Retrospektywa serbskiego skandalisty

Filmy Makavejeva były często uznawane za zbyt śmiałe obyczajowo i zakazywane przez cenzurę, zaskakiwały anarchistycznym nastrojem i eksperymentalną formą. Reżyser to twórca ponadczasowych alegorii, wyśmiewających i oskarżających faszyzm oraz komunizm.

Jego pierwsze filmy pełnometrażowe, alegoryczne, formalnie inspirowane Brechtem i Godardem: "Człowiek nie jest ptakiem" (1966), "Miłosny przypadek, czyli tragedia telefonistki" (1967) i "Bezbronna niewinność" (1968) zelektryzowały krytykę, były anarchistyczną wizją socjalistycznego Wschodu.

Skłonność do radykalnego eksperymentu i braku politycznej poprawności była też cechą późniejszego kina Makavejeva. W 1968 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych na stypendium Fundacji Forda. Zajmował się tam postaciami pioniera psychoanalizy Wilhelma Reicha i jego amerykańskich uczniów.

Zgromadzone materiały dokumentalne wykorzystał w filmie - polityczno-seksualnej alegorii, rozgrywającej się we współczesnym Belgradzie. Nagrodzone specjalnym wyróżnieniem jury i nagrodą krytyków FIPRESCI na festiwalu w Berlinie, "W.R.: Tajemnice organizmu" wywołały skandal, w Jugosławii. Cenzura zakazała ich wyświetlania, a reżyser aż do późnych lat 80. stał się w ojczyźnie persona non grata.

Złą sławę Makavejeva ugruntował zrealizowany na emigracji w Kanadzie, uznany za pornograficzny, film "Sweet Movie" (1974). W 1981 roku reżyser nakręcił swój największy przebój kasowy "Czarnogóra, czyli perły i wieprze", w którym komentarzowi politycznemu i formalnym eksperymentom towarzyszyła historia gospodyni domowej, mierzącej się z seksualną rewolucją.

"The Coca-Cola Kid" (1985) to kolejna międzynarodowa produkcja Makavejeva, jak zwykle ekscentryczne, satyryczne i nie wolne od erotyki spojrzenie na współczesny świat biznesu.

12. Międzynarodowy Festiwal Filmowy Nowe Horyzonty odbędzie się we Wrocławiu w dniach 19-29 lipca.