13. Międzynarodowy Festiwal Filmowy StopTrik. Łódź miastem animacji

W programie znalazło się prawie 100 tytułów z najodleglejszych zakątków całego świata, w tym z Argentyny, Izraela, Chin, Stanów Zjednoczonych czy Chorwacji i Serbii, a także retrospektywa zmarłego w ubiegłym roku historyka sztuki i animatora Marcina Giżyckiego. 

To już 13. edycja pierwszego i jednego z największych festiwali filmu stop motion w Europie i jednego z sześciu na całym świecie. StopTrik to wyjątkowe międzynarodowe święto światowej animacji poklatkowej, które odbywa się w dwóch krajach europejskich: Słowenii (Maribor) i Polsce (Łódź). Raz w roku oba miasta stają się alternatywną stolicą animacji – a to wszystko dzięki festiwalowi z wysokiej jakości programem filmowym i inspirującymi wydarzeniami towarzyszącymi. Klimat StopTrika przełamuje bariery „czerwonego dywanu” – publiczność, zaproszeni filmowcy i organizatorzy wspólnie spędzają czas – oglądając filmy czy dyskutując o tradycjach oraz trendach w animacji.

Hasłem tegorocznej edycji festiwalu jest „cenzura”. Żyjąc w czasach określanych przez Chantal Mouffe jako „postpolityczne”, nieustannie mamy do czynienia z cenzurą i propagandą, na której czele stoją rozmaite patologie generowane we współczesnych mediach i kanałach komunikacji. Festiwal StopTrik trzyma się idei krytyki kulturowej, szczerze angażując się w zaglądanie pod powierzchnię animowanych kreacji wizualnych.

Tegoroczna edycja Festiwalu StopTrik to okazja do wspomnienia zmarłego w ubiegłym roku Marcina Giżyckiego – historyka filmu oraz sztuki, założyciela i wieloletniego dyrektora artystycznego Międzynarodowego Festiwalu Filmów Animowanych ANIMATOR. To autor takich animacji jak nagrodzona podczas Etiudy&Animy „Aquatura” czy zdobywca Wyróżnienia Specjalnego oraz Nagrody Publiczności podczas festiwalu w Los Angeles „Theatrum Magicum”. Giżycki na stałe zapisał się na kartach historii filmu animowanego jako jeden z największych znawców animacji i niekwestionowany autorytet tej dziedziny sztuki.

Widzowie 13. MFF StopTrik będą mogli zanurzyć się w utwory artysty, a także poznać konteksty jego pracy twórczej. Organizatorzy zapraszają na wyjątkową retrospektywę WYIMKI EKSPERYMENTALNE – fragmenty twórczości Marcina Giżyckiego. Krótko, zwięźle oraz na tematy podlegające wielorakim interpretacjom – tak prezentuje się bogata i najczęściej podana w żartobliwym sosie twórczość animowana Marcina Giżyckiego. Giżycki był wielowymiarowym animatorem – zarówno z uwagi na jego działalność w obszarze praktyki filmowej, jak i zainteresowania naukowe. W 2016 roku światowej sławy festiwal Animafest Zagreb docenił jego pionierski i mistrzowski wkład w rozwój studiów nad animacją.

„Marcin był przyjacielem festiwalu StopTrik. W Mariborze jego pamięć uhonorowaliśmy wystawą „Watch Your Thoughts” prezentowaną w Galerii Obrat. Kolaże i fragmenty filmów wybrane przez Piotra Kardasa układały się w opowieść o twórcy – koneserze wizualności, zafascynowanym potęgą żartu, subtelnością ironii i dwuznacznością kina” – opowiada Olga Bobrowska, dyrektorka festiwalu.

WYIMKI EKSPERYMENTALNE rzucą światło na zainteresowania Giżyckiego filmem awangardowym i formami hybrydalnymi, które znacząco wykraczają poza standardowe konwencje. To niepowtarzalna okazja, by spojrzeć na eksperymenty animatora z percepcją i mechanicznymi atrakcjami, przypominającymi widowiska jarmarczne. Gościem retrospektywy, stanowiącej jedynie fragment bogatego dorobku reżyserskiego artysty, będzie Adam Trwoga, historyk sztuki i filmoznawca, wieloletni współpracownik Marcina Giżyckiego.

Organizatorzy 13. MFF StopTrik wiedzą, jak ważne jest dzielenie się wiedzą i doświadczeniem. Dlatego w tym roku nie zabraknie również spotkań z ludźmi animacji. Jak co roku festiwalowicze spotkają się podczas TrikShow, jedynego takiego wydarzenia, podczas którego artyści zdradzają kulisy swojej twórczości oraz demonstrują narzędzia pracy i autorskie animacyjne sztuczki. TrikShow to niepowtarzalna okazja, aby zobaczyć i posłuchać na żywo twórców filmów animowanych i dowiedzenia się, jak oni to robią. Wśród zaproszonych gości znajdą się m.in. Ilenia Cotardo – filmowczyni z Włoch, obecnie mieszkająca w Polsce oraz Justyna Rucińska – producentka i założycielka MARMOLADA FILMS. Wszystkich zainteresowanych teoretycznymi badaniami nad animacją nie może ominąć także specjalne wydarzenie Grupy Badawczej Polska Animacja UŁ – Animacja na Akademii: Chcemy podzielić się informacjami o podejmowanych działaniach naukowych, naszkicować plany, zaprosić do współpracy. Wierzę, że dobry przepływ informacji pozwoli formułować odważne pytania badawcze i budować wokół nich kompetentne zespoły – zachęca Ewa Ciszewska, pomysłodawczyni wydarzenia.

Aż 71 z ponad 400 zgłoszeń – tyle fantastycznych produkcji zostało zakwalifikowanych do Oficjalnej Selekcji 13. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego StopTrik. Najodważniejsze i najbardziej zadziwiające wizualnie animacje poklatkowe powstałe na całym świecie w latach 2021-2023 już wkrótce oceni Widownia StopTrik, najważniejsze jury festiwalu.

W programie Konkursu Międzynarodowego: Stop Motion zaprezentowanych zostanie 21 filmów zrealizowanych w tradycyjnych technikach poklatkowych – film lalkowy, animacja plastelinowa i wycinankowa, pikselacja. W konkursie obok nazwisk uznanych twórców filmowych, m.in. Anity Kwiatkowskiej-Naqvi, Any Nedeljković, Thomasa Johnsona Voldy, znaleźli się studenci i debiutanci animacji stop motion – Julia Benedyktowicz czy María Lucía Bayardo Dodge. To introspekcyjna, poetycka i pełna czarnego humoru selekcja, wśród której dominują tematy zaangażowane społecznie: wyzysk pracy i powolne odchodzenie od popandemicznej izolacji.

Konkurs Międzynarodowy: Pogranicze to 10 filmów eksperymentalnych, łączących stop motion z innymi technikami animacji i środkami filmowego wyrazu. Eksperymentalna forma pełna jest mocnych politycznych i feministycznych stanowisk, co widoczne jest m.in. w „Kelasi” Fransix Tenda Lomby czy „Our Uniform” Yegane Moghaddam. Propozycje te dodatkowo zaczarowują i wyostrzają umysł oraz percepcję człowieka, jak w „Shuffle” Quity Felix lub stereoskopowej pikselizacji Maxa Hattlera „二〇二〇”.

W programie tegorocznego festiwalu znajdzie się także Konkurs Międzynarodowy: Stop Motion dla dzieci stworzony z myślą o najmłodszych. Selekcja konkursu podzielona jest na trzy kategorie wiekowe: 6 – 8 lat, 9 – 11 lat, 12 – 14 lat. Najmłodsi widzowie StopTrika zostaną wprowadzeni w różnorodność animowanych światów poklatkowych poprzez najbardziej subtelne, zabawne i po mistrzowsku stworzone filmy podejmujące tematykę ekologii, dziedzictwa i różnorodności kulturowej, życia domowego czy kultury hip-hopowej. Młodzi widzowie będą mogli obejrzeć m.in. „When It Comes From Earth” Katalin Egely – krótkometrażowy musical animowany, który melodyjnie wprowadza w życie ideę zrównoważonego, zdrowego świata czy nagrodzone na prestiżowym festiwalu Animatou w Genewie „The Goose” Jana Míki – zabawną opowieść o chłopcu, który marzy o tym, aby stać się sławnym piłkarzem… najpierw jednak musi wygrać mecz na małym podwórku – przeciwko gęsi. Pokazy odbędą się w Mediatece MeMo i będą poprzedzone specjalną prelekcją Hanny Domżalskiej, studentki łódzkiego filmoznawstwa.

13. Międzynarodowy Festiwal Filmowy StopTrik odbędzie się w dniach 8-10 grudnia 2023 r. w Łodzi. Producentem festiwalu jest Pekarna Magdalenske mreže. Koproducentem polskiej edycji StopTrika jest Stowarzyszenie Filmowe FilmETER.