Mastercard OFF CAMERA 2023: Herstorie i Amerykańscy niezależni

W tym roku organizatorzy Międzynarodowego Festiwalu Kina Niezależnego Mastercard OFF CAMERA z dużym wyprzedzeniem prezentują produkcje, które będzie można zobaczyć w Krakowie podczas filmowej majówki. Wkrótce do publicznej wiadomości zostaną podane informacje o gwiazdach i jurorach, którzy co roku pojawiają się na Mastercard OFF CAMERA oraz w czasie pokazów specjalnych i gal.

W ramach Mastercard OFF CAMERA filmy prezentowane są w ośmiu sekcjach: czterech głównych oraz czterech tematycznych. Te ostatnie co roku przygotowywane są w odniesieniu do najbardziej aktualnych tematów, które podejmowane są przez świat kina oraz ogólnie - w społeczeństwie.

Chociaż ostatnie kilka lat przyniosło wiele pozytywnych, kulturowych zmian, zainicjowanych przez ruchy spod znaku #metoo i #timesup, kobiety wciąż znajdują się na marginalizowanych pozycjach: w pracy, rodzinie czy wreszcie - na dużym ekranie. Specjalna tematyczna sekcja Mastercard OFF CAMERA stawia je w samym centrum filmowych opowieści i prezentuje produkcje stworzone przez bezkompromisowe reżyserki, które wywracają do góry nogami normy genderowe.

W sekcji "Herstorie" w 2023 roku zobaczymy między innymi te produkcje.

Egzotyczna sceneria stolicy Nikaragui i... ogromne wysypisko śmieci, u stóp którego mieszka Lilibeth ze swoją jedenastoletnią córką Marią. W "Daughter of Rage" zobaczymy nielegalną pracę nieletnich, codzienną walkę o przetrwanie i nieskrępowaną dziecięcą wyobraźnię, która daje szanse na dostrzeżenie odrobiny światła i piękna.

Pełnometrażowy debiut cenionej australijskiej artystki wizualnej Del Kathryn Barton pt. "Blaze" to poruszająca opowieść o dwunastoletniej dziewczynce, która doświadcza głębokiej traumy. To historia o wrażliwości dziecięcego umysłu, ale i zaskakujących mechanizmach obronnych, w jakie jest on wyposażony.

Tłem akcji filmu pt. "Nezouh" syryjskiej reżyserki Soudade Kaadan jawi się konflikt zbrojny w ogarniętym wojną Damaszku. Jest to jednak równocześnie pełna ciepła historia o wolności i marzeniach czternastolatki i jej rodziców, którzy mieszkają w budynku poważnie uszkodzonym przez pocisk.

Zrealizowany z udziałem naturszczyków, pełen niezwykłych kaskaderskich popisów fabularny debiut francuskiej reżyserki Loli Quivoron pt. "Rodeo" to "Easy Rider" na miarę dzisiejszych czasów. Zakochana w prędkości Julia, motocyklowy gang i cena, którą trzeba ponieść, gdy podejmuje się trudne i zaskakujące decyzje.

Jedną z czterech sekcji stałych, poza Konkursem "Wytyczanie Drogi" (nagroda o wartości 100 000 dolarów) i Konkursem Polskich Filmów Fabularnych (nagroda: 100 000 zł) są "Amerykańscy niezależni". Niezmiennie stawia ona na to, co w kinie zza oceanu odważne, bezkompromisowe i fascynujące.

W tym roku w ramach przeglądu filmów amerykańskich twórców z ostatnich miesięcy, będzie można zobaczyć między innymi te trzy produkcje.

Marzeniem nastoletniego Lawrenca, który nie należy raczej do zbyt towarzyskich, są studia w nowojorskiej szkole filmowej. W oglądaniu filmów znajduje bezpieczeństwo, dlatego by zdobyć pieniądze na edukacje, zatrudnia się w wypożyczalni kaset video. "I Like Movies" w reżyserii Chandlera Levacka to historia skomplikowanej przyjaźni oraz... nostalgiczny hołd złożony erze wideo.

Szalona, słodko-gorzka opowieść prezentowana w "Safe Space" koncentruje się wokół trzech par oraz pewnego samotnego mężczyzny. Reżyser niskobudżetowej produkcji, Stefan Kubicki, zabiera nas na weekend na odludziu, gdzie nic nie idzie zgodnie z planem - narkotyki, zagadki, niewierność, a może nawet i... kosmici? To zdecydowanie jazda bez trzymanki.

"The Cathedral" przedstawia wciągającą historię rodziny Damroschów w miniaturze, ze wszystkimi jej wzlotami i upadkami. Film Ricky’ego D’Ambrose’a to zaskakująca opowieść o dorastaniu, ale też niejednoznaczny portret wielopokoleniowej amerykańskiej rodziny - jej reakcjach na otaczający ją świat, warunki ekonomiczne, emocjonalne rozterki, a nawet sytuację społeczno-polityczną w całym kraju.

"Blaze"

Beztroskie dzieciństwo dwunastoletniej Blaze (Julia Savage) w jednej chwili zostaje bezpowrotnie utracone. Brutalny atak na kobietę, którego dziewczynka przypadkowo staje się świadkiem, wywołuje u niej głęboką traumę. Na niewiele zdaje się troska wychowującego ją ojca (w tej roli ceniony australijski aktor Simon Baker) wobec szoku, jakiego doznała młoda bohaterka. Blaze popada w katatonię, a ucieczką staje się dla niej świat wyobraźni. To jedyne miejsce, gdzie czuje się względnie bezpiecznie, a w zrozumieniu tego, co się stało, i znalezieniu ukojenia pomaga jej towarzysz dzieciństwa, wyimaginowany magiczny smok. Z przejmującą fabułą Blaze koresponduje jego forma, łącząca klasyczne kino aktorskie z oryginalną animacją oraz technikami znanymi z filmu lalkowego. Pełnometrażowy debiut cenionej australijskiej artystki wizualnej Del Kathryn Barton to poruszająca opowieść o wrażliwości dziecięcego umysłu, ale i zaskakujących mechanizmach obronnych, w jakie jest on wyposażony. Bo Blaze to także piękny hołd złożony potędze wyobraźni.  

Reżyseria: Del Kathryn Barton, Scenariusz: Del Kathryn Barton, Huna Amweero, Zdjęcia: Jeremy Rouse, Muzyka: Angel Olsen, Sam Petty, Obsada: Julia Savage, Simon Baker, Josh Lawson, Yael Stone, Remy Hii, Kraj: Australia, Rok produkcji: 2022, Czas: 101 min/kolor

Nagrody: MFF w Neuchâtel - Nagroda Imagining the Future

"Daughter of Rage"

W swoim reżyserskim debiucie Laura Baumeister de Montis przenosi nas do stolicy Nikaragui. Egzotyczna sceneria tego miejsca kontrastuje z ogromnym wysypiskiem śmieci, u stóp którego mieszka Lilibeth ze swoją jedenastoletnią córką Marią. Codzienność bohaterek w dużej mierze sprowadza się do tego, by przetrwać i związać koniec z końcem. Szansą na dodatkowy zarobek ma być dla Lilibeth sprzedaż szczeniąt, które niedawno przyszły na świat. Kiedy finalnie się to nie udaje, kobieta zmuszona jest do tego, by desperacko poszukiwać jakichkolwiek źródeł utrzymania. Maria w tym czasie, podobnie jak inne okoliczne dzieci, w tym Tadeo, z którym się zaprzyjaźnia, pracuje w lokalnym zakładzie recyklingu, odzyskując ze śmieci co cenniejsze surowce. Przejmujący debiut reżyserki z Nikaragui łączy w sobie społeczne zacięcie z opowieścią o nieskrępowanej dziecięcej wyobraźni, która nawet w ekstremalnej sytuacji pozwoli na dostrzeżenie odrobiny światła i piękna. Na uwagę zasługuje znakomita rola młodej Ary Alejandry Medal, która staje się naszym przewodnikiem po brutalnym, pełnym nierówności społecznych świecie.      

Reżyseria: Laura Baumeister de Montis, Scenariusz: Laura Baumeister de Montis, Zdjęcia: Teresa Kuhn, Muzyka: Jean-Baptiste de Laubier, Arthur Simonini, Obsada: Ara Alejandra Medal, Virginia Raquel Sevilla Garcia, Carlos Gutierrez, Diana Sedano, Noé Hernández, Kraj: Nikaragua/Meksyk/Holandia/Niemcy/Francja/Norwegia, Rok produkcji: 2022, Czas: 87 min/kolor

Nagrody: FF w Turynie - Wyróżnienie

"Nezouh"

Czternastoletnia Zeina mieszka wraz z rodzicami w ogarniętym wojną Damaszku. Kiedy tuż obok ich domu wybucha bomba, pojawia się dylemat: co robić dalej. Rodzice dziewczyny nie mogą dojść w tej kwestii do porozumienia. Przerażona matka Zeiny myśli o ucieczce, podczas gdy ojciec, pomimo grożącego im niebezpieczeństwa, nie chce porzucać dotychczasowego życia. W tym, by zostać na miejscu, nie przeszkadzają mu nawet poważne zniszczenia budynku wyrządzone przez pocisk. Choć spore dziury w ścianie i dachu stanowić mogą na co dzień dla bohaterów spory dyskomfort, dla Zeiny to okno na świat zewnętrzny, pozwalające jej snuć niewinne młodzieńcze fantazje. Mimo że tłem akcji Nezouh jawi się konflikt zbrojny, to jest to pełna ciepła historia o wolności i marzeniach. Syryjska reżyserka Soudade Kaadan skupia się na codziennej egzystencji swoich bohaterów, pokazując, że nawet w tak niesprzyjających okolicznościach występuje w ich życiu miejsce na małe radości. Nezouh to alegoryczna opowieść o kobiecej emancypacji oraz poszukiwaniu nadziei pośród chaosu.  

Reżyseria: Soudade Kaadan, Scenariusz: Soudade Kaadan, Zdjęcia: Burak Kanbir, Hélène Louvart, Muzyka: Rob Lane, Rob Manning, Obsada: Hala Zein, Nizar Alani, Kinda Alloush, Samer al Masri, Kraj: Syria/Wielka Brytania/Francja, Rok produkcji: 2022, Czas: 100 min/kolor

Nagrody: MFF w Wenecji - Nagroda publiczności (Horyzonty Extra), Nagroda Lanterna Magica

"Rodeo"

Julia (w tej roli debiutantka Julie Ledru) to żądna wrażeń i zakochana w prędkości outsiderka. Bohaterka nagrodzonego na festiwalu w Cannes filmu Loli Quivoron prawdziwe szczęście odczuwa wtedy, gdy słyszy wokół siebie huk motorów, a w powietrzu unosi się woń spalanej benzyny. By zdobyć nową maszynę i trochę na niej pojeździć, dziewczyna nie cofnie się przed niczym, przez co zwraca na siebie uwagę lokalnego gangu motocyklowego. Julia desperacko chce dostać się do świata, który wydaje się przed nią zamknięty. Przepełniona złością na otaczającą rzeczywistość dziewczyna czuje, że to jedyne miejsce, gdzie będzie mogła być sobą. Musi jednak zdawać sobie sprawę, że wszystko ma swoją cenę. Rodeo to jeden z najbardziej energetycznych filmów ostatniego sezonu festiwalowego. Zrealizowany z udziałem naturszczyków, pełen niezwykłych kaskaderskich popisów fabularny debiut francuskiej reżyserki to Easy Rider na miarę dzisiejszych czasów. To też dowód na to, że motoryzacja wcale nie musi być męską domeną.

Reżyseria: Lola Quivoron, Scenariusz: Lola Quivoron, Antonia Buresi (współpraca), Zdjęcia: Raphaël Vandenbussche, Muzyka: Kelman Duran, Obsada: Julie Ledru, Yannis Lafki, Antonia Buresi, Cody Schroeder, Louis Sotton, Kraj: Francja, Rok produkcji: 2022, Czas: 105 min/kolor

Nagrody: MFF w Cannes - Nagroda Jury Coup de Coeur (Un Certain Regard); EFF w Sewilli - Najlepsza aktorka (Julie Ladru); MFF w Turynie - Nagroda Specjalna Jury, Najlepsza aktorka (Julie Ladru), Nagroda za scenariusz

"I Like Movies"

Bohaterem pełnometrażowego debiutu Chandlera Levacka jest nastoletni Lawrence. Chłopak nie należy raczej do zbyt towarzyskich, a wolny czas najchętniej spędzałby w samotności, na oglądaniu kolejnych filmów. Rzeczywistość, jaką widzi na ekranie, jest bowiem jedyną, w której czuje się naprawdę bezpiecznie. To właśnie z największą pasją wiąże on swoją przyszłość, bo marzeniem bohatera są studia w nowojorskiej szkole filmowej. By na przeszkodzie nie stanęły finanse, Lawrence podejmuje pracę w lokalnej wypożyczalni wideo, gdzie obok spędzania kolejnych godzin na ukochanych projekcjach będzie też musiał otworzyć się na ludzi. Narastający problem dostrzega także jedyny prawdziwy przyjaciel chłopaka, zwłaszcza że relacja między nimi wyraźnie się komplikuje. Filmowa obsesja Lawrence’a to w dużej mierze ucieczka od rzeczywistości, z którą wyraźnie sobie nie radzi. Levack z dużą sympatią portretuje swojego bohatera i mimo że momentami nas on denerwuje, trudno na dłuższą metę mu nie kibicować. I Like Movies to nie tylko zabawna i pełna empatii opowieść o niełatwym procesie dojrzewania, ale też nostalgiczny hołd złożony erze wideo. Czasom, w których wszystko było prostsze.

Reżyseria: Chandler Levack, Scenariusz: Chandler Levack, Zdjęcia: Rico Moran, Muzyka: Murray Lightburn, Obsada: Isaiah Lehtinen, Percy Hynes White, Romina D’Ugo, Krista Bridges, Andy McQueen, Kraj: Kanada, Rok produkcji: 2022, Czas: 99 min/kolor

Nagrody: MFF w Calgary - Nagroda dla kanadyjskiego talentu (Chandler Levack)

"Safe Space"

Filmowa jazda bez trzymanki? Tak pewnie najkrócej można by opisać pełnometrażowy debiut reżysera o swojsko brzmiącym nazwisku, czyli Stefana Kubickiego. Ta szalona, słodko-gorzka opowieść koncentruje się wokół grupy bohaterów, na którą składają się trzy pary oraz pewien samotny mężczyzna. Przed nimi weekend na odludziu, będący szansą nie tylko na odrobinę rozrywki, ale również na to, by lepiej się wzajemnie poznać. Jak to zwykle bywa w takich sytuacjach, nic nie idzie zgodnie z planem, a spokojny w założeniu czas zamienia się w halucynacyjny koszmar z udziałem narkotyków, zagadek, niewierności, a może nawet i... kosmitów? Zabawa filmowymi gatunkami, niekonwencjonalne pomysły, zabawne dialogi oraz bezpretensjonalne aktorstwo. To znaki rozpoznawcze tej niskobudżetowej produkcji, które sprawiają, że Safe Space Stefana Kubickiego to esencja amerykańskiego indie.  

Reżyseria: Stefan Kubicki, Scenariusz: Stefan Kubicki, Zdjęcia: Marcin Nadolny, Muzyka: Lucas Lechowski, Obsada: David Henry Gerson, Marta Ojrzyńska, Annie Monroe, Travis Myers, Annie Hamilton, Kraj: USA, Rok produkcji: 2022, Czas: 93 min/kolor

"The Cathedral" 

Film Ricky’ego D’Ambrose’a to zaskakująca opowieść o dorastaniu, ale też niejednoznaczny portret wielopokoleniowej amerykańskiej rodziny. Oparta na osobistym doświadczeniu reżysera fabuła w centrum swojej opowieści stawia urodzonego pod koniec lat 80. chłopca imieniem Jesse. Biorąc na warsztat dwie pierwsze dekady z życia młodego bohatera, The Cathedral przedstawia wciągającą historię rodziny Damroschów w miniaturze, ze wszystkimi jej wzlotami i upadkami. Ekonomiczne oraz emocjonalne koleje losu bohaterów w metaforyczny sposób odnosić się też mogą do sytuacji społeczno-politycznej kraju, w którym przyszło im żyć. Jak przekonuje sam reżyser, jego motywacją nie była chęć zrobienia filmu o rodzinnych dysfunkcjach, a raczej o samotności i dociekliwości młodego chłopca, wyglądającego z ciekawością przez okno swojej sypialni. Wyszedł z tego oryginalny kolaż obrazów i dźwięków, który na długo pozostaje w pamięci.  

Reżyseria: Ricky D’Ambrose, Scenariusz: Ricky D’Ambrose, Zdjęcia: Barton Cortright, Obsada: Brian d’Arcy James, Monica Barbaro, Mark Zeisler, Geraldine Singer, William Bednar-Carter, Kraj: USA, Rok produkcji: 2021, Czas: 87 min/kolor

Nagrody: MFF w Wenecji - Nagroda HFPA