"Z ust do ust": O FABULE
Z ust do ust odsłania uśpione, stateczne, bogate „z dziada pradziada” przedmieście Los Angeles – Pasadenę. – Pasadena jest taką idealną, bardzo porządną, rozwarstwioną enklawą – komentuje Paula Weinstein (Sposób na teściową, Nawrót depresji gangstera), która wyprodukowała film wraz z Benem Cosgrove’em (Good Night, And Good Luck). – Wszystko odbywa się zgodnie z ustalonymi zasadami, wszyscy spędzają czas w tym samym klubie, robią zakupy w tych samych sklepach i znają wszystkich w okolicy. Taki układ może wydawać się przytłaczający i śmiertelnie nudny.
Nieodłączną częścią tego środowiska jest rodzina Huttingerów: ojciec Earl (Richard Jenkins), córka Sarah (Jennifer Aniston) i jej młodsza siostra Annie (Mena Suvari). Matka Sarah, która wyszła za mąż będąc młodą i piękną kobietą, zmarła, gdy Sarah miała dziewięć lat.
– Sarah jest zagubiona i niepewna tego, dokąd zmierza i kim jest – mówi Jennifer Aniston, która zdobyła popularność grając w serialu telewizyjnym Przyjaciele, a następnie zapadła w pamięć widzów rolami w takich filmach, jak Życiowe rozterki oraz Bruce wszechmogący. – Myślę, że wynika to z faktu, iż ma ogromne poczucie pustki z powodu niedopasowania do rodziny, które szczególnie ujawniło się po śmierci matki.
Sarah mieszka w Nowym Jorku, realizując karierę dziennikarską, która najwyraźniej osiągnęła swój szczyt na etapie pisania ogłoszeń o ślubach i nekrologów dla New York Timesa. Niezdecydowanie, jakie odczuwa wobec swej pracy i rodziny, znajduje swój wyraz w relacji z jej narzeczonym, Jeffem, o którego poślubieniu myśli z przerażeniem.
– Sarah ogromnie obawia się, że zostanie wciągnięta w stateczny styl życia swojej rodziny – zauważa Rob Reiner, który kierował kilkoma najbardziej udanymi i lubianymi przez publiczność komediami wszechczasów, między innymi Kiedy Harry poznał Sally oraz Oto Spinal Tap. – Ona nie tylko pragnie przygód, ale czuje też, że chyba godzi się na coś, co nie byłoby konsekwencją tego, kim jest. Obawia się, że zatraci własną tożsamość w stylu życia klasy średniej.
Gdy ślub Annie sprowadza Sarah znów do Pasadeny, ich ojciec wita Jeffa jak syna... lecz Sarah nie ma zamiaru mówić komukolwiek, że są zaręczeni. – Jeff to dobry chłopak o dość sprecyzowanych zamiarach – mówi Mark Ruffalo, który zbierał pochlebne opinie za swe role zarówno w dramatach, jak i komediach, np. Możesz na mnie liczyć, Zakochany bez pamięci oraz Jak w niebie. – Jeff kocha Sarah i chce się z nią ożenić. Później widzi, jak Sarah popada w niezdecydowanie i niechęć do podejmowania takiego zobowiązania. Nie jest pewna decyzji, którą podjęła, przyjmując oświadczyny Jeffa. Przeraża ją podejmowanie jakichkolwiek decyzji czy dokonywanie wyborów. Nie mówiąc nikomu o zaręczynach, unika dokonania jednego z takich wyborów życiowych.
W przeciwieństwie do swojej siostry, na myśl o małżeństwie Annie tylko śmieje się i piszczy z radości. Zupełnie inaczej niż Sarah, Annie jest wesoła i pełna entuzjazmu, innymi słowy – jak ujmuje to Sarah – „Moja siostra lubi skakać z radości”.
– Annie i Sarah dogadywały się ze sobą, ponieważ tego ludzie spodziewają się po siostrach w Pasadenie – zauważa Mena Suvari, gwiazda filmu American Beauty oraz obu części American Pie. – Nie wydaje mi się jednak, żeby miały ze sobą większy kontakt emocjonalny.
Sarah nie może uwierzyć, że jej siostra z taką łatwością podejmuje się małżeńskiego życia. Dla niej ślub jawi się jako koniec wszelkich podniecających atrakcji i początek bezmyślnej nudy. – Annie rzuca się w życie na łeb na szyję, nie myśląc o tym zanadto – mówi Suvari. – W pewnej chwili Sarah pyta ją, czy się nie boi, a Annie odpowiada: „A czegóż mam się bać?”. Po prostu nie rozumie tego i czuje się zakłopotana tak niemądrym pytaniem siostry.
W domu Huttingerów wszyscy trzymają się bezpiecznych tematów rozmów – sportu, tenisa, wędkarstwa. Właśnie dlatego Sarah nigdy nie była w stanie zgłębić ani zrozumieć, czego brakowało jej w relacjach z rodziną – mówi Aniston. – Jest trochę jak Góra Świętej Heleny – gotowa do wybuchu. W filmie widzimy jej drogę do odnalezienia własnego ja, które pozwala jej dokonać właściwego wyboru.
Grając Sarah, Aniston dotyka ogólnoludzkiego problemu, jakim jest obranie drogi, która zadecyduje o naszej przyszłości. – Jennifer pozwala nam przeżyć emocjonalną podróż tej bohaterki – mówi Reiner. – Jest atrakcyjna i czarująca, a ponadto równie dobrze spisuje się w scenach komediowych, jak i prawdziwie emocjonalnych. Takie połączenie trudno znaleźć u aktora.
Richard Jenkins gra Earla Huttingera, spokojną głowę rodziny. – Z wierzchu wydaje się, że Earl jest nieświadomy napięcia czy niepokoju, jaki odczuwa Sarah – mówi Jenkins, doświadczony aktor, którego można było zobaczyć w popularnym serialu Sześć stóp pod ziemią oraz w filmie North Country. – Myślę jednak, że tak nie jest. Po prostu decyduje, że zajmie się tym, gdy w jego mniemaniu stanie się to poważnym problemem jego córki. Następnie sam przejmuje inicjatywę i mówi jej to, co jego zdaniem powinna wiedzieć.
Najbardziej wyrozumiałą postacią w tym galimatiasie jest „matka matki” Sarah, Katharine (która nie znosi ksywki „babcia”), grana przez Shirley MacLaine. Reiner przyznaje, że był zachwycony okazją współpracy z tą legendą kina, która była nominowana do sześciu Oskarów, a w 1984 roku otrzymała tę nagrodę za niepowtarzalną rolę w Czułych słówkach. – Jest wybitna – zachłystuje się reżyser. – Ma specyficznie zgryźliwe poczucie humoru, które idealnie nadawało się do roli Katharine, będącej swego rodzaju gwiazdą w tej beznamiętnej pasadeńskiej społeczności. Shirley dokładnie wiedziała, jak ma grać samą siebie.
– Shirley jest jak petarda – mówi Aniston. – Uwielbiam tę kobietę – jest jedną z moich idolek i nadal nie mogę uwierzyć, że miałam okazję z nią pracować. Jest fantastyczna pod każdym względem.
– Katharina przetrwała w tym pasadeńskim bagienku dzięki swej buntowniczej naturze i nieostrożnemu, pikantnemu poczuciu humoru – mówi MacLaine o swej postaci, która ujawnia, że matka Sarah uciekła do Cabo San Lucas, by być z młodzieńcem, który nie był ojcem Sarah, na tydzień przed ślubem – wracając jednak w porę na ceremonię.
– Gdy Sarah zaczyna zadawać pytania, Katharine nie chce się mieszać w tę całą historię – kontynuuje MacLaine. – Nie chce zranić uczuć swego zięcia i naprawdę nie ma ochoty dzielić się całą historią o tym, co zaszło pomiędzy nią, jej córką i ich wspólnym kochankiem.
Aby jeszcze bardziej skomplikować sytuację, Sarah dowiaduje się od swej ciotki, że ów młodzieniec był szkolnym kolegą i przyjacielem autora powieści sprzed lat pod tytułem Absolwent. – Sarah jest wstrząśnięta – mówi Weinstein. – Nigdy nie słyszała tej opowieści o swojej matce. Zawsze wyobrażała ją sobie jako porządną, miłą i czarującą gospodynię domową. Myśl o tym, że matka czuła się osaczona, dokładnie tak, jak obecnie czuje się Sarah, jest dla niej zaskoczeniem. Czy matka uciekła, by uwolnić się z więzów i nareszcie przeżyć jakąś przygodę, czy też był to po prostu romantyczny zryw?
Wszystkie te informacje powodują, że Sarah błądzi jak we mgle, zastanawiając się, czy mogła być efektem tego romansu. Aby rozszyfrować zagadkę swego pochodzenia, Sarah wyrusza na poszukiwanie człowieka, który może być brakującym elementem jej życia. – W samym środku wesela siostry Sarah otwiera puszkę Pandory, która mogłaby wyjaśnić, dlaczego tak bardzo różni się od ojca i siostry – mówi Aniston. – Nie jest do nich podobna, nie lubi grać w tenisa, nawet samochodem jeździ szybciej niż oni oboje. Nagle wszystkie te różnice zdają się mieć sens, więc wyrusza na poszukiwanie odpowiedzi na nurtujące ją pytanie: jeśli nie jest rodowitą Huttingerówną, to kim jest naprawdę? I kim jest jej ojciec?
Jeff chce jej pomóc w odnalezieniu prawdziwej tożsamości, jednak nie jest w stanie przewidzieć, jak dziwny obrót przybiorą wydarzenia. – Tak naprawdę, jemu jest wszystko jedno, kim jest ojciec Sarah – mówi Ruffalo. – Jednak jego cierpliwość obraca się przeciw niemu i prawie doszczętnie rujnuje szanse na ich wspólne życie.
Reiner zwraca uwagę, że Ruffalo nadał swej postaci niewysłowioną siłę, która pozwala Jeffowi przetrwać niewygodną dla niego sytuację. – Jego rola jest trudna z powodu faktycznego odwrócenia ról – mówi reżyser. – Gra typową dla romantycznej komedii rolę żeńską, a mimo to musi pokazać prawdziwie męską siłę charakteru. Mark jest jednym ze znakomitych współczesnych aktorów amerykańskich – jest niebywale pociągający i przystojny, a przy tym umie subtelnie łączyć elementy komediowe i dramatyczne, słabość i siłę.
Źródłem problemów Sarah jest jej obawa, że wraz ze ślubem odejdzie na zawsze szansa na przeżycie przygody. A gdy w końcu spotyka mężczyznę, do którego matka uciekła przed laty do Meksyku, sama ulega jego czarowi.
– Beau Burroughs jest marzeniem trzech pokoleń kobiet – mówi Reiner. – Jest symbolem przygody i dreszczyku emocji – innego rodzaju życia, marzenia o życiu, które jeszcze można by wieść. W nieco pokrętny sposób pokazujemy trzy pokolenia kobiet, które zdecydowały się na skok w bok do krainy Beau, aby przekonać się, kim naprawdę są. Postać ta symbolizuje życie, którego naszym zdaniem chcemy, które powinniśmy mieć – życie, które czeka gdzieś za rogiem i które może nam przelecieć koło nosa.
Kevin Costner, który wsławił się rolami w takich filmach, jak Tańczący z wilkami, Bodyguard, Robin Hood: Książę złodziei, a ostatnio w Ostrych słówkach, gra rolę Beau Burroughsa, tajemniczego mężczyzny w życiu rodziny Huttingerów. – Beau jest dobrze prosperującym, ambitnym facetem, który w światku komputerowym uchodzi za kogoś, kto potrafi rozpoznawać trendy rynkowe – mówi Costner. – W momencie, gdy odnajduje go Sarah, zapewne pracuje nad trzecią czy czwartą spółką, którą kupił i odsprzedał z zyskiem.
– Kevin jest jednym z najbardziej czarujących mężczyzn na świecie – zauważa Weinstein. – Swą elegancją przypomina dawnych gwiazdorów kina. Jest światowcem, a jednocześnie jest bardzo bezpośredni i rzeczowy. Uwiarygodnia tym fakt, że Beau mógł rzeczywiście mieć taki wpływ na Sarah, jej matkę i babkę.
Beau jest odnoszącym ogromne sukcesy buntownikiem, któremu Sarah może wypłakać się w rękaw, gdy traci nad sobą panowanie, dowiadując się, że nie mógł być on jej ojcem. – Znajduje się więc ponownie w punkcie wyjścia – mówi Aniston. – Rozwiązanie zagadki, którego była pewna, okazuje się nim wcale nie być.
Później, po nocy spędzonej na rozmowie, Sarah zdaje sobie sprawę z tego, że chciałaby pocałować Beau. – Zadaje sobie poważne pytania na temat swojego życia, a do tego dotyka ją kryzys zbliżającego się zamążpójścia – mówi Costner. – Rozmowa z Beau rozwiewa w pewien sposób jej obawy. Odczuwa ulgę i komfort, ale jednocześnie jest bardzo słaba psychicznie. Dodajmy do tego kroplę alkoholu i mamy klops!
Po nocy spędzonej razem, Sarah pozostaje sama z decyzją, którą długo odkładała na potem – czy jest gotowa związać się z Jeffem, czy raczej dać się porwać upojnemu, lecz przelotnemu romansowi z Beau? – Beau zwraca uwagę w filmie, że To kobiety z tej rodziny za mną latają – mówi Weinstein. – Odgrywa rolę adwokata diabła, mówiąc Nie musisz się do niczego zobowiązywać. Możesz zrobić, co tylko chcesz. Beau jest lekiem na obawy, że Sarah straci swój głos, swoją tożsamość. To bardzo dla niej kuszące, ponieważ właśnie z powodu poczucia osaczenia znalazła się w takim położeniu.
Rozsupłanie tego węzła gordyjskiego jest niezwykle atrakcyjnym tematem dla Reinera, który w swej karierze zgłębiał trudne i zabawne zarazem wymiary związków między ludźmi. – Rob umie znaleźć humor i empatię w każdej sytuacji uczuciowej i nadać jej prawdziwy wymiar – mówi Weinstein. – Rozumie jednoczesną chęć związania się na stałe i ucieczki przed odpowiedzialnością. Z każdej sytuacji, z każdej sceny jest w stanie wydobyć element prawdziwy, z którym można się zidentyfikować, czyniąc go zabawnym lub smutnym, ale zawsze wypływającym z rzeczywistych uczuć.
– Wyczucie Roba jest nienaganne – dodaje MacLaine. – To ogromnie ważne, gdy balansuje się jak na linie pomiędzy dramatem a komedią. Lecz jeśli już spadać z tej liny, to na wesoło.