"Władcy wojny": MODERNIZACJA I BUNT
Po wojnach domowych i przeciw mocarstwom europejskim, rządzący Chinami Mandżurowie z dynastii Qing, panującej od siedemnastego wieku, podjęli trud unowocześnienia państwa, zwłaszcza jego gospodarki. Zreformowano w pierwszym rzędzie armię, będącą skutecznym narzędziem podbojów. Stopniowo rezygnowano z izolacji od świata zewnętrznego.
W Pekinie powołano specjalny urząd, którego zadaniem było nawiązanie stosunków gospodarczych i naukowych z zagranicą oraz reformowanie cesarstwa. Czerpano przy tym coraz śmielej z osiągnięć Zachodu. Ze środków państwowych wybudowano szereg stoczni okrętowych, fabryk metalurgicznych i zbrojeniowych, arsenałów, uruchomiono także wiele kopalń węgla kamiennego. W 1881 roku oddano do użytku pierwszą linię kolejową w północnych Chinach. Równocześnie kapitaliści zagraniczni i rodzimi budowali liczne przedsiębiorstwa przemysłu lekkiego, przetwórstwa produktów rolniczych, materiałów budowlanych i komunalne.
Wysiłki Chińczyków, by zreformować administrację i uprzemysłowić kraj były jednakże skutecznie hamowane przez wielkie kataklizmy przyrodnicze oraz obce mocarstwa, głównie europejskie, które pragnęły wykorzystać osłabienie władzy. W latach 1876-1879, na skutek dotkliwej trzyletniej suszy i plagi szarańczy, w całym prawie kraju nastąpiła klęska głodu i epidemicznych chorób, które spowodowały śmierć ok. 13 milionów ludzi. Natomiast w 1887 r. w wyniku powodzi w dorzeczu rzeki Żółtej, która zmieniła wtedy swój bieg, utonęło i zmarło z głodu ok. 1,5 mln osób.
Największym wyzwaniem było rzecz jasna przerwanie polityki izolacji utrwalonej wielowiekową tradycją. Reformy mające na celu jej zakończenie były zależne w dużej mierze od czynników zewnętrznych. Po klęskach zadanych Chinom przez mocarstwa zachodnie podczas tak zwanych wojen opiumowych, cesarstwo zostało zmuszone do zawarcia wielce niekorzystnych traktatów handlowych. Państwem w połowie XIX wieku wstrząsnęła seria wielkich powstań ludowych, z których najbardziej burzliwym było powstanie Tajpingów. Wskutek tego zaczęto wzmacniać struktury państwowe, także poprzez przejmowanie wzorców zachodnich w dziedzinie nauki, przemysłu i obyczaju. W największych miastach otwarto szkoły z nauczaniem "zachodnich" przedmiotów i języków, część studentów wysyłano za granicę. Wszystkie te gwałtowne zmiany powodowały opór, częstokroć łamany brutalną siłą.
Polityka modernizacji Chin według zachodnich wzorców nazwana została "polityką samoumacniania". Nowe idee wprowadzano z wielkimi oporami, na przykład wśród biurokracji różnych szczebli, wyznającej tradycyjne idee neokonfucjańskie, ukształtowane w gospodarce feudalnej. Kraj wyniszczały rebelie wewnętrzne. Państwa zachodnie, a wkrótce także szybko modernizująca się w tym czasie Japonia, rozpoczęły ekspansję na chińskie terytorium.
Powstanie Tajpingów miało miejsce w latach 1851-1864 i właśnie wtedy rozgrywa się akcja filmu.
Po przegranej Chin w pierwszej wojnie opiumowej, w ciągu kilku lat import tkanin bawełnianych i wełnianych z Anglii do Chin wzrósł niemal czterokrotnie. Zrujnował wiele drobnych zakładów tkackich w całym kraju i spowodował potężny deficyt w handlu zagranicznym. Wzrósł też znacznie kurs srebrnego pieniądza, jakim płacono za import towarów, w stosunku do pieniędzy miedzianych, będących w obrocie wewnętrznym. W związku z tym nastąpił znaczny wzrost podatków, a co za tym idzie część ludności w sposób bardzo szybki ubożała. To była jedna z głównych przyczyn licznych powstań i buntów, głównie chłopskich, zwłaszcza w prowincjach południowych, które najbardziej ucierpiały wskutek brytyjskiej agresji.
W połowie XIX wielu bunty te stały się zarzewiem potężnego ruchu o charakterze religijno-militarnym, zwanego powstaniem Tajpingów. Przywódcą ruchu stał się charyzmatyczny mistyk Hong Xiuquan. W sierpniu 1851 roku proklamował utworzenie Niebiańskiego Królestwa Wielkiego Pokoju (Taiping tianguo), od którego pochodzi nazwa powstania. Sam siebie ogłosił władcą. Stworzył nową religię, będącą próbą połączenia chrześcijaństwa i konfucjanizmu. Narzucała ona bardzo surowe zasady moralne, wspólną własność majątkową, równy podział ziemi, równość kobiet i mężczyzn, mandarynów i chłopów. Ten rygoryzm wiązał się ściśle z narzuconą surową społeczną dyscypliną i wojskową organizacją. Znakiem Tajpingów była żółta przepaska na głowie i długie włosy bez warkoczyka.
Powstanie w ciągu kilku lat ogarnęło prawie całe centralne Chiny. W walkach stosowano bezwzględne metody, dochodziło do krwawych rzezi wojskowych i ludności cywilnej. W 1853 roku powstańcom udało się zdobyć Nankin, który ogłosili swoją stolicą pod nazwą Tianjing (Niebiańskie Miasto) i utworzyli scentralizowane państwo. Wprowadzili w nim nowe prawa, w tym najważniejsze - ustawę o ziemi, która znosiła majątki dworu cesarskiego i feudałów, przekazując je do wspólnego użytkowania przez gminy chłopskie. Zniesiono klasy społeczne, wprowadzono równouprawnienie płci, zakazano opium, hazardu, tytoniu, alkoholu, poligamii, niewolnictwa i prostytucji, a także tradycyjnego krępowania stóp kobiet. Rządy były brutalne i mało efektywne, a wpływy Tajpingów ograniczały się głównie do dużych miast. Wojska cesarskie nadal zajmowały rejon Pekinu i Szangahaju. W 1856 roku przystąpiły do skutecznego kontrnatarcia, ułatwionego przez wewnętrzne walki i rozłamy wśród Tajpingów. W tym samym roku wybuchła w północno-wschodnich Chinach druga wojna opiumowa z Wielką Brytanią i Francją, przegrana ostatecznie przez Chiny w 1860. Pełne podporządkowanie Chin państwom europejskim nie było jednak możliwe wobec pozostawania znacznych obszarów kraju pod władzą Taipingów. Taipingowie kontrolowali część południowych i centralnych Chin, lecz nie posiadali żadnych większych portów, które umożliwiałyby im kontakt i wsparcie z zewnątrz. W 1860 r. rozpoczęli nowy marsz na północno-wschodnie prowincje. Początkowo odnosili militarne sukcesy i podjęli nawet próbę opanowania największego ośrodka gospodarczego Chin, Szanghaju. Zostali jednak odparci, z dużymi stratami, przez wojska cesarskie, wspierane przez kanonierki, artylerię i oddziały brytyjskie, francuskie i amerykańskie. Skuteczna interwencja państw europejskich spowodowała, że do 1864 roku główne siły Tajpingów zostały pokonane. Ostatnim akordem powstania było zdobycie przez wojska rządowe Nankinu i rzeź ponad 100 tysięcy mieszkańców miasta. Niebiański Król Hong Xiuquan popełnił samobójstwo na cztery miesiące przed upadkiem miasta, przekazując władzę swojemu synowi, Hong Tianguifu. On i książęta Niebiańskiego Królestwa zostali następnie zgładzeni przez zwycięską dynastię Qing. Ocenia się, że w czasie trwania powstania Taipingów oraz drugiej i trzeciej wojny opiumowej zginęło co najmniej 20 milionów ludzi.
