Wątpliwy urok zmierzchu

Zdziwić może się każdy, kto na kinowych afiszach zobaczy ''Uwikłanych'', równo bowiem rok temu, 19 lutego film miał swoją premierę w formacie DVD. Tajemnicza decyzja dystrybutora, by dać dziełu szansę zaistnieć na dużym ekranie dziwi tym bardziej, że obraz trudno uznać za szczególnie udany, a jego komercyjny potencjał jest znikomy.

Piętnastu lat potrzebował Tom Kalin, by wrócić za kamerę i podjąć się realizacji dużej fabuły. Po debiutanckim ''Swoon'' z 1992 roku reżyser zajął się kręceniem krótkich metraży i produkowaniem filmów swoich przyjaciół. Zasadniczo jednak przez tę ponad dekadę nie zmienił się krąg tematyczny, w jakim się porusza. Podobnie jak w ''Swoon'' przedmiotem zainteresowania Kalina w ''Uwikłanych'' będą dysfunkcyjne związki oraz zbrodnie dokonywane przez dewiantów. Zagadkowe morderstwo, nagłaśniane swego czasu przez media, będzie impulsem do próby wniknięcia w psychikę zbrodniarza, rozszyfrowania jego motywacji. Autentyczna historia znów staje się podstawą fabuły, a w dziedzinie estetyki ponownie króluje daleko posunięta stylizacja na minione dekady.

Kanwą scenariusza napisanego przez Howarda A. Rodmana była opasła saga rodziny Baekelandów, "Savage Grace" autorstwa Natalie Robins i Stevena M.L. Aronsona, temporalnie rozciągnięta na prawie cały dwudziesty wiek. Z całej historii plutokratycznej familii Rodman wspólnie z Kalinem wycięli tylko strzępy, które pozwoliły opowiedzieć o relacji Barbary Daly (Julianne Moore) i jej syna, Tony'ego (grany przez trzech aktorów; najdłużej wciela się w niego Eddie Redmayne).

Barbara, niespełniona aktorka, wychodząc za Brooksa Baekelanda (Stephen Dillane), potentata ogromnej fortuny i potomka wynalazcy bakelitu, wdziera się w elitarne kręgi europejskiej arystokracji i bohemy artystycznej. Pochodząca z klasy średniej bohaterka za wszelką cenę próbuje wkraść się w łaski sfer wyższych. Gustownym ubiorem i wdziękiem towarzyskim nadrabia braki w wiedzy dobrych manierach. Wielokrotnie kompromitując siebie i męża, nonszalancko wychodzi jednak z niekomfortowych pozycji z podniesioną głową. Kiedy mały synek państwa Baekeland zaczyna dorastać, temperamentna Barbara przenosi uczucie z chłodnego i zobojętniałego męża na dziecko. Z czasem, relacje nadopiekuńczej matki i rozpieszczonego chłopca nabiorą kazirodczego charakteru i doprowadzą do tragedii.

Zamknięta w pięciu segmentach narracja o rozpadzie jest bardzo gęsta treściowo i nasycona tak dużą ilością wątków pobocznych, rwących się jeden pod drugim, że trudno nadążyć za biegiem historii. Z drugiej strony przesiąknięta dekadencją opowieść osadzona w glamourowym entourage'u jest nam obojętna już po kilku kwadransach. Nie sposób nie zgodzić się tu z Rogerem Ebertem, który pisał, że o smutnych i nieinteresujących ludziach powstają smutne i nudne filmy.

Kiedy po zestawie epizodów oglądamy finałowy mord, nie mamy jasności co od motywów i pobudek sprawcy. A przecież, zdawałoby się, właśnie wiwisekcja zbrodni powinna stanowić clou obrazu. Poszarpany i nie równy film ratują jednak bardzo dobre kreacje aktorskie. To dzięki nim brak klarownej wymowy filmu wolno uznać za zamierzoną ambiwalentność a poczynania bohaterów, mogące uchodzić za oczywiste, owiane są mgiełką tajemnicy.

Nowe dzieło Kalina, który rozbudził apetyt świetnym debiutem a potem latami majstrował przy video artach, nie spełniło jednak pokładanych w twórcy oczekiwań. Mimo wszystko, spore rozczarowanie.

5/10