W doborowym towarzystwie: "Beverly Hills, 90210" i "Przyjaciele"
Relacje między grupą przyjaciół to jeden z najwdzięczniejszych tematów produkcji telewizyjnych. Dlaczego mimo upływu lat wspólne wygłupy, przygody i romanse grupy znajomych obojga płci ogląda się z podziwem i nieskrywaną zazdrością? Na czym polega fenomen serialowej paczki? Prześledźmy go na przykładzie najpopularniejszych seriali lat 90. - "Beverly Hills, 90210" i "Przyjaciół".
Począwszy od lat 40. i 50., kiedy to szybki rozwój seriali stał się przyczyną upadku seryjnych filmów kinowych (należy pamiętać, że to właśnie one dały początek tej formie rozrywki), główną jednostką społeczną, o jakiej opowiadały telewizyjne produkcje była rodzina. Taki stan rzeczy utrzymywał się aż do końca lat 80., kiedy to obraz typowej rodziny (najczęstszy model to 2+2), zaczął być zastępowany przez różnego rodzaju wariacje na jego temat.
W "Pełnej chacie" nietypową rodzinę stanowili: ojciec, jego trzy córki i dwaj przyjaciele. W "Grace w opałach" rozwiedziona kobieta samotnie wychowywała trójkę dzieci, w "Pomocy domowej" samotny ojciec trojga dzieci miał do pomocy nianię, a w "Pod jednym dachem" rodzeństwo sierot musiało samo sobie dawać radę.
Na początku lat 90. nastąpiła kolejna zmiana - serialową rodzinę zaczął zastępować jej substytut, grupa przyjaciół. Początkowo jeszcze bohaterowie nie mieszkali ze sobą, a miejscem akcji była ich praca: w "Skrzydłach" - lotnisko, w "Cienkiej niebieskiej linii" - komisariat, w "Ja się zastrzelę" - redakcja czasopisma kobiecego, a w "Spin City" - biuro burmistrza Nowego Jorku.
W "Beverly Hills, 90210" odnajdujemy echa przeszłości tradycyjnych amerykańskich seriali. Bohaterami jest wszak rodzina Walshów: tata Jim, mama Cindy i dzieci: bliźniacy Brandon i Brenda (wspomniany model 2+2), ale z biegiem czasu ta biologiczna rodzina schodzi na dalszy plan na rzecz nowego typu jednostki społecznej, jaką tworzy wspomniane rodzeństwo ze swoimi przyjaciółmi. Twórcy "Beverly Hills, 90210" idą też o krok dalej niż to miało miejscem dotychczas, czyniąc głównymi bohaterami nie osoby, które ze sobą pracują, jak miało to miejsce do tej pory, ale paczkę szkolnych przyjaciół, którzy decydują się razem iść przez życie.
Grupę przyjaciół, tworzą wraz z rodzeństwem z Minnesoty: wieczny dzieciak, syn znanej aktorki, Steve, piękna i lubiąca romansować Kelly, buntownik bez powodu Dylan, naiwna, choć mająca dobre serce Donna, inteligentna, ale niepewna siebie Andrea oraz przebojowy, lecz ciągle szukający akceptacji David.
Ich szkolne perypetie oglądamy przez trzy pierwsze sezony produkcji, następnie serial skupia się na ich studenckich przygodach i wreszcie dorosłym życiu. To właśnie ten ostatni okres - prezentujący miłosne i erotyczne relacje grupy znajomych przed trzydziestką, jest najbardziej zbliżony do treści innego niezwykle popularnego serialu z lat 90. - "Przyjaciół".
W produkcji, której początek datuje się na 1994 rok, również dominuje ten szczególny typ "rodziny", zwykle nie związanej biologicznymi więzami. Z szóstki głównych bohaterów tylko Ross i Monica są rodzeństwem. Cała reszta stanowi grupę bliskich znajomych, mieszkających z sobą (Monica i Rachel, Joey i Chandler), wchodzących wzajemnie w różne związki (Ross z Rachel, Chandler z Monicą, a nawet Joey z Rachel), jednak zawsze zostających razem i pomagających sobie.
Są piękni, młodzi, wykształceni (w większości), mają dobrą (Chandler, Ross, Monica) lub ciekawą pracę (Joey). Początkowo jedyny żonaty bohater - Ross, zostaje sam, po tym jak jego żona okazuje się lesbijką. Ponieważ jest w ciąży, mężczyzna musi zdecydować się na stworzenie nowej rodziny, w skład której wejdzie jego dziecko, była żona i jej kochanka. Inni bohaterowie także nie znajdują stabilizacji, choć mają w ciągu wszystkich dziesięciu serii produkcji mnóstwo partnerów.
Pewnego rodzaju wyjątkiem są w tym względzie Monica i Chandler, którym po wielu problemach udaje się w końcu być razem. Jednak, żeby zbytnio nie normować sytuacji, nie mogąc mieć własnych dzieci (w biologicznym rozumieniu), decydują się na adopcję. W ostatnim odcinku produkcji także Ross i Rachel postanawiają być razem...
Jakie były przyczyny powstania innego typu rodziny na gruncie seriali lat 90., a zarazem rozpadu modelu tej tradycyjnej? Na pewno przyczyniło się do tego wykształcenie nowego typu społeczeństwa, opisywanego między innymi w "Samotnym tłumie" Davida Riesmana. Charakteryzuje je: lżejsza praca i jej krótszy czas, konsumpcja, życie na kredyt oraz wydawanie, a nie gromadzenie dóbr.
Co jednak istotniejsze, także głębokie przemiany wartości, zwiększenie znaczenia indywidualności, a zwłaszcza nastawienie na innych ludzi. To bowiem rówieśnicy: znajomi i przyjaciele, a nie rodzina, stają się źródłem tak zwanej sterowności, to oni zaczynają odgrywać decydującą rolę w życiu jednostki. Stąd chęć afirmacji, uznania w ich oczach oraz zwiększający się ich wpływ na jej życie, poglądy i opinie.
Także środki masowego przekazu zaczęły wówczas kreować ludzką osobowość - zmienił się jej stosunek do seksualności i kultury, która stała się kosmopolityczna. W efekcie powstała nowa klasa średnia nastawiona na usługi i rozrywkę. Wszystko to znalazło odzwierciedlenie w telewizji, która stała się "oknem na świat", w którym jednostki egzystują.
Innym powodem takiego stanu rzeczy było dojście do głosu na początku lat dziewięćdziesiątych nowego pokolenia Amerykanów. Klasa średnia, tak zwani "yuppies", pozbawieni byli traum wojennych, gospodarczych i politycznych. Chcieli osiągnąć sukces, zdobyć władze i pieniądze, zrealizować się zawodowo i piąć po szczeblach kariery aż na sam szczyt. Nie interesowała ich polityka zagraniczna, wewnętrzna czy gospodarcza własnego państwa. Uważali, że wszystko są w stanie osiągnąć i że "coś" im się od życia należy.
To wychowane na MTV tak zwane "pokolenie X", zaczęło domagać się osób podobnych do siebie na ekranach telewizorów. Stąd wzrastająca liczba seriali cechujących się na przykład postmodernistycznymi eksperymentami z formą i treścią, adresowanych do tej publiczności. Efekty? Powstanie takich seriali jak "Beverly Hills, 90210" czy "Przyjaciele", które były ogromnym krokiem naprzód w historii telewizji i wciąż wspominane są z sentymentem.
Serial "Beverly Hills, 90210" można oglądać od poniedziałku do piątku o godz. 21:00 na kanale CBS Drama.
Nie przegap swoich ulubionych filmów i seriali! Kliknij i sprawdź nasz nowy program telewizyjny!
