie o alienacji odsłaniają mnogość wielkomiejskich paradoksów.

Tokijskie Opowieści są zaproszeniem do podróży przez pejzaż Tokio, odsłaniającej nieoczywistość miasta za pomocą gatunkowej i stylistycznej różnorodności prezentowanych w sekcji filmów. Kreśli ona obraz metropolii na przestrzeni sześciu dekad – począwszy od lat 60., gdy tokijskie Shinjuku było sercem kontrkulturowych ruchów, przez neonowe lata 80. czy niepewne, zanurzone w ekonomicznym kryzysie lata 90., aż po kapryśną współczesność, której wizja staje się okazją do zderzenia ze stereotypami narosłymi wokół japońskiego "tu i teraz".

Filmy z sekcji "Tokijskie Opowieści":

• "Żałobna parada róż" (Funeral Parade of Roses, reż. Toshio Matsumoto, Japonia 1969) [4K restoration]
• "Tokyo Pop" (reż. Fran Rubel Kuzui, Japonia, USA, 1985) [4K restoration]
• "Tokyo Fist" (reż. Shin'ya Tsukamoto, Japonia 1995)
• "Love & Pop" (reż. Hideaki Anno, Japonia 1998)
• "tokyo.sora" (reż. Hiroshi Ishikawa, Japonia 2002) [zdigitalizowany na potrzeby festiwalu]
• "Dryfując w Tokio" (Adrift in Tokyo, reż. Satoshi Miki, Japonia 2007)
• "Dmuchana lala" (Air Doll, reż. Hirokazu Koreeda, Japonia 2009)
• "Remembering Every Night" (reż. Yui Kiyohara, Japonia 2023)

Wszystkie filmy z sekcji będą dostępne online.

18. edycję Pięciu Smaków otworzy "Pamiętnik z dzieciństwa", hongkoński dramat w reżyserii Nicka Cheuka, który mocno namieszał w azjatyckim box office. Pomimo interwencyjnej natury i melodramatycznego wydźwięku, "Pamiętnik z dzieciństwa" okazał się jednym z najbardziej rezonujących pośród azjatyckiej widowni filmem, na dodatek zbierając wiele nagród na międzynarodowych festiwalach w regionie. Cheuk to jeden z najbardziej obiecujących hongkońskich debiutantów ostatnich lat – jego film zostanie pokazany w sekcji Asian Cinerama.

Cheng Yau-chun znajduje w klasie list, wskazujący, że jednej z jego uczniów planuje odebrać sobie życie. Nauczyciel zrobi wszystko, aby dowiedzieć się o kogo chodzi, zanim dojdzie do tragedii. Wydarzenie to sprawi też, że w głowie Chenga otworzą się rany wspomnień z czasów jego młodości. Dwie płaszczyzny czasowe zaczynają się przenikać, trauma powraca. Czy jest z niej jakaś droga wyjścia?

Ta zainspirowana prawdziwymi wydarzeniami, intensywna i angażująca emocjonalnie opowieść, mierzy się z tabu hongkońskiej rzeczywistości – przemocą w rodzinie oraz nadmiernymi oczekiwaniami wobec dzieci. Największą siłą kina hongkońskiego są w ostatnich latach pełne czułości i humanizmu historie o zwykłych ludziach. Wielki sukces debiutu Nicka Cheuka jest na to potwierdzeniem.

Tokijskie opowieści (8 filmów)

Tokijskie Opowieści kreślą przekrojowy obraz japońskiej metropolii. Sekcja zamyka portret miasta-giganta w wielogatunkowym ujęciu, obejmującym ostatnie sześć dekad historii japońskiej stolicy. Wybrane filmy opisują tokijską topografię od lat 60. do czasów współczesnych, rejestrując zachodzące w niej zmiany. Przewodnikami po pejzażu są znani twórcy, których uważne oko dostrzega pełną niuansów tożsamość miasta, naznaczoną biografiami jego mieszkańców i lokalnymi kontekstami. W ich obiektywach Tokio jawi się jako przestrzeń pełna nieoczywistych zdarzeń.

Portret: Stanley Kwan (7 filmów)

Portret: Stanley Kwan to pierwsza w Polsce retrospektywa twórcy kojarzonego z Hongkońską Nową Falą, który od początku szedł własną ścieżką, konsekwentnie ignorując trendy mainstreamu. Kwan był jednym z pierwszych azjatyckich reżyserów, który dokonał publicznego coming outu, stając się ambasadorem społeczności LGBT i kluczowym autorem kina queerowego. Od rzadko pokazywanego debiutu, przez największe sukcesy artystyczne i kasowe z lat 90., po filmy, w których realizacji Kwan brał udział jako producent – sekcja przybliża twórczość tego wrażliwego i wpływowego artysty.

Focus: Środowisko (7 filmów)

Wybór siedmiu filmów, pozostających ze sobą w dialogu, choć różniących się gatunkowo i stylistycznie, składa się na portret relacji człowieka z naturą w obliczu palących problemów współczesnego świata. Od rozpędzonego, zanurzonego w grotesce kina gatunków, po powolną filmową poezję, która o związku z przyrodą opowiada poprzez dźwięki i senne wizje – sekcja Focus: Środowisko pokazuje, na jak różne sposoby kino może opowiadać o tematach środowiskowych.

Odrestaurowana klasyka (4-5 filmów)

Sekcja, w której rządzi styl i kultowość, a długo niedostępne tytuły w końcu mogą wybrzmieć na dużym ekranie we wspaniale odnowionej postaci. Pięciosmakowy program odrestaurowanych klasyków to wyjątkowy prezent dla kinofilskiej widowni – składa się z tytułów formacyjnych dla lokalnych ruchów filmowych, a także z ulubionych arcydzieł azjatyckiej publiczności, bez których trudno mówić zarówno o niezależnym, jak i komercyjnym kinie współczesnym.

Nowe Kino Azji (10-11 filmów)

Nowe Kino Azji to sekcja konkursowa festiwalu. Z jej programu międzynarodowe People’s Jury wybierze zwycięski tytuł. Prezentowane w niej filmy zostały zrealizowane przez najciekawsze nowe osobowości kina azjatyckiego, tworzące zaskakującą mozaikę spojrzeń na kontynent i jego mieszkańców. Filmy te w twórczy sposób konfrontują się ze współczesnymi wyzwaniami, z jakimi mierzą się społeczeństwa, ale także wracają do wydarzeń z przeszłości, często pokazanej z nowych perspektyw. Wszystko to w innowacyjnej formie, dowodzącej, że kino jest żywym organizmem, wciąż mającym się znakomicie.

Asian Cinerama (7-8 filmów)

Asian Cinerama daje oddech od kina arthousowego, jest rozległym spojrzeniem na repertuar kinowy w całej Azji. Na sekcję składają się głównie ambitne dzieła komercyjne, realizowane przez mistrzów, regularnie przekuwających wielkie budżety w jeszcze większe zyski. Asian Cinerama to jednak nie tylko "popcornowa" rozrywka – trafiają tu filmy monumentalne i przełomowe, które szybko znajdują swoje miejsce w historii kina azjatyckiego, ale też tytuły skromniejsze, które niespodziewanie podbiły serca widzów.

Czytaj więcej: Tych tytułów nie możemy się doczekać! Po raz pierwszy pojawią się w Wenecji