"Tulpan": REALIZACJA
Z równowagą kazachskiej duszy korespondują wspaniałe zdjęcia autorstwa wybitnej polskiej autorki obrazu filmowego - Jolanty Dylewskiej. Do filmu przenika dokumentalne doświadczenie zarówno jej jak i reżysera. Kamera podąża za bohaterami, reaguje na ich gesty, wykształcając w długich ujęciach rodzaj rytmu, którego nie zakłócają sklejki, które np. rozbijałyby sceny dialogowe na kontrplany.
Z kolei fotografia ascetycznego pejzażu oddaje poczucie otwierającej się przestrzeni, jej odwieczną niezmienność, zaś czasami - jej niespodziewane zmiany. Tak jest w długim ujęciu samotnej jurty, które przez pierwsze sekundy wydaje się wręcz zamrożoną stopklatką, życie ujawnia się w nim dopiero po chwili - w ruchu zwierzęcia, aby za moment - wzbić się ponad namiot gwałtowną trąbą powietrzną, której nadejścia jeszcze przed chwilą nic nie zapowiadało.
"Chciałem, aby ten film był niczym mój oddech. Chciałem połączyć mój oddech z oddechem pejzażu. To, co najbardziej pociąga mnie w filmie, to możliwość wykreowania równoległej rzeczywistości, która od tego momentu zaczyna istnieć" - powiedział Dworcewoj w jednym z wywiadów udzielonych podczas festiwalu w Cannes, gdzie Tulpan otrzymał m.in. nagrodę Un Certain Regard. Szczególnie trudne zadanie stanęło przed realizatorami w przypadku scen w planach totalnych, w których w kadrze poruszają się w różnych płaszczyznach zwierzęta, dzieci, a dodatkowo mają miejsce zjawiska przyrody: zawirowania piasku,wiatr, chmury przesuwające się na niebie, zmieniające się położenie słońca.Wszystko wydaje się tu być idealnie zsynchronizowane i wyreżyserowane, chociaż wyreżyserowane przecież być nie mogło. Znając jednak metodę realizacji filmów dokumentalnych Siergieja Dworcewoja, możemy domyślać się, jak powstały. Są owocem długich i cierpliwych obserwacji, całych dni spędzonych na przyglądaniu się zwyczajom zwierząt,
czynnościom pasterzy, rytmom zjawisk naturalnych. Sergiej Dworcewoj mówi o sobie, że jest niczym snajper; może czekać tygodniami i miesiącami, aż pojawi się to, co chce "ustrzelić".
Podczas warsztatów Master Class, które odbyły się w Warszawie w trakcie Festiwalu Planete Doc Review 2008 Dworcewoj opowiadał o pracy nad Tulpan: - "Miałem bardzo dobry polski zespół operatorski. Ale początki były trudne, bo chociaż robiliśmy film fabularny, zawierał on masę
scen, które mieliśmy nakręcić w sposób dokumentalny. Kiedy pojawiliśmy się na planie, chcieli od razu rozpocząć zdjęcia. Wszystko wydawało się im ciekawe i wyjątkowe: owce, wielbłądy, osły, step? - Dlaczego czekamy, Sergiej? - pytali. A moja prośba była taka: Pierwszym trudnym zadaniem operatorskim będzie... nie włączać kamery. Chyba byli najpierw bardzo źli na mnie. Następne dni spędzili.... tropiąc owce.Możecie to sobie wyobrazić:masa ludzi, która chodzi za owcami po stepie. I tak przez dwa tygodnie..."
Istotna w Tulpan jest także warstwa dźwiękowa. Sergiej Dworcewoj podkreśla, jak duże wiążą się z dźwiękiem możliwości zmiany kompozycji dramaturgicznej: jej wzmacniania, podkreślania pewnych elementów. Dworcewoj unika muzyki. - Muzyka staje się czasami swoistym wózkiem inwalidzkim dla reżysera, który nie radzi sobie z dramaturgią. Tymczasem każdy film ma swoją wewnętrzną muzykę.
To jej szukam.
Film realizowany był w sumie aż 4 lata. Tulpan jest koprodukcją niemiecko-szwajcarsko-kazachsko-rosyjsko-polską. Oprócz Jolanty Dylewskiej i jej ekipy operatorskiej przy produkcji pracowali charakteryzatorzy Tomasz Matraszek i Beata Matuszczak i kierownicy produkcji: Jacek Dąbrowski-
Udziela, Małgorzata Jurczak i Bohdan Graczyk, który pełnił także funkcję II reżysera. Polskim koproducentem był Henryk Romanowski (Filmcontract).
